En acı yıldönümü

Marmara Depremi’nin 5'inci yıldönümü nedeniyle en çok etkilenen Kocaeli, Yalova ve Adapazarı'nda bir dizi anma töreni düzenlenecek. Resmi kayıtlara göre 9 bin 477 kişinin öldüğü Kocaeli'nde, başta Gölcük İlçesi olmak üzere bu gece saatler 03.02'yi gösterirken saygı duruşları yapılacak. İzmit, Gölcük, Değirmendere, Gebze, Körfez İlçe, Adapazarı’nda çeşitli konferanslar ve depremde çekilmiş resim ve görüntülerden oluşan sergiler açılacak.

Anma törenlerinde en geniş kapsamlı etkinlikler yine Gölcük’ün Kavalı Mahallesi’nde Barbaros Hayrettin Lisesi’nin önündeki sahil şeridinde gerçekleştirilecek.

2 bin 504 kişinin öldüğü, 4 bin 505 kişinin yaralandığı Yalova’da da bugün saat 18.00’da Uğur Mumcu Kültür Merkezi önünde kurtarma çalışmalarında kullanılan malzemeler ve çalışmaların fotoğrafları sergilenecek. Gece saat 02.00’de Deprem Anıtı önündeki anma töreni başlayacak. Saat 03.02’de yakınları, ölenlerin adlarının yazılı bulunduğu bölümlere çiçekler konularak mumlar yakılacak. Yarın sabah Uğur mumcu Kültür Merkezi önünden Deprem Anıtı’na kortej yürüyüşüyle devam edilecek. Şehir Mezarlığı'ndaki kabirler ziyaret edilecek ve merkez Camii’nde mevlit okutulacak.

DEPREMİN İZLERİ

Özellikle depremin merkez üssü olan ve en fazla can ve mal kaybının meydana geldiği Kocaeli'nin Gölcük ilçesi başta olmak üzere hasar gören yerleşim birimlerinde yaraların izleri silinmeye çalışırken, özellikle işsizlik ve konut açığı sorunlarına tam olarak çözüm bulunamadı. Gölcük ilk sırada olmak üzere bölgede 35 bin 180 konut ve 5 bin 770 işyerinin yıkılması, 40 bin 757 konut, 6 bin 057 işyerinin orta hasar görmesi nedeniyle konut açığı ortaya çıktı.

İzmit, Gölcük, Gebze, Hereke ve Değirmendere’de yaptırılan 17 bin 778 kalıcı konut inşa edilmesine rağmen bölgede hala yaklaşık 30 bin konut açığı bulunuyor.

Depremin ardından ilk kışı çadırlarda, bir bölümü de yetiştirilen prefabrik konutlarda geçiren depremzedelere 13 bin 854’ü devlet, 7 bin 076’sı özel kişi ve kuruluşlarca yaptırılmak üzere 20 bin 930 prefabrik konut yapıldı. Aradan geçen 5 yıllık sürede 17 ayrı bölgede yaptırılan prefabrikler, kalıcı konutların tamamlanmasıyla boşaltılmaya başlandı. Kocaeli’de bugün bir tek Körfez İlçesi’nin Yeniköy mevkiinde 1070 prefabrik kaldı. Depremde yıkılan evlerinde kiracı konumunda olup kalıcı konut alamayanlar ile çaresizlikten sonradan bunlara yerleşenler halen güç şartlar altında prefabriklerde kalmaya devam ediyor. Arazi ve müteahhit problemleri nedeniyle geciken Karamürsel İlçesi’ndeki 556 kalıcı konut ise yeni tamamlandı.

Geçen sürede orta ve az hasarlı binaların büyük bir bölümü onarılarak güçlendirme yapılıp ağır hasarlıların yıktırılmasına karşın bölgede hala hasar tespit kargaşası nedeniyle yıkılamayan 100'ün üzerinde bina bulunuyor.

GÖLCÜK’TE SIKINTILAR AŞILIYOR

Depremin en fazla vurduğu Gölcük'ün Belediye Başkanı Mehmet Ellibeş, ilçede hala konut açığı bulunduğunu söyledi. Başkan Ellibeş, ilçede 4 bin 500 kalıcı konut inşa edildiğini, bin 500 civarında konut açığı bulunduğunu belirterek, bu açığın kapatılması için merkezi idarelerden destek beklediklerini belirtti.

Mehmet Ellibeş, tamamen tahrip olan altyapının değiştirildiğini, kollektör inşaatının tamamlandığını, 150 kilometre yeni yol yapıldığını anlattı. İlçede bundan böyle 3 kattan fazla bina inşaatına izin verilmediğini de söyleyen Mehmet Ellibeş, halen çok katlı binaların büyük sorun yarattığını, yasal engeller nedeniyle bu binaların yıktırma veya kat indiri yoluna gidilemediğini belirtti.

Depremde yaklaşık 150 metrelik kara parçasının denize gömüldüğü bölgenin sanat ve kültür beldesi olarak tanınan Değirmendere Beldesi sahilinin de eski ve yeni hali tamamen değişikliğe uğradı.

ADAPAZARI YENİ YERLEŞİM MERKEZİNE GİDİYOR

17 Ağustos Depremi’nden en fazla etkilenen kentlerden biri olan Adapazarı’nda ise 3 bin 891 kişi öldü. 13 bin bina yıkıldı, 40 bin konut da orta ve hafif hasar gördü. Depremin ardından Sakarya’da 10 bin 379 prefabrik konut yapıldı. Bunların büyük bir bölümü kaldırıldı. Halen bölgede 4 bin civarında prefabrik konut kaldı.

Zemindeki sıvılaşma nedeniyle, orta hasar gören binaların onarımı yapılamayan, buna karşılık yasal engeller nedeniyle yıktırılması da mümkün olmayan Adapazarı’nın mevcut yerleşim bölgesindeki binalar hala büyük bir sorun. Depremin ardından yeni konut alanı olarak kentin kuzeyindeki Camili, Karaman ve Ferizli bölgeleri yeni yerleşim merkezi olarak belirlendi.

Burada 8 bin 228 kalıcı konut, bin 276 işyeri inşa ettirildi. Tamamı hak sahiplerine dağıtıldı. Adapazarı’nda hala prefabrikte hizmet veren Sakarya Valiliği de yeni yerleşim merkezinde inşa ettirilen yeni Vilayet binasına 2005 yılında taşınacak. Sakarya Valiliği'yle birlikte kentin birçok resmi kuruluşu da yeni yerleşim merkezine nakledilecek.

KALICI KONUTLAR DOLMADI

Toplam 13 bin 939 konutun yıkılıp ağır hasar gördüğü Yalova’da depremin ardından toplam 1 milyon 200 bin metreküp enkaz kaldırıldı. Bu enkazın bir bölümü Yalova’nın batı sahilinde denizi doldurma işleminde kullanıldı. Yaklaşık 300 bin metreküp enkazla 65 dönüm alan doldurularak kazanılan zemine park ve spor kompleksleri yapıldı. 17 Ağustos ismi verilen bu parka ayrıca bir deprem anıtı yapılarak anıttaki mermer sütunlara depremde ölenlerin isimleri yazıldı.

Soğucak, Subaşı ve Çalıca’da Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile özel kurum ve kuruluşlar toplam 5 bin 508 kalıcı konutu tamamlayarak hak sahiplerine dağıttı. Ancak kalıcı konutlar merkeze olan uzaklıklarından dolayı, prefabrik evler kadar ilgi görmedi. Yapılan son araştırmaya göre kalıcı konutlardan Subaşı’nda doluluk oranı yüzde 30, Soğucak’ta yüzde 80 ve Çalıca’da yüzde 40 civarında.

SORUMLULAR KURTULDU

Deprem’den sonra Yalova’da neredeyse bütün müteahhitler hakkında ‘Dikkatsizlik ve tedbirsizlik nedeniyle ölüme sebebiyet vermek’ suçundan ceza davalarının yanı sıra depremde yakınlarına kaybedenler tarafından manevi tazminat davaları açıldı. Bu davalardan Yüksel, Aydın ve Ceylankent Siteleri davaları geçtiğimiz aylarda sonuçlandı. Bu sitelerin müteahhit ve sorumlularından hiçbiri ceza görmedi.

Mahkemelerce verilen bir yılı aşmayan hapis ve az miktarda para cezaları ertelendi. Adı depremle birlikte anılan Veli Göçer’in davası ise halen devam ediyor.

HACIMETMET OVASI TARTIŞMASI

Yalova'da üzerindeki binaların yıkıldığı Hacımehmet Ovası'nı 28 Mart seçimlerinde göreve gelen Belediye Başkanı Barbaros Binicioğlu’nun imara açma projesi tartışma yarattı. Kendisinin mimar ve müteahhit olduğunu hatırlatan Başkan Binicoğlu’nun, gerekli analiz ve incelemeler yapıldıktan sonra Hacımehmet Ovası’na toplu konut yapılma görüşü, Yalova’da hala tartışılan konuların başında geliyor.