İnsan için yedek parça tartışması

İngiltere'de yayımlanan The Sunday Times Gazetesi'nin haberine göre, Bath Üniversitesi araştırmacılarından Prof. Jonathan Slack, bazı genlere müdahale ederek başı olmayan kurbağa embriyonu geliştirdi. Genetik müdahaleyle yeniden programlanan embriyonun normal gelişen embriyodan farklı olarak başı, gövdesi ve kuyruğu oluşmadı. Yalnızca kalbi, kan dolaşım sistemi ve istenen organları gelişti.

İnsan ve kurbağada aynı genlerin benzer işlevleri yerine getirdiğini vurgulayan bilim adamları, ileride aynı yöntemin insanlar üzerinde de uygulanabileceğini ve ‘‘başsız insan embriyosu’’ oluşturulabileceğini söylüyorlar. Bilim adamları, ileride, bu teknik ve klonlama yönteminin birlikte kullanılarak kalp, karaciğer ve böbrek gibi organların yapay rahim içinde büyütülüp ‘‘yedek parça’’ olarak üretilebileceğine dikkat çektiler.

ISMARLAMA ORGAN

Çoğu bilim adamına göre son teknikle organ nakilleri konusunda yeni bir çığır açıldı. Çünkü tedavi için organ bekleyen pek çok hasta, bundan böyle kendi dokusundan üretilen ‘‘ısmarlama’’ yedek organa kavuşabilecek. Bu durumun diğer bir avantajı da doku uyuşmazlığını ortadan kaldırması. Yani hasta, kendi dokusundan üretilen yedek organ alacağı için, vücudun nakledilen organı reddetmesi de söz konusu olmayacak.

Bu arada Oxford Üniversitesi'nden Prof. Andrew Linzey gibi bazı bilim adamları, Prof. Slack'ın yöntemini ‘‘bilimsel faşizm’’ olarak niteliyorlar. Bu görüşteki bilim adamlarına göre bu uygulama, tıpkı faşizmdeki gibi bazı canlıları ötekilere göre daha alt düzeyde görüyor ve efendilerine hizmet etmekle görevlendiriyor.

Buna karşılık bilim dünyasının büyük çoğunluğu Dolly ile birlikte klonlama yönteminde geri dönülmez bir süreç başlatıldığını, önünde sonunda bu uygulamaların yapılacağını vurguluyorlar. Beyni ve merkezi sinir sistemi bulunmayan başsız kurbağa embriyoları sadece bir hafta süreyle yaşatılıyor. Bu sürede embriyoda yasal olarak canlı varlık sayılabilecek gelişme olmuyor.

İngiliz genetik mühendisleri, insan için ‘‘yedek organ’’ üretilmesi yolunda müthiş bir adım attılar. Geçen yıl klonlama yöntemiyle ‘‘Dolly’’ adlı bir koyunu kopyalamayı başaran İngilizler, bu kez de dünyada ilk kez başı olmayan bir kurbağa embriyonu geliştirdiler. Genetik olarak insana büyük benzerlikler gösteren kurbağa üzerinde yapılan bu başarılı müdahale gelecekte aynı işlemin insan embriyonu üzerinde de yapılmasını ve organ nakilleri için yedek organ üretilmesini gündeme getirdi.