Boston 1773 – ODTÜ 1969
Güncelleme Tarihi:
Sevgili Serdar, biraz “köşe içinde köşe”olacak ama yeni bir şey denemenin pek zararı olmasa gerek. Yani benim köşeme konuk olan mimar Ahmet Sönmez’in yazısına yer vermek, kendisi hakkındaki habere açıklık getirmesi açısından faydalı da olabilir. Bilmediğimiz bazı şeylerin netliğe kavuşması da cabası. Mesela hepimiz 1969’da ODTÜ’de arabası yakılan CİA Ajanı Ankara Büyükelçisi’nin soyadını Commer bilirdik. Oysa değilmiş... (SEZAİ BAYAR YAZIYOR.)
Boston Çay Partisi, 1773 ve Komer’in Arabasının ODTÜ’de Yakılması, 1969
Mimar Ahmet Sönmez 36 yıl önce ODTÜ’de meydana gelen olayların, Amerika’nın kurtuluş savaşı ile benzerlikler taşıdığını tesbit etmiş ve bunları yazısında dile getirmiş.
Söz “sağdan üçüncü şahıs” Mimar Ahmet Sönmez’in:
“Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı patlatan bombanın fitilini ateşlediği kabul edilen ve tarihe ‘Boston Çay Partisi’ olarak malolan olay, 1773 yılında Boston Limanı’nda yaşandı. O günlerde Britanya İmparatorluğu’nun kayıtsız şartsız hâkimiyeti altında bulunan Kuzey Amerika kıtasında vatanseverlik duyguları ve bağımsızlık hareketleri
yükseliyordu.
1770 yılında Amerikalı vatanseverler kurşuna dizildi. Tarihe ‘Boston Katliamı’ olarak geçen bu olay, Amerikalı vatanseverleri birlikte davranmaya yöneltmiş ve ‘BAĞIMSIZ AMERİKA’ kavramını gündeme taşımıştı. (Aynen 1968’lerde Türkiye’deki vatanseverlerin BAĞIMSIZ TÜRKİYE sloganları ile hareketlenmesi gibi!)
1765 ve 1767 yıllarında getirilen vergiler ve Amerikalılar üzerindeki İngiliz hegemonyası, çeşitli toplumsal direniş hareketleriyle protesto edilmeye başlandı. (Aynen 1968’ler Türkiye’sinde Amerika’yı protesto eden genclik olaylarında görüldüğü gibi...!)
16 Aralık 1773 günü, Boston’da biraraya gelen 7 bin kadar ‘öfkeli’ Amerikalı vatansever, ‘Büyük Britanya imparatorluğu’ tarafından dayatılan yeni vergi uygulamalarını protesto etme kararı aldı. (Aynen, 1960’larda Türkye’nin siyasi, kültürel ve ekonomik alanlarda Amerikan hegemonyası karşısında ‘öfkeli’ Türk vatanseverlerin bağımsızlık ve ONUR duygularının yükselmesi gibi...!)
Sonuç olarak, ‘Kızılderili’ kılığına girmiş 200 kadar Amerikalı vatansever, Boston limanındaki 3 İngiliz gemisini işgal etti ve gemilerdeki çay sandıklarını denize atarak gemileri tahrip etti. Bu gemilerin Boston limanındaki varlığı, Amerikalı vatanseverler için açık bir HAKARET olarak nitelendirilmişti. (Aynen ‘Vietnam kasabı, CIA ajanı Robert Komer’in önce Ankara’ya büyükelçi olarak atanması ve hemen arkasından vatansever toplumcu gençliğin kalesi olarak bilinen ODTÜ’yü makam arabasıyla ziyaret etmesinin ODTÜ öğrencileri tarafından Türkiye’nin onurunu hiçe sayan bir HAKARET olarak nitelendirilmesi gibi!)
‘BOSTON ÇAY PARTİSİ’, Amerikan bağımsızlık savaşını başlatan bombanın fitilini ateşlemişti. (Aynen Mustafa Kemal’in 19 Mayıs günü Samsun’a çıktığı gibi! )
Vietnam Kasabı CIA ajanı Komer’in arabasının ODTÜ’de yakılması da, benzer bir simge olabilirdi... Bilinen nedenlerle, yaşanan süreç sonunda SİMGE OLAMADI. Bizler 55-65 yaşlarımıza geldik. Kimimiz öldü, kimimiz devrimci onurumuzu korumaya çalışıyoruz...”
Sönmez, yazısının sonunda ODTÜ olayının ‘magazinleştirilmesinden’ gocunduğunu imâ etmiş. Böylesine önemli ve devrimci bir hareketin herhalde daha ciddi boyutta dile getirilmesini bekliyordu. Haklı da olabilir. Ancak eğer 36 yıl önce Komer’in arabasından bir parça, yani Cadillac’ın amblemini saklamasaydı ve bu anma günü fotoğraflanmasaydı, üstelik böylesine insani boyutu Ertuğrul Özkök köşesine taşımasaydı bazı şeylerden haberimiz bile olmayacaktı.
Zaten ODTÜ olayı klasik haber şeklinde ve tarihi bilgilerle örülü biçimde kaleme alınsaydı belki de gazete ya da gazetelerde yer bile almazdı. Hele hele Özkök, sağdan üçüncü şahısın yani Ahmet Sönmez’in elindeki amblemi farketmeseydi, ertesi günü yayınlanan haberden bilgimiz dahi olmayacaktı.
Sevgiler,
Sezai