ABD'nin yeni Afganistan stratejisi Marcah'ta sınavdan geçiyor
Güncelleme Tarihi:
ABD, NATO ve Afganistan güçlerinin Afganistan’da Taliban üzerine düzenledikleri 'Müşterek Operasyonu' başladı. Önümüzdeki birkaç gün hem sert çatışmalara sahne olacak hem de ABD'nin yeni Afganistan stratejisinin işe yarayıp yaramayacağını gösterecek.
Dexter Filkins, New York Times’da yayımlanan haber analizinde Marcah üzerine düzenlenecek operasyonun bölgeyi isyancılardan temizleyeceğinin kesin olduğunu ancak asıl sınavın operasyondan sonra başlayacağını ifade etti.
Geçtiğimiz sekiz yılda ABD ve NATO güçleri Afganistan’ın çeşitli yerlerinde Taliban üzerine operasyonlar düzenledi. Ancak hiçbir operasyondan sonra bölgede düzeni sağlamaya yetecek sayıda asker ya da polis kalmadı. Dolayısıyla neredeyse her seferinde Taliban bu bölgelerdeki iktidarını yeniden sağladı. Bu da ABD-NATO operasyonlarının yeniden yapılması ihtiyacını yarattı.
Bu kez, Taliban’ın en güçlü kalesi Marcah’a operasyon düzenleyen ABD’li ve Afgan komutanlar daha önceki seferlerden farklı olarak Afgan hükümetiyle polis güçlerini beraberlerinde getirecek.
Böylece Taliban’ın temizlenen bölgelerde operasyonun ardından yeniden iktidarı elde etmesi önlenmeye çalışılacak. ABD ve İngiltere askerleri de yerel güçleri desteklemeye devam edecek.
ABD'NİN YENİ STRATEJİSİ MARCAH SINAVINDA
Filkins, Marcah’ın ABD’nin yeni stratejisinin ilk örneği olduğunun altını çizdi. General Stanley McChrystal’ın terörle mücadele anlayışı üzerine inşa edilen bu yeni strateji doğrultusunda Başkan Barack Obama, Aralık ayında ülkedeki asker sayısını neredeyse 100 bine çıkarmıştı.
Müşterek Operasyonu’nda ABD ve NATO askerleri Taliban militanlarının öldürülmesinden çok Afgan sivillerin korunması ve Afgan devletinin köklerini sağlam temellere oturtmaya odaklanacak. Afganistan’ın güneyindeki deniz piyadelerinin komutanı Larry Nicholson, “Düşmanımız Afganistan halkı değil” derken asıl amaçlarının Afganların iyiliğini sağlamak olduğunu belirtti.
ABD ve müttefikleri, bu amaca ulaşmak için mümkün olduğunca az şiddet kullanarak bölgeyi ele geçirmek istiyor. ABD’li komutanlar 2001 yılında Irak’ın Felluce şehrinde yaşananların bir kez daha yaşanmasını istemediklerini özellikle vurguluyor.
ABD ve Afgan güçlerinin komutanları, sivil kayıpların fazla olması durumunda Afgan hükümetinin desteğini çekmesinden çekiniyor. ABD’liler ise ittifak güçlerinin yüzde 60’ının Afgan askerlerinden oluşmasının yaşanacak herhangi bir olumsuzlukta, verilecek tepkileri yumuşatmasını umuyor.
OPERASYON SONRASI DAHA DA ZOR OLACAK
Ancak McChrystal’ın operasyon sonrası süreç için koyduğu hedefler sıcak çatışmalardan da zorlu olacak. Bu süreçte Afgan yöneticilerden ve bir Afgan validen oluşan bir grup, beraberlerindeki bin 900 kişilik polis gücüyle birlikte Marcah’a gelecek ve Taliban’ın bölgeye geri dönüşünü önlemeye çalışacak.
Bu fakir ülkede bir hükümet kurmak kolay değil. Afganistan’ın her yerinde hükümet ve polis güçleri çalışmalarından etkili sonuçlar alamıyor ve yolsuzlukla boğuşuyor. Afganistan Genelkurmay Başkan Yardımcısı Muhammed Kerimi, “Halkımıza, güvenlik götürebileceğimizi ve bölgeyi kalkındırabileceğimizi göstermek istiyoruz. Amacımız onları Afganistan hükümetinin kendilerine hizmet etmek için var olduğuna ikna etmek” dedi.
Daha geniş bir açıdan bakıldığında Marcah üzerine yapılan saldırının, Taliban’ı kendi yuvasında yıkmak için gösterilecek ciddi çabaların başlangıcı olduğu görülüyor. Önümüzdeki aylarda ABD’liler Kandahar üzerinden Pakistan sınırına kadar giden Helmand Irmağı kıyısındaki şehirleri kontrol altına almayı umuyor. Önümüzdeki aylarda bölgeye binlerce askerin sevk edilmesi bekleniyor.
EN BÜYÜK RİSK NE?
Bu stratejinin belli riskleri de var: Kabil’den çıkarılışından sekiz yıl sonra Taliban güçleri eskisine göre hem daha şiddetli savaşıyor hem de daha fazla noktada konuşlanmış durumda. Dahası operasyon sonrasında isyancıların ülkenin başka bir noktasına kaçma ihtimalleri söz konusu.
Filkins son olarak, ABD ve NATO’nun yapabileceklerinin sınırlı olduğunu ifade etti. Yıllar süren çabalara rağmen Afgan Ordusu’nun sahadaki durumu hala sürdürülebilir düzeye ulaşmadı. Kabil’de görevli üst düzey bir ABD yetkilisi geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada başarısızlık ya da Taliban’dan çekinmediğini, asıl korkusunun Afgan liderlerinin dış güçlere bağımlı hale gelmesi olduğunu dile getirdi.