Afganistan'da zorlu güven mücadelesi başlıyor

Afganistan’da, iki haftadır süregelen çatışmaların sonuna yaklaşıldı. Askerler güvenlik noktaları ve karakollardaki savunmayı güçlendirirken, vur-kaç taktiği uygulamaya çalışan Taliban’a karşı rol alacak daha fazla Afgan askeri bölgeye ulaştı.   �

     �

New York Times’da yayımlanan haber analizinde C. J. Chivers, planlı askeri operasyonlardan Afgan hükümeti için oluşturulmak istenen güvenlik ortamına geçiş için çalışmalar yapıldığını belirtti. Çatışmalardan çok daha zor olacak bu süreçte, Marjah halkının yabancı bir hükümeti kabul etmesi ve belki biraz da desteklemesini sağlama amacı güdülüyor.     �

Helmand Eyaleti’ndeki Deniz Piyadeleri’nin komutanı Albay Randall P. Newman, Afgan halkının koalisyon güçlerine güvenmediğini söyledi. Bu güvensizliğin çok önemli iki nedeni var: Birincisi iki hafta süren operasyon sırasında yaşanan çatışmalar, ev baskınları ve hava saldırılarının ardından yerel halkın desteğini elde etmek kolay olmayacak.

Güvensizliğin ikinci sebebi ise çok daha gerilere gidiyor. Afgan hükümeti daha önce Marjah kentinin de yer aldığı Helmand Eyaleti’nin halkına hizmet götürme ve yaşam standartlarını yükseltme sözü vermişti. Bu sözlerin hiçbir zaman tutulmaması yerli halkta rahatsızlık ve güvensizlik yaratıyor.

Chivers, bir yıldan kısa bir süre önce bölgede Afgan hükümetinin hiç nüfuzu bulunmadığını, Helmand’ın Taliban’ın kontrolü altında olduğunu hatırlattı. Ancak asker sayısı her geçen gün artıyor. Deniz Piyadeleri’nden yapılan açıklamada bölgede yıl sonuna kadar 20 bin piyadenin konuşlandırılacağı ifade edildi.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Yazar, bir eyalete 20 bin ABD’li ve binlerce Afgan askerinin yanı sıra polis kuvveti yığmanın bölgede güvenlik ortamını kesinlikle değiştireceğini savundu ve ekledi: “İsyancıları zayıflatmanın yolu temelde Afgan güvenlik güçlerinin güçlü, başarılı, dürüst, iyi donanımlı ve iyi yönetilir bir hale getirilmesinden geçiyor.”

Ancak Afgan polis kuvvetlerinin kötü itibarı ve Afgan askerlerinin Marjah’ta yürütülen operasyonda gösterdiği yetersiz performans, harcanan milyarlarca dolara rağmen istenilen noktaya gelinemediğini ortaya koydu.

Yerel halk polis kuvvetlerine yönelik tepkisini gizlemek için bir çaba sarf etmiyor. Albay Newman, yerel halkın kendisine “ABD askerine desteğimiz sonsuz ancak polisleri getirirseniz size karşı savaşmaya başlarız” dediğini ifade etti.

Durum böyle iken, Helmand’daki plana göre ABD’nin inşa ettiği karakollara Afgan polislerin yerleştirilecek olması, ABD’nin güven kazanmak adına ne kadar karmaşık ve zor bir görevle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.

Deniz Piyadeleri gittikleri her yerleşim biriminde halkın uğradığı zarar için ödeme yapmak ve yaşlılarla yapılabilecek altyapı çalışmaları üzerinde toplantılar yapmak zorunda kalıyor. Askerler ayrıca, geçmişte yolsuzluk ve kabalığıyla halkın gözünde nefret ve düşmanlık oluşturan polis kuvvetlerinin imajını düzeltmek için göreve gelecek polislerin farklı insanlar oldukları ve saygı görmeleri gerektiği mesajını vermeye çalışıyor.

ORDU DA GÜVEN VERMİYOR

Öte yandan, Afgan Ulusal Ordusu’yla hükümet arasındaki diyalogun polisle olan ilişkilerden daha iyi olduğu uzun zamandır söylenegelen bir durum ancak Chivers orduyla da sorunlar yaşandığına dikkat çekti. ABD birliklerinde yer alan Afgan askerler iki hafta süren operasyon boyunca yerel halkın şikâyetlerini doğru çıkaran hareketler sergilediler.

Marjah kentine girilmesi ardından ele geçirilen bir pazaryerini talan eden Afgan askerleri, kendilerine gösterilen noktalarda nöbet tutmayı ve kum torbalarını doldurmayı reddederek, pazar alanında gezinerek haşhaş çekmeyi tercih ettiler.

Afgan halkının polis kuvveti ve Afgan ordusunun güvenini kazanması çok zor. Kıt kaynakların ve yetersiz altyapının zaten yaşamı zor kıldığı eyalette, Afgan hükümetini saygı ve güven kazanmak için çok zor bir sınav bekliyor.