Kanserojen atıklar karpuz gibi taşınıyor

Sivas Numune Hastanesinde yaklaşık 1 yıldır toplandığı belirtilen sıvı tehlikeli tıbbi atıklar, kentte ilk kez yapıldığı kaydedilen uygulama kapsamında imha edilmek üzere Kocaeli’nde bir fabrikaya gönderildi. Fakat atıkların fabrikaya taşınması oldukça ilginçti. Tehlikeli sıvı tıbbi atıklar plastik bidonlara konularak üzeri açık bir kamyona yerleştirildi.

Kamyonlara yüklenen içi sıvı atık dolu bidonların bazıları naylonlarla kaplanırken bazılarının ise üstü açık bırakıldı.

Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Sivas Numune Hastanesi Başhekimi İsmail Yılmaz, yaptığı açıklamada, atıkların usulüne uygun olarak taşındığını, fotoğraflarda görülen kamyonun eski olmasına rağmen yönetmelik kurallarına uygun  ve bakanlıktan onaylı olduğunu belirtti.

Çevre ve Orman Bakanlığın'da görevli biyolog Özlem Özsaraç ise tıbbi atıkların taşınmasında mutlaka lisanslı bir aracın olması gerektiğini ve kötü görünümlü bir aracın böyle bir lisans almasının mümkün olmadığını söyledi. Bu araçların tıbbıi TSE Standartıyla belirlendiğini belirten Özsaraç, "Dışardan baktığınızda atıkları taşıyan araçta 'DİKKAT TIBBİ ATIK" yazısı olmalı ve biyotehlike amblemi de görülmeli" dedi. Atıkların beyaz bidonla taşınmasını sorduğumuzda ise "Beyaz bidon olamaz. Kırmızı tıbbi atık poşetleri kullanılmalıdır. Bu poşetler sızdırmaz olmalıdır. Bidonlar ya turuncu ya da kırmızı olmalıdır. Bu bidonların sağlam olması da şarttır" dedi.

Çevre ve Orman Bakanlığı’nın tıbbi atıklar konusundaki yönetmeliğinde ise bu atıkların nasıl taşınacağı şu bilgilerle anlatılırken aradaki farkı görmek için sadece fotoğrafa bakmak yeterli oluyor.

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ne Diyor?

Madde 13- Tıbbi atıklar, başta doktor, hemşire, ebe, veteriner, diş hekimi, laboratuar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Toplama ekipmanı, atığın niteliğine uygun ve atığın oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur. Tıbbi atıklar hiçbir suretle evsel atıklar, ambalaj atıkları ve tehlikeli atıklar ile karıştırılmaz.

Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır. Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir şekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boşaltılmaz ve başka bir kaba aktarılmaz.

Tıbbi atıkların basınçlı buhar ile sterilizasyon işlemine tabi tutulması durumunda atıklar otoklav torbaları ile otoklavlanabilir kesici-delici tıbbi atık kaplarına konulurlar. Otoklav torbalarının yukarıda belirtilen teknik özelliklerin yanı sıra 1400C’a kadar nemli-basınçlı ısıya dayanıklı ve buhar geçirgenliğine haiz olması zorunludur.

Sıvı tıbbi atıklar da uygun emici maddeler ile yoğunlaştırılarak yukarıda belirtilen torbalara konulur.

Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması nasıl oluyor?

Madde 16- Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden yapılmış, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınırlar. Tıbbi atıkların ünite içinde taşınmasında kullanılan araçlar turuncu renkli olacak, üzerlerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunacaktır.

Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmış olarak ve sıkıştırılmadan atık taşıma araçlarına yüklenir, toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde taşınmazlar. Taşıma işlemi sırasında atık bacaları ve yürüyen şeritler kullanılmaz.

Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taşınmazlar. Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler. Araçların içinde herhangi bir torbanın patlaması veya dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve taşıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir.

Ünite içinde uygulanan toplama programı ve atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenir.