Irak'tan gelen 96 ton ham petrol kayıp

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, akaryakıt kaçakçılığı iddiasıyla TPAO’dan bu konuda Teftiş Kurulu’na inceleme ve gerekirse soruşturma başlatmasını istedi.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu’nun TPAO’ya ilişkin raporunda, Habur Sınır Kapısı’ndan yapılan sınır ticareti ve bu arada kaybolan ham petrol ve motorine ilişkin bilgiler yer aldı. Raporda, TPAO ile bağlı şirketi Turkish Petroleum International Company (TPIC) ve TASİŞ arasındaki teslimat sırasında görülen kayıplar dikkat çekti.
Başbakanlık Müfettişleri tarafından hazırlanan raporda, TPIC’in ithal ettiği ham petrol miktarı ile TPAO ve TÜPRAŞ’a teslim ettiği ham petrol miktarı arasında 84 bin 314 ton fark olduğu bildirildi. TPIC tarafından farkın nedeninin doğal fire, nakliye firmasınca yol açılan zayiatlar ve ölçüm farklarının gösterildiği belirtilen raporda, bu farkın önemli bir bölümünün nakliye firmasınca yol açılan zayiatlardan oluştuğunun anlaşıldığı vurgulandı. Raporda, TPIC tarafından zayiatların bedelinin nakliye firmasından tahsil edildiğinin belirtildiği ancak bedelin tahsil edilmiş olmasının bu miktarların kaçak olarak yurt içinde işlenmiş ve satılmış olması ihtimalini ortadan kaldırmadığı bildirildi.
Raporda, "Gerçek anlamda bir zayiatın söz konusu olmaması halinde zayiat olarak gösterilen miktarların yurt içinde basit ayrıştırmalar ile petrol ürünü olarak satışı mümkündür. Nitekim akaryakıt kaçakçılığı yöntemlerinden birisi de BOTAŞ boru hatlarından çalışan veya kaçak olarak yurda sokulan ham petrolün ilkel rafinerilerde işlenerek petrol ürünü olarak satılmasıdır" denildi.

TPIC’in diğer bir faaliyetinin de Habur Sınır Kapasında el konulan mutad depo fazlası motorinin akaryakıt dağıtım şirketlerine satış yapması olduğu belirtilen raporda, Habur sınır kapısından giren mutad depo fazlası motorinin TASİŞ tarafından TPIC’e tahsis ve teslim edildiğine dikkat çekildi. TPIC kayıtlarına göre, 2003-2005 Şubat tarihleri arasında TASİŞ’ten toplam 93 milyon 949 bin 412 litre motorin teslim alınırken, TASİŞ’in kayıtlarına göre, TPIC’e 2002 yılından 3 Mart 2005 yılına kadar 105 milyon 550 bin 956 litre tahsis edildiğinin görüldüğü bildirildi. Raporda, "2005 yılı mart ayı başı itibariyle adı geçen iki kurumun tahsis edilen ve teslim alınan motorin rakamları arasında 11 milyon 601 bin 544 litre farklılık bulunmaktadır" ifadesi yer aldı.

Raporda, TASİŞ’in Habur’da, tahsis ettiği motorini uzun süre depolamasını sağlayacak önemli bir depo kapasitesine sahip olmadığı, bu nedenle TASİŞ’den tahsis edilen miktar ile TPIC’in teslim aldığı miktar arasında önemli bir farklılık olmaması gerektiği vurgulandı.

Başbakanlık müfettişleri, bu nedenle TPIC’in sınır ticareti kapsamında 2000-2003 yıllarında ithal ettiği ham petrol miktarı ile satış ve teslimini yaptığı ham petrol miktarı arasındaki 84 bin 314 ton farkın gerçekten fire, zayiat ve ölçüm farkı olup olmadığı açısından, TASİŞ tarafından TPIC’e tahsis edilen mutad depo fazlası motorin miktarı ile TPIC tarafından teslim alınan motorin miktarı arasındaki 11.6 milyon litre farkın ise TPIC’ten kaynaklanıp kaynaklanmadığı açısından, ana kuruluş TPAO Teftiş Kurulunca incelenmesi ve gerekirse soruşturulması önerildi.