Anayasa değişikliği komisyondan geçti

AKP’li 200’e yakın milletvekilinin imzasıyla TBMM’ye sunulan "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi" fazla bir değişikliğe uğramadan Anayasa Komisyonu’nda kabul edildi.

KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ

Anayasa’nın 10’uncu maddesine "Kadın ve erkek eşit haklara sahiptir" bendi eklenen teklife Komisyon’da, "Devlet kadın ve erkek eşitliğinin yaşama geçirilmesini yaşama geçirmekle yükümlüdür" ibaresi de eklendi.

DGM’LERİN KALDIRILMASI

DGM’lerin kuruluş ve görevleri hakkındaki Anayasa’nın 143’üncü maddesini yürürlükten kaldıran teklif, DGM’lerin yetki, sorumluluk ve işleyişinin, Avrupa ölçütlerine getirilmesi 2003 İlerleme Raporu’nda bir beklenti olarak yer aldığına işaret ederek, değişiklik sonrası, Avrupa ölçütlerinde ihtisas mahkemelerinin yapılacak yasal bir düzenleme ile kurulmasını hedefliyor.

YÖK’TEN GENELKURMAY’IN SEÇTİĞİ ÜYENİN ÇIKARILMASI

Teklife göre, İdarenin sivilleştirilmesinin sağlanması amacıyla YÖK’ün oluşturulmasında Genelkurmay Başkanlığınca aday gösterilmesi konusu 131’inci madde metninden çıkarılıyor.

SAYIŞTAY’DA ŞEFFAFLIK

Teklifte, 160’ıncı maddenin son fıkrasının yürürlükten kaldırılarak, devlet harcamalarının denetlenmesinde şeffaflığın sağlanması amaçlanıyor.

ULUSLARARASI ANTLAŞMALARIN HUKUKİ STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ

Teklife göre "Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma" başlıklı 90’ıncı maddenin son fıkrasına, "Usulune uygun yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkacak uyuşmazlıkların milletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır." Cümlesi eklenerek, uygulamada yasa hükümleri ile taraf olunan uluslararası andlaşma hükümleri arasında çelişki olduğu durumlarda hangisine öncelik verileceği konusundaki sorunun giderilmesi amaçlanıyor.

CEZA DİVANI STATÜSÜ

Bütün AB üyesi ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’nin de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 13 No’lu protokolü imzaladığı anımsatılan teklifte, idam cezasının tamamen kaldıran protokolün onaylanmasından önce gerekli anayasal değişikliğin yapılması amaçlanıyor. Teklifte, AB müktesebatının parçası olan Uluslararası Ceza Divanı’na Türkiye’nin katılması öngörülürken, Türkiye’nin Divan Statüsüne taraf olduğu taktirde, belli durumlarda, yargılanmak üzere, kendi vatandaşlarını Divan’a teslim etme yükümlülüğünü üstleneceği, değişiklikle bu işleme olanak tanınmasının amaçlandığı yer aldı.

İDAM CEZASININ TAMAMEN KALDIRILMASI

Teklifte, Anayasa’nın idam cezasını içeren dört ayrı maddesinde değişiklik öngörülüyor. Sözkonusu maddelerdeki değişikliklerle Türkiye’nin, idam cezasını tamamen kaldıran AİHS’ne Ek 13 No’lu protokolün onaylanmasından önce gerekli anayasal değişikliğin yapılması amaçlanıyor. Komisyonda, Teklif ile değiştirilen 17’inci maddeden sadece "Mahkemelerce verilen ölüm cezalarının yerine getirilmesi" cümlesi çıkarıldı.

BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

Teklifte, Anayasa’nın "Basın araçlarının korunması" başlıklı 30’uncu maddesinde yer alan "...Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğıü, Cumhuriyetin temel ilkeleri ve milli güvenlik aleyhine işlenmiş bir suçtan mahkum olma hali hariç..." hükmü çıkarılarak, basın özgürlüğünün genişletilmesi amaçlanıyor.