Afganistan zirvesinin gündemi Taliban müzakereleri

Zirvede NATO’nun Uluslararası İstikrar Destek Gücü’ne (ISAF) üye 43 ülkenin dışişleri bakanlarıyla Afganistan’ın komşuları ve bölgede önemli bir güce sahip ülkeler dahil olmak toplam 70 ülkeden yetkililerin bir araya gelmesi bekleniyor.

Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, İngiltere Başbakanı Gordon Brown ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-mun’un zirvenin açılış oturumunda konuşma yapması bekleniyor. Bu isimlerin dışında toplantıya NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen ve ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da katılacak.

Toplantının en önemli gündem maddesini ülkeden El Kaide’nin nasıl temizlenebileceği sorusu oluşturacak. Bunun için geçtiğimiz günlerde ABD Taliban’ın müzakere masasına davet edilmesi fikrini gündeme getirmişti.

Dahası Karzai, uluslararası kamuoyunun yaratacağı mali kaynak sayesinde ülkedeki Taliban militanlarına istihdam yaratılarak topluma yeniden kazandırılmaları fikrini ortaya atmıştı. Uluslararası kamuoyu bu fikre destek verdi ancak programa yapılacak katkıların net tutarları henüz belli değil. Zirvede uygulanacak planın hatlarının netleştirilmesi bekleniyor.

Rasmussen de Times gazetesine yazdığı makalede zirvenin “net bir yol haritası” oluşturulması için kritik olduğunu belirtti.

“Londra’da Afgan hükümeti yönetişimi iyileştirme, yolsuzlukla mücadele etme ve silah bırakan Taliban militanlarını topluma yeniden kazandırma planlarını ortaya koyacak” diyen Rasmussen, Karzai’nin “gerçekçi” planlarının uygulamaya konması için gereken uluslararası desteğin zirveden çıkacağını savundu.

TASLAK BİLDİRİ HAZIRLANDI

Toplantıya katılacak dünya liderleri Afgan hükümetini ülkenin güvenliğinin sağlanmasında daha fazla sorumluluk almaya yöneltmeye çalışacak. Zirvenin ev sahibi İngiltere, Afganistan’ın komşularının ülkede istikrarın sağlanması için nasıl bir işbirliği geliştirebileceği sorusuna da cevap aranacağını belirtiyor.

Toplantı öncesinde hazırlanan taslak bildiride Afgan güçlerinin 2011 başından itibaren ülkedeki bazı eyaletlerde güvenlikten sorumlu hale gelmeleri ve ülkedeki NATO askerlerinin destek kuvvet görevine çekilmesi öngörülüyor.

Afganistan ayrıca ülke ekonomisinin belkemiği olabilecek maden ve enerji sektörlerini düzene sokmak için şeffaf bir sistem kurmayı taahhüt ediyor. Öte yandan zirvede Afganistan’da aylardır sürmekte olan seçim belirsizliğinin ve Taliban’la mücadelede yaşanan kayıpların ağırlaştırdığı barış çabalarının canlandırılması amaçlanıyor.

HİNDİSTAN-PAKİSTAN İŞBİRLİĞİ

İngiliz yetkililer ise bölgesel aktörleri Afganistan’da istikrarın sağlanması için işbirliğine girmeye ikna etmeye çalışacaklarını açıkladı. Yapılan açıklamalarda planlanan işbirliğinin detayları belirtilmedi. Ancak basına sızdığı kadarıyla Hindistan ve Pakistan’ın da katılım göstereceği bölgesel bir konsey kurulması öngörülüyor.

Hindistan, Pakistan’ın desteklediği Taliban’ın 2001 yılında devrilmesinin ardından Afganistan üzerindeki etkisini artırmayı amaçlıyordu. İki ülke arasındaki çatışmalar Afganistan’da istikrarın sağlanmasının önündeki en büyük engel olarak görülüyor.