Dünya basınından manşetler - 14 Ekim
Güncelleme Tarihi:
İtalyan diktatör Mussolini'nin 1917 yılında İngiliz gizli servisi MI5 için çalıştığı ortaya çıktı. İşte haberin detayları ve dünyanın önde gelen basın organlarının politika ve ekonomi alanında bugün öne çıkardıkları haberler:
Tarihin Şer Ekseni’inin kurucusu olarak tanıdığı İtalyan Diktatör Benito Mussoli’nin İngiliz ajanı olduğu ortaya çıktı.
Arşivlerdeki belgeler Mussolini’nin siyaset hayatına 1917 yılında İngiliz Gizli Servisi MI5’tan aldığı 100 sterlinlik maaşla adım attığını ortaya çıkardı.
O dönemde 34 yaşında bir gazeteci olan Mussolini, İtalya’nın Birinci Dünya Savaşı sırasında müttefiklerin yanında savaşa devam etmesi için propaganda yazıları yazıyordu. Il Duce ayrıca barış eylemcilerini evlerinden çıkmamaları için “ikna etmeye” de hevesliydi.
Mussolini’ye yapılan ödemeler o dönemde milletvekilliği yapan aynı zamanda MI5’ın Roma’daki temsilcisi olarak çalışan Sör Samuel Hoare tarafından onaylanmıştı. O dönemde İtalya’da 100 kişilik bir İngiliz istihbarat ekibi çalışıyordu.
DIŞ BASINDA TÜRKİYE
HAARETZ -- İsrail’den Türkiye’ye: Basın üzerinden söz savaşı açmayacağız Yetkililer Ankara’ya gönderdikleri mesajda “İsrail’in anlaşmazlığı gazete manşetleri üzerinden çözmek konusunda bir isteği yoktur” dedi. -- İsrail’i hiçe sayan Türkiye, Suriye ile savunma tatbikatı yapacak Suriye Savunma Bakanı, iki ülkenin ortak tatbikat yapacağını duyurdu. -- İsrail Gazze’yi bombalarken dünya İslam’ı suçladı Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan uluslararası kamuoyunu İsrail’in Gazze Şeridi üzerine yaptığı operasyonun sorumluluğunu Müslümanların üzerine yüklemekle suçladı. THE JERUSALEM POST -- ABD Türkiye’yi İsrail’i tatbikatın dışında tuttuğu için eleştirdi Türkiye Başbakanı İsrail’i eleştirdi, Suriye Ankara ile ortak tatbikat yapacaklarını açıkladı; Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim Türkiye’nin İsrail’e yönelik tavrını övgüyle karşıladı. YNET -- İsrail’e stratejik darbe Türkiye’nin İsrail’in NATO tatbikatına katılmasına izin vermemsi Tel Aviv’in diplomatik yalnızlığının stratejik ve ekonomik boyutlarıyla ilgili bir uyarı işareti olarak görülmeli. THE ASSOCIATED PRESS -- ABD, NATO hava tatbikatının iptali için Türkiye’yi sorumlu tuttu ABD Dışişleri BakanlığıAnkara’yı NATO tatbikatının iptali yüzünden kibarca eleştirdi. Suriye Dışişleri Bakanı Türkiye’nin tavrını övdü. -- Ermenistan ve Türkiye futbol diplomasisi peşinde Ermenistan ve Türkiye cumhurbaşkanları takımları arasında yapılacak Dünya Kupası öneleme maçına katılarak son günlerde düşmanlığı sonlandırmak için atılan adımları ileri taşımak istiyor. THE WASHINGTON POST -- Türk futbol taraftarlarından Ermenistan maçında uslu durmaları istendi Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın da katılacağı maçta Türk taraftarların sakin olması istendi. THE NEW YORK TIMES -- Türkiye ve Suriye ilişkilerin düzeldiğinin işaretini veriyor İki ülke sınırlarından vizesiz geçiş anlaşması imzalandı. Taraflar ortak bir gelecek inşa etme sözü verdi. STRATFOR -- Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan: Rusya’nın çıkarlarına hizmet ediyor Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki gerginlik sürerken oyundaki kilit oyuncu olarak Rusya öne çıkıyor. THE NATIONAL -- Türk ordusu ve kabinesi aynı fikirde Katar gazetesi Al Watan’ın yazarı Mazen Hammad “Türkiye, hava tatbikatını iptal ettiğinde Araplardan daha Arap Filistinlilerden daha Filistinli bir tavır gösterdi” dedi. THE TIMES -- Futbol diplomasisinin dönüşü taraftarları kaygılandırıyor Türkiye bugün Ermenistan’la sonucu hiçbir şeyi etkilemeyecek bir maç yapacak ama Türkiye’nin taraftarları fikstürün siyasetin ağırlığı altında olmasından şikayetçi. FINANCIAL TIMES -- Ankara diplomasi maçında taraftarların uslu olmalarını istedi Osmanlı’nın eski başkenti Bursa’daki futbol taraftarlarından yüzyıllık düşmanlığı bitirecek maçta Türk misafirperverliğinin en iyi örneği olmaları istendi. Türkiye ve Ermenistan milli takımları arasındaki maçı tarafların cumhurbaşkanları da izleyecek. DÜNYA BASINI THE NEW YORK TIMES -- Resesyon döneminde Çin küresel ticaretteki liderliğini korudu Resesyon döneminde düşük maliyetli ürünlere artan talebin ve hükümetin ihracata verdiği desteğin etkisiyle Çin dünya ticaretindeki lider konumunu korudu. -- Biden artık Afganistan konusunda yalnız değil “Liberal şahin” günlerinden bu yana çok değişen ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Başkan Obama’nın kabinesinin içinde Afganistan konusunda en karamsar görüşleri savunanlardan biri. -- Rusya ABD’nin İran’a uygulanmasını istediği yaptırımlara karşı çıkıyor Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Moskova’da ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ile yaptığı bir toplantının ardından İran’a yönelik ceza tehdidinin faydadan çok zarar getireceğini söyledi. THE WASHINGTON POST -- Irak seçimlerinin geleceği belli değil Ocak ayında yapılması planlanan seçimler ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesi için köşe taşı görevi görüyor. Bağdat’taki Amerikan yetkilileri Iraklı yasa yapıcıların yeni bir seçim yasası çıkarmalarını istedi. -- ABD, Afganistan’la anlaşma çabalarında zorlanıyor Washington’daki karar mercileri Afganistan’da ABD’nin rolünü tartışırken, pek çok kişi hangi strateji uygulanırsa uygulansın bir noktanın öne çıkacağını ifade ediyor: isyancılarla anlaşma yapılması gerekliliği. -- Clinton, Rusya’yı İran’a yönelik yaptırımlar konusunda ikna edemedi ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton Salı günü önde gelen Rus yetkililerle bir toplantı yaptı. ABD’nin dünyanın geri kalanıyla ilişkilerini düzeltme çabası kapsamında yapılan toplantıda Clinton, Beyaz Saray’ın dış politika önceliği olan İran’a yaptırımlar konusunda Moskova’nın desteğini sağlayamadı.
THE WALL STREET JOURNAL
-- İngiltere Afganistan’a ek asker gönderiyor
Obama yönetimi bile Afganistan’daki çatışmalara genel yaklaşımını tekrar değerlendirirken, İngiltere bölgeye 500 destek birliği göndermeye hazırlanıyor.
-- Çin ve Rusya ticaret anlaşmaları imzaladı
Çin ve Rusya milyarlarca dolarlık anlaşmalar imzaladı, ama Çin’e Rus gazı sağlamaya yönelik müzakerelerde bir sonuca ulaşılamadı.
-- ABD'nin eğittiği kuvvetler için destek azalıyor
Bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için herhangi bir gelişmenin olmaması, ABD’nin eğittiği Filistinli güvenlik güçlerine halk desteğininin azalmasına neden olurken, askerlerin motivasyonunun düşmesine neden oluyor.
FINANCIAL TIMES
-- Rusya İran’a yaptırım konusunda harekete geçti
Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medevdev, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’a, İran nükleer programı konusunda uluslararası kamuoyuna verdiği sözleri yerine getirmezse bu ülkeye yaptırımlar uygulanması gerektiğini söyledi.
-- Eni Irak petrol sahası anlaşmasını kazandı
Irak dev Zübeyir sahasını işletme hakkını İtalyan petrol grubu liderliğindeki bir konsorsiyuma verdi. Anlaşma, Irak’ın dünyanın en büyük petrol şirketlerini ülkeye çekme arzusunu ortaya koydu.
-- Brüksel’den Bosna’ya gözdağı
Beklentiden çok umutla harekete eden Avrupa Birliği ve ABD, Bosnalı liderlere farklılıklarını gidermeleri için 10 gün verdi.
THE GUARDIAN -- Filistin'in kaderi Obama'nın çöküşünde Beyaz Saray'ın İsrail'in baskılarına boyun eğmesiyle Ortadoğu'da barış umutlarının "kaybolduğu"na yönelik bilgiler basına sızmaya başladı. -- Clinton, Rusya'ya İran'a karşı işbirliği çağrısı yaptı Gazeteler, ABD'nin insan hakları eleştirilerine, ilişkilerin yeniden başlaması adına bir son vermeyi gözden geçirirken Hillary Clinton "karşılıklı saygı" vurgusu yaptı.
HAARETZ
-- İran ödüyor, Suriye kaçırıyor ve Hizbullah silahları alıyor
İsrail Savunma Kuvvetleri Hizbullah'a ait bir silah deposunun patladığı güney Lübnan'daki bir köyden insansız uçaklar tarafından çekilmiş fotoğraflar yayımladı. Fotoğraflarda Hizbullah üyesi olması muhtemel kişiler, depodan dört metre uzunluğunda bir füzeye benzeyen bir şeyi çıkarıp, bir kamyona yükleyip ve farklı bir köyde saklamak üzere götürürken görülüyor.
-- İsrail: Lübnan Hizbullah'ın silahlanmasına göz yumuyor
İsrail, Hizbullah görevlisi bir kişinin güney Lübnan'daki bir silah deposundaki patlamada ölmesinden bir gün sonra, Lübnan ordusunu Şii militan grubun askeri altyapısını yeniden inşa etmesine göz yummakla suçladı.
-- Filistin Yönetimi BM'den İsrail'i Tapınak Dağı ve Gazze konusunda kınamasını talep etti
Filistin Yönetimi ve bazı ülkelerin sunmaya niyetlendiği önergeye göre, BM İnsan Hakları Konseyi'nin Gazze saldırısı konusundaki Goldstone raporu üzerine tartışmaları Kudüs, Tapınak ayaklanmaları ve Gazze kuşatmasını da içerecek.
FRANKFURTER ALLGEMEİNE ZEİTUNG
-- Merkel ve müstakbel koalisyon partneri Türkiye ve sağlık reformu konusunda anlaşamıyor
Almanya'da Eylül sonunda yapılan genel seçimlerin ardından koalisyon kurma çalışmaları devam ediyor. Koalisyon sözleşmesini görüşen Almanya Başbakanı Angela Merkel'in partisi Hristiyan Birlik Partisi (CDU) ile Hür Demokrat Parti iki konu başlığında anlaşamıyor: Türkiye'nin Avrupa Birliği süreci ve sağlık reformu.
WELT
-- Türklere hakaret eden bankacıya Merkel'in partisi ve sosyal demokratlar sahip çıktı
Alman Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyesi Thilo Sarrazin'in Almanya'daki Türklere ve yabancılara hakaret etmesi üzerine çıkan tartışma devam ediyor. Sarrazin'in Türklere hakaret etmesi sonrasında Alman Merkez Bankası Başkanı Axel Weber, Sarrazin'in yetkilerinin elinden alındığını açıklamıştı. Ancak şu anda hala koalisyonu yürüten Angela Merkel'in partisi CDU ile sosyal demokrat SPD, Sarrazin'e yapılan eleştirilerin abartıldığını iddia ederek Alman bankacıya sahip çıktılar.
EKONOMİ BASINI
Asya borsaları, Avustralya'da tüketici güven endeksindeki sıçrayış ve yonga üreticisi Intel'in geleceğe yönelik satış tahmininin uzmanların beklentisinden daha fazla çıkması ile yükseldi.
--Çin arz fazlasını azaltmak için çelik üretimini kısacak
Dünyanın en büyük çelik üreticisi olan Çin'de bu sektörde faaliyet gösteren üçüncü en büyük şirketten alınan bilgiye göre; yaşanan "aşırı arz fazlası" nedeniyle ülkede kapasite fazlasını kısma planları yapılıyor.
--McGraw-Hill Businessweek'i Bloomberg'e satacak
Kitap yayımcısı ve aynı zamanda Standard & Poor’s'un kredi derecelendirme biriminin sahibi olan LPMcGraw-Hill, ekonomi içeriğine sahip BusinessWeek dergisini ve BusinessWeek.com internet sitesini yine bu alanda içerik yayını yapan Bloomberg LP.'ye satma kararı aldı.
CNBC
--Intel ve JP Morgan Dow Jones'ı 10,000'e çıkarabilecek mi?
Intel'in kârı, Çarşamba günkü açılış zili öncesi hisselerin yükselmesine yardımcı olacak ancak ilgi odağı hemen J.P. Morgan raporuna kayacak.
--Sağlık hizmeti reformu bir engeli ortadan kaldırdı ama sırada daha çok var
Senato Finans Komisyonu Salı günü ABD Başkanı Barack Obama’nın yurtiçindeki en büyük hedefi olan sağlık sistemi reformu için bir yasa tasarısını geçirdi.
--Geri kazanımlara rağmen hedge fonlar hala derin kuyuda
Hedge fonlar geçen yılın dudak uçurtan kayıplarından sonra yükseldi, ama yüzlerce yönetici hala kuyunun dibinde yer alırken ve önümüzdeki haftalarda sert kararlarla karşılaşmaya hazırlanıyor.
--Hollanda yeni sorun
Hollanda merkez bankasının riskli kredi işlemleri yaptığı iddia edilen DSB Bank'ı satın alması için yapılan baskı, ülkeyi yeni bir sorunla karşı karşıya getirdi.
--Senato komisyonu gözden geçirilmiş sağlık reformu tasarısını onayladı
Kilit roldeki Senato Komisyonu, yeniden gözden geçirilen sağlık sistemi reformu tasarısını onaylayarak, ABD Başkanı Barack Obama'nın uzun zamandır verdiği sağlık sigortasının kapsamını genişletme çabalarına destek sağladı.
--Riskli varlıklara yatırım yapmak
Yatırımcılar neden dolar düşerken varlıklarını ellerinde tutup fiyatların yükselmesini beklemeli?
--Asya borsaları Japonya dışında yükseldi
Asya borsalarının çoğu, Intel'in açıkladığı sonuçlardan sonra artan teknoloji hisseleri ve emtia fiyatlarındaki yükselişi takiben ham madde işi yapan şirketlerin hisselerindeki artışla değer kazandı. Ancak Japon borsası finans sektörü ve ihracatçı şirketlere ait hisselerdeki gerilemeyle değer kaybetti.
--JAL'ın borç silme haberi bankaları vurdu
Japon Hava Yolları (JAL) kendisine kredi sağlayan kuruluşlara, borcunun yaklaşık 2.8 milyar dolarlık kısmının silinmesi için başvurmayı planladığı bildirildi. Uzmanlar bunun Japonya'nın bazı büyük bankaları için büyük maliyet yaratacağını söylüyor.
--Sağlık reformu yasa tasarısında ileri adım
ABD Kongresi Finans Komisyonu 829 milyar dolar değerindeki sağlık reformu yasa tasarısını onaylayarak, Başkan Barack Obama'ya zaferin yolunu açtı.
CNNMONEY
-- ABD AIG ikramiyelerinin kısılmasını istiyor
Salı günü yayımlanan bir gözlemci raporuna göre, geçen sene sigorta şirketi AIG çalışanlarına ödenen ve tartışma yaratan primleri engelleme fırsatını kaçıran ABD Hazinesi, şimdi kurtarma planından faydalanan şirketin 198 milyon dolar değerindeki ikramiye havuzunu azaltması için baskı yapıyor.
-- Ford 4.5 milyon aracı geri çağırdı
ABD'li otomotiv üreticisi Ford, hatalı üretilen bir elektrik devresi anahtarı yüzünden yangın tehlikesi ortaya çıkabileceği gerekçesiyle tarihinin en büyük geri çağırma kararını aldı. ABD'li otomobil devi çağrıyı 4.5 milyon araç için yaptı.
-- Intel toparlanma için iyimser
Dünyanın en büyük yonga üreticisi Intel, ekonomik toparlanmada teknoloji ve inovasyonun öncü rolü oynayacağını, bu nedenle de şirketin gelecekteki durumu konusunda güçlü bir iyimserlik taşıdığını söyledi.