Hacıbekir'in ressamı

Belgesel filmlerinden, dizi film yönetmenliğinden tanıdığımız Cihan Zarakol, Nisan ayında yeni bir filmin çekimine hazırlanıyor. Film, 19. yüzyılın Osmanlı İmparatorluğu'nda her sınıftan ve dinden insanı resmetmiş olan ünlü oryantalist ressam Amadeo Preziosi üzerine olacak ve çekimler Malta'da yapılacak. Bugün Avrupa'da ‘‘Oryantalist konuların ünlü ressamı’’ olarak tanınan Preziosi, Türkiye'de biraz unutulmuş. Ama herkes Hacıbekir'in şeker ya da lokum kutularını süsleyen ressamı mutlaka hatırlayacaktır.

Preziosi'yle ilgili bir film yapmak nereden aklınıza geldi?

- Yaklaşık on yıl kadar önce Preziosi hakkında Türkiye'de yayınlanmış tek kitabın yazarı Osman Öndeş sayesinde Preziosi ile tanıştım. Yaşamı da eserleri de beni çok etkiledi.

YETERİNCE TANINMIYOR

Neydi sizi bu kadar etkileyen?

- Preziosi'nin resimlerini gördüğünüz zaman, sanki tavanarasındaki eski bavulların, sandıkların içindeki eski fotoğrafları karıştırıyormuşsunuz hissine kapılıyorsunuz. Hepsi tanıdık. Çocukluğumuzdan beri her yerde karşımıza çıkmış, şuuraltımıza işlemiş bir ressam. 19. yüzyıldaki hayatı ve her kesimden insanı anlayabilmemizi sağlayan bu kadar güçlü ressam çok az. Düşünün ki 1871 yılında yayınlanmış ‘‘Türkiye'ye Gidecek Seyyahların El Kitabı’’nda, okuyuculara Preziosi'nin renkli skeçleri tavsiye ediliyor.

Türkiye'de yeterince tanınmadığını düşünerek mi böyle bir filme karar verdiniz?

- Preziosi'yle tanıştıktan sonra hemen oturup bir senaryo yazdım. Filmografiye çok uygun bir hikaye ve görsel yanı çok güçlü. Kendim de resim yaptığım için, Preziosi'nin filmini yapmak bir anlamda borç ödemek gibi bir şey. Her yerde karşımıza çıkmış ama onun adını bilmiyoruz. Herkes en az bir kere Hacıbekir'den bir kutu şeker, bir kutu lokum almıştır ama Hacıbekir'in resmini yapan ressamın Preziosi olduğunu bilmez. Tüm yaşamını burada geçirmesine, bütün eserlerini İstanbul'da yapmasına rağmen, Avrupa'da önemli bir oryantalist olarak kabul edilmiş, Türkiye'de ise 'ismen' unutulmuş.

çekimler malta’da

Çekimlere ne zaman başlıyorsunuz?

- Nisan ayında çekimlere başlanacak. Çekimleri İstanbul, Londra ve Malta'da yapacağız.

Bu projeye kim sponsor oldu?

- Malta'daki çekimleri Malta Kültür ve Turizm Bakanlığı destekliyor. Malta Air ekibimizi uçuruyor. Londra çekimleri için TÜRSAB'ın desteği var.

BAKANLIK İLGİSİZ

Kültür Bakanlığı'ndan bir destek görmediniz mi?

- Hayır, Kültür Bakanlığı genelde yaptığı gibi ilgisiz kaldı. 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan tüm etnik grupların etnik kıyafetleriyle, yaşadıkları mekanlarda resimleri Preziosi albümlerinde yerlerini almış. Bugün o devre ait birçok şeyi onun sayesinde biliyoruz. Üstelik Osmanlı İmparatorluğu'nun 700. yılı. 700. yılda Malta gibi 360 bin nüfuslu bir ülkenin bile destek verdiği bu filme Kültür Bakanlığı'nın bunca ilgisiz kalmasını anlayamıyorum. Malta Turizm Bakanı, EMMIT fuarı için İstanbul'a geldiğinde Kültür Bakanlığımızın ilgisini sordu, açıklayamadık, lafı çevirip durduk. Ama özel kuruluşlar Türkiye'deki çekimler için sponsor olacaklardır diye ümit ediyorum.