Askeri öÄŸrencinin 'güvenlik soruÅŸturması' zaferi

Askeri Yüksek Ä°dare Mahkemesi (AYÄ°M), özellikle 12 Eylül darbesinden sonra çok sıkı uygulanan "güvenlik soruÅŸturması" uygulamasını temelinden sarsacak bir karar aldı. AYÄ°M, hırsızlık ve tombalacılık yaptığı gerekçesiyle sabıkası bulunan, ancak 11 yıl önce aÄŸabeyi nedeniyle güvenlik soruÅŸturması olumsuz çıkan Jandarma Uzman ÇavuÅŸ öğrencisinin askeri okuldan atılamayacağını bildirdi.AYÄ°M 2. Dairesi kararı, 1998-1999 eÄŸitim öğretim döneminde sınavları kazanarak uzman jandarma olmak üzere eÄŸitime baÅŸlayan, ancak 8 aylık sürecin sonunda eÄŸitimini bitirmesine 2 ay kala 14 Mayıs 1999'da güvenlik soruÅŸturmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesi ile okulundan iliÅŸiÄŸi kesilen genç bir askerin açtığı dava üzerine verildi.11 YIL ÖNCE ÖLEN AÄžABEY KARDEŞİ MAÄžDUR ETTÄ°Atılma gerekçesinin kendisine bildirilmediÄŸini belirten davacı, ancak 1988'de ölen aÄŸabeyinin adli sicil kaydı nedeniyle bu iÅŸlemin yapılmış olabileceÄŸini tahmin ettiÄŸini bildirdi. Dava dilekçesinde Adli Sicil Yasası uyarınca ölen bir kiÅŸinin adli sicil kayıtlarının sicilden çıkarılması gerektiÄŸini anımsatan davacı, kendisinin talebi üzerine aÄŸabeyinin adli sicil kaydının 20 Mayıs 1999'da çıkartıldığını ifade etti. Dava dilekçesinde, "Ölüm nedeniyle bundan 11 yıl önce adli sicilden silinmiÅŸ olması gereken suçlardan dolayı baÅŸka bir kardeÅŸin maÄŸdur edilmesinin hukuka uygun olmadığı, bunun dışında bir sebep var ise bildirilmesi, yok ise bu sebepten dolayı tesis edilen iÅŸlemin özellikle sebep ve maksat unsurları yönünden hukuka aykırı olduÄŸu" belirtilerek okuldan çıkarılma iÅŸleminin iptalinin yanısıra yürütmenin de durdurulması talep edildi. Ancak yürütmenin durdurulması istemi AYÄ°M Nöbetçi Dairesi tarafından reddedildi. YÖNETMELÄ°K 'OKULDAN ATILIR' DÄ°YORDavayı inceleyen AYÄ°M 2. Dairesi, konuyla ilgili olarak Uzman Jandarma Yasası ile Uzman Jandarma Okulu YönetmeliÄŸini inceledi. Daire, yönetmeliÄŸin "okuldan çıkarılma" baÅŸlıklı 34/b maddesinde, geçici veya kesin kaydın ardından uzman jandarma adayı olma niteliÄŸini kaybeden veya bu niteliÄŸi taşımadığı anlaşılanlar ile haklarında yapılacak "arÅŸiv araÅŸtırması ve resmi güvenlik soruÅŸturmaları olumlu çıkmayan" uzman jandarma adaylarının okuldan çıkarılacaklarının düzenlendiÄŸini saptadı.SAKINCALI HALLERTürk Silahlı Kuvvetlerine alınacak askeri öğrenciler hakkında yapılacak güvenlik soruÅŸturmasının esaslarının da Silahlı Kuvvetler Ä°stihbarata Karşı Koyma, Koruyucu Güvenlik ile Ä°ÅŸbirliÄŸi Yönergesinde düzenlendiÄŸi ifade edilen kararda, askeri öğrenciler hakkında yapılacak güvenlik soruÅŸturmasının usul ve esaslarının bu Yönergenin 3'ncü bölüm 1'nci kısım 9'ncu maddesinde, "güvenlik soruÅŸturmasının öğrencinin kendisiyle birlikte anne, baba ve kardeÅŸlerini kapsadığının" belirtildiÄŸi aktarıldı. Kararda, yönerge uyarınca öğrencinin kendisi, annesi, babası veya kardeÅŸlerinden herhangi birisinin zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, cinsi sapıklık, kaçakçılık, yalan beyan, yalan ÅŸahadet, yalan yemin, dolandırıcılık, hırsızlık suçlarından hüküm giymiÅŸ veya yargılanmaya devam ediyor olmasının askeri öğrenci olmayı engelleyen sakıncalı haller olarak hüküm altına alındığı vurgulandı.AÄžABEY TOMBALACI VE HIRSIZDavacının aÄŸabeyinin 1984 ve 1987 yıllarında iki kez hırsızlık ve bir kez de tombalacılık suçlarından hüküm giydiÄŸi, ancak 30 AÄŸustos 1988'de öldüğü anımsatılan kararda, Adli Sicil Yasası uyarınca ölen kiÅŸinin adli sicil kayıtlarının adli sicilden çıkarılması gerektiÄŸi bildirildi. Söz konusu adli sicil kaydının bir hata sonucu çıkartılmadığı, ancak davacının müracaatıyla bu durumun düzeltildiÄŸi belirtilen karar şöyle:KARAR OY ÇOKLUÄžUYLA"...Ayrıca davacının kendisi, annesi, babası ve diÄŸer altı kardeÅŸinin adli sicil kaydının bulunmadığının adli sicil müdürlüğünce bildirilmesi sabıka kaydı olduÄŸu bildirilen aÄŸabeyinin öldüğü tarihte henüz küçük olan davacıyı bundan böyle etkilemesinin söz konusu olamayacağından, davacı hakkında tesis edilen Uzman Jandarma Okulundan çıkarılma iÅŸleminin sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırı olduÄŸu sonuç ve kanaatine varılmıştır. Açıklanan nedenlerle hukuka aykırı Uzman Jandarma Okulundan çıkarılma iÅŸleminin iptaline oy çokluÄŸuyla karar verildi."KARÅžI OY: ÖLÃœM KARDEÅžLÄ°K BAÄžINI KALDIRMAZAYÄ°M 2. Dairesinin bu kararına karşı çıkan bir üyesi ise toplam 14 ay 20 gün hapis cezasına çarptırılan aÄŸabeyin ölmüş olmasının davacıyla olan "kardeÅŸlik bağını ortadan kaldırmayacağını" belirtti. Karşı oyda, Adli Sicil Yasasında, sayılan ayrık durumlar dışında 5 yıl içerisinde bir cezaya mahkum olunmadığı takdirde ilgilinin adli sicildeki kaydının çıkarılmasına karar verileceÄŸi hükmünün yer aldığı belirtilirken, "Ancak adli sicilden kaydının çıkarılması o suçtan mahkumiyeti ortadan kaldırmamaktadır. BilindiÄŸi üzere bu suçlardan birinden, gerek kendisinin ve gerekse annesi veya babasının mahkumiyeti askeri öğrenciliÄŸe engel sayılmaktadır. Ayrıca Silahlı Kuvvetlere alınacak personelin seçiminde titizlik gösterilmesi, gerek kendilerinde ve gerekse kanuni yakınlarında bir kısım nitelikler aranmasında kamu yararı bulunduÄŸu tartışmasızdır" denildi. Â