Japonya, Irak operasyonuna soğuk

TOKYOABD'de Irak'a operasyon tartışılırken, okyanusun diğer ucundaki Japonya'da durum farklı. Politikacısından diplomatına, gazetelerin önde gelen yazarlarından sokaktaki vatandaşına kadar herkesin kafası Irak'a operasyon konusunda karışık. Japon halkı birçok konuda kararı Koizumi hükümetine bırakmış olmasına rağmen, Irak operasyonu denilince, tartışmaya başlıyor. Nedeni, 10 yıl önceki Körfez Savaşı'na dayanıyor. Asahi Shimbun Gazetesi Dış Politika yazarlarından Daiji Sadamori bunun nedenini şöyle açıkladı:‘‘Körfez Savaşı'nda ABD, askerini Kuveyt'e getirdi, bombaladı, gitti. Japonya Anayasası gereği asker veremedik. Bunun yerine her Japon cebinden 90 dolar para ödedi. Kuveyt'ten bir teşekkür dahi gelmedi. Ödediğimiz toplam 13 milyar dolardı.’’Diplomatlar arasında da durum farklı değil. Her ne kadar ‘‘ABD bir şey yaparsa, söyleyecek sözümüz yok’’ yaklaşımında olsalar da, konunun tartışılması gerektiğini de kayda geçirmekten çekinmiyorlar. Büyükelçi Yaman Başkut'un dün akşam verdiği yemekte de, Japonya'nın önde gelen 9 yazarıyla buluşuyoruz. Onların yaklaşımı da aynı yönde oldu.Doğu'dan Irak'a bakışları ise Türkiye'den farklı değil. Avrupa Birliği'nin ve bölgedeki Arap ülkelerinin son dönemde Irak'la ticareti geliştirdiği, o nedenle operasyonun ‘Bu kez’ zor olacağı inancındalar. Afganistan Savaşı'na ise Japonya, bu kez farklı bir tutum alıyor. Körfez Savaşı'nda asker gönderemeyen ve bedelini 13 milyon dolarla ödeyen Japonya şimdi anayasasını yeniden yorumlayıp, ‘‘Savaş alanı dışında kalmak şartıyla’’ lojistik destek göndermiş bulunuyor. Japonya'nın hedefi savaş sonrası Afganistan'ın imarını Almanya ile birlikte gerçekleştirmek. Japonya, Afganistan'ın imarında Türkiye ile de işbirliği içinde olmayı arzuluyor.BİRAZ DA SİYASET 55 yıldır iktidarda olan Liberal Demokrat Parti'nin milletvekillerinden Kanezo Muraoka da bunu açıkça dile getirdi. Türk-Japon Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanlığı'nı da yapan Muraoka, ‘‘Thing Maker’’ (Kral Yaratıcı) olarak da tanınıyor. Tokyo Büyükelçisi Başkut'tan ise her cümlesinin sonunda ‘‘Değerli dostum’’ diyerek övgüyle söz ediyor. Muraoka, dünkü görüşmemizde Türkiye ile Japonya'nın yıllardır Asya ve Ortadoğu'da, ‘‘ekonomik ve siyasi’’ işbirliği yapamamasından yakındı. Özellikle de, görüştüğü Türk politikacılarla bir türlü konuyu tartışamamış olmasından şikáyetçi. Siyasi ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen Muraoka, şunları söyledi: ‘‘Türk politikacılarla ne zaman bir araya gelsek, OECD, IMF, enflasyon, kredi üzerinde sohbet ediyoruz. Biraz da, politikayı geliştirmek için Türk milletvekillerinin de katkısını bekliyorum.’’Muraoka, bugüne kadar ABD ve BM üzerinden yapılan bölge siyasetinin iki ülke arasında bundan böyle doğrudan gerçekleştirilmesi gerektiğine inanıyor. Irak konusunun da bu çerçevede değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Afganistan'da başlayan operasyon, Asya'nın iki ucunda ekonomik ve sosyal güç olarak duran Türkiye ve Japonya'nın on yıl aradan sonra tekrar el ele tutuşması için de bir fırsat olmuş. Tokyo'da görülen eksiklik ise siyasi diyalog...