Ben demokrasi mühendisiyim

Eisenhower Vakfı'nın davetlisi olarak ABD'yi ziyaret eden 9. CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel, önceki akÅŸam New York Ãœniversitesi Mezuniyet Merkezi'nde bir konuÅŸma yaptı. ‘‘Irak savaşı sonrasında Türkiye'nin komÅŸuları ve ABD ile iliÅŸkileri’’ konusunda Demirel, ‘‘SavaÅŸ da devam ediyor, sorunlar da’’ diye konuÅŸtu.Demirel'in konuÅŸmasında dikkat çeken unsurlar şöyleydi:Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ SÃœRÃœYORKore Savaşı ile baÅŸlayıp SoÄŸuk SavaÅŸ yıllarında güçlenen Türk-Amerikan iÅŸbirliÄŸi bugün de teröre karşı verilen savaÅŸ sırasında önemini koruyor. Bu iliÅŸkiler Johnson Mektubu ve ambargo dönemlerinde dibe vurmuÅŸtu. Ä°LÄ°ÅžKÄ°MÄ°Z ZÄ°RVEDE 1977'de ABD BaÅŸkanı Jimmy Carter'a ambargodan kaynaklanan yedek parça eksikliÄŸi yüzünden 400 uçağımızın 240'ının uçamaz hale geldiÄŸini anlattığımı hatırlıyorum, ama o günlerin ardından da Türk-Amerikan iliÅŸkileri dibe vurduktan sonra yine zirveye çıktı ve eÅŸi görülmedik iÅŸbirliklerine imza atıldı.TAÅžA YAZILI Ä°TTÄ°FAK Türk-Amerikan ittifakı taÅŸa yazılıdır, öyle kolay kolay bozulmaz. Ancak her iliÅŸkide olduÄŸu gibi bakım ve özen gerekir. Irak savaşında oluÅŸan kopukluÄŸu aşıp yeniden ortak hedeflerimize odaklanıp birlikte düşünmeye baÅŸlamalıyız. Terörle savaÅŸ, Ä°srail-Filistin sorununun çözümü, OrtadoÄŸu'nun yeniden yapılanması, Avrupa'nın birleÅŸmesi, Kafkas ve Balkanlar'da barışın saÄŸlanması, Amerika ve Türkiye'nin paylaÅŸtığı hedefler; medeniyetlerin çatışması deÄŸil uyumunu istiyoruz. Bunun tek çözümü ise demokrasinin yayılmasıdır. Çünkü demokratik ülkeler birbirleriyle savaÅŸmaz.DEMOKRASÄ° ZOR Ä°ÅžAmerika'nın Irak'ta yapmaya çalıştığı iÅŸ hiç de kolay deÄŸil. Demokrasinin zor bir iÅŸ olduÄŸunun kanıtı benim 50 yıllık siyasi kariyerim. 7 kere baÅŸbakan oldum, 7 yıl cumhurbaÅŸkanlığı yaptım, ama 7 yıl da siyaset yasaklısı olarak yaÅŸadım. Beni yargılamadan hapse atıp siyasetten men edenleri referandumla yendim, sonra onların başına baÅŸbakan oldum.BÄ°ZDEN YARARLANINTürkiye'de artık partiler seçimle geliyor, seçimle gidiyor. Demokrasi seçim yapa yapa yerine oturuyor. Amerika'nın Irak için Türkiye'nin demokrasi tecrübesinden ve olgunluÄŸundan yararlanması, laik ve Müslüman ülke olarak Türkiye'ye bakması gerekir. TÃœRKÄ°YE'SÄ°Z AVRUPAAvrupa BirliÄŸi ile problemler var. Türkiye'nin Müslüman olduÄŸu için AB'ye alınmaması insan hakları sözleÅŸmesine aykırıdır. Ãœyelik müzakerelerine 2004'te baÅŸlanacağına inanıyorum. Çünkü Avrupa'nın hedefi çoÄŸunluk içinde birlik saÄŸlamak olmalı ve bu da Türkiye olmadan baÅŸarılamaz.ANTALYA'DAKÄ° RUSLARSoÄŸuk SavaÅŸ sırasında o kadar anti-komünisttik ki Moskova'dan Kahire'ye uçan Aeroflot uçağının Ä°stanbul'da yakıt nakli yapmasına izin vermiyorduk. Åžimdi Antalya'da 1 milyon Rus turist var.BULGAR KRALININ DÖNÜŞÜEski Bulgaristan BaÅŸbakanı Todor Jivkov eski arkadaşımdı. Demokrasi bizim, komünizm sizin iÅŸiniz derdik sohbetlerimizde. Yasaklı olduÄŸum dönemde 300 bin Türkü göçe zorladı. Åžimdi eski Bulgar kralı, BaÅŸbakan olarak geri döndü ve Türk azınlığın da yer aldığı bir koalisyonun başında. DEMOKRASÄ° MÃœHENDÄ°SÄ° Bir dinleyicinin ‘‘Bunca yıllık siyasi yaÅŸamınızın en büyük baÅŸarısı nedir?’’ sorusuna Demirel, ÅŸu cevabı verdi: ‘‘En büyük baÅŸarım Türk demokrasisidir. Türk demokrasisinin mühendisliÄŸini ben yaptım. Demokrasiden sonraki baÅŸarılarım eÄŸitim ve Türkiye'nin kalkınmasıdır. Siyasete atıldığımda Türkiye'de 7 üniversite vardı, ÅŸimdi ise 77 üniversite ve bunların büyük çoÄŸunluÄŸunda da benim imzam var. Ä°hracat hacmi 450 milyon dolardı, ÅŸimdi 45 milyar dolar. Bir zamanlar incir, fındık gibi tarım ürünleri ihraç ederken, Türkiye artık bir sanayi ülkesi. Ä°ngiltere'nin buzdolaplarının yüzde 15'i Türkiye'de yapılıyor. BÄ°N YILLIK COÄžRAFYAKürt sorunuyla ilgili bir soruya Demirel ‘‘Türkiye'de 70 milyon insan var. Bin senedir bu coÄŸrafyadız. OrtadoÄŸu ve Balkanlar'dan birçok insan var Türkiye'de. Kürtler, Türkiye'de azınlık deÄŸil, çoÄŸunluÄŸun bir parçası’’ cevabını verdi.BOSNA VE KIBRIS Bir öğretim görevlisinin ‘‘Kıbrıs'tan söz ederken, halen adadaki 35 bin Türk askerinden ve nüfus taksiminden söz etmediniz’’ itirazına ‘‘Nüfus taksimi Bosna'da uygulansaydı, 200 bin kiÅŸi hayatta olurdu, ayrıca 20 yıldır Kıbrıs'ta kan dökülmediyse bunun nedeni BM deÄŸil, ordaki Türk askeridir’’ yanıtını verdi.Türkiye, Irak'ta konuya dahil olmalıSüleyman Demirel, Eisenhower Vakfı'nın davetlisi olarak geldiÄŸi New York Ãœniversitesi'nde yaptığı konuÅŸmada, Hürriyet'in Irak ve Kıbrıs konusundaki sorularını da cevapladı. Demirel, ‘‘Irak'a dışardan bakıp biz bunun içindeyiz diyemeyiz’’ dedi.IRAK'A BAKIÅžTürkiye Irak'ta rol oynamak istiyorsa konuya dahil olması lazım. Biz karşıdan bakıp ben bunun içindeyim diyoruz, bu olmaz. KomÅŸumuz ülkede istikrarın saÄŸlanması için asker göndermeliyiz. Rol oynamaz duruma düşmemeli. Irak'ın alacağı ÅŸekle Türkiye'nin katılması, Türkiye'nin sesi olması lazım. Ama sorumlular söyledikleri istikamette ciddi bir ÅŸey yapmadı. Kararlarda, söylediklerinde sabit bir ÅŸey yok, deÄŸiÅŸik ÅŸeyler söylüyorlar. Türk-ABD iliÅŸkileri Irak nedeniyle yara aldı, bu yaranın tamir edilmesi lazım. Türk-ABD iliÅŸkilerin korunması çok önemli. Dostluk Amerika'nın emrine girmek deÄŸildir. Ama Irak sorunu dünyanın sonu deÄŸil. Irak konusunda Türk kamuoyunu hazırlamak, aydınlatmak gerekir. Hükümet geçiremeyeceÄŸi bir konuyu Meclis'e götürmemeli. Arkasında siyasi gücü olmayan partinin iktidarı gider.KIBRIS POLÄ°TÄ°KASIKıbrıs sorunu 40 yıldır çözülemedi. Türkiye Kıbrıs'a müdahale etmeseydi Kıbrıs meselesi diye bir ÅŸey olmazdı. Ama bu konuyu AB üyeliÄŸinde ayrı tutmak lazım. Türkiye AB'ye üye olacak diye yarın sorunlar çıkaracak ÅŸekilde çözüme gitmeye kalkmamalıdır. Kıbrıs Türkiye'nin milli meselesidir. Zannedilmesin ki KKTC'yi yönetenler Kıbrıs politikasını çizmiÅŸtir. Kıbrıs'ın politikasını Türkiye Cumlhuriyeti devleti, Türkiye'nin parlamentosu çizmiÅŸtir. BaÅŸka türlü de olmaz zaten.ERKEN SEÇİM Demirel, Yargıtay'ın DEHAP yöneticileri hakkında mahkumiyet kararını onamasından sonra, erken seçim ihtimali görmediÄŸini söyledi. Demirel, Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) seçim kararı veremeyeceÄŸini belirtti. Demirel, ‘‘YSK seçim kararı veremez. Bu kararı Meclis verir. YSK sadece meseleyi tespit eder, bırakır. Ben seçim ihtimali görmüyorum’’ dedi.Â