ABD'nin İran istihbaratı Türkiye'de
Güncelleme Tarihi:
Wikileaks’in hafta sonu yayımladığı ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu mahreçli iki belge İran-Türkiye ilişkilerinde son dönemde yaşananlara ışık tuttu. Belgelerin bir tanesinde İran’daki rejimin baskılarının Türkiye’de yaşayan ve İran konusunda ABD’ye kaynaklık eden kişileri de etkilemeye başladığı, ikinci belgede ise Türkiye ile İran arasındaki ticari ilişkilerde nüfuzlu kişilerin oynadığı rolün önemi anlatılıyor.
15 Eylül 2009 tarihli ve “İran: Rejimin Baskısı İstanbul’daki Bazı Kontaklarımıza Ulaşıyor” başlıklı belgede İstanbul’da bulunan “İran İzleme” biriminin bazı kontaklarının İranlı yetkililer tarafından “İran hakkında soru soran Amerikalı diplomatlarla” bağlantıyı kesmelerinin istendiği, hatta adı gizlenen önemli bir kontağın “ortalığı temizlemek için” geçici bir süreyle İran’a döndüğü belirtiliyor.
Birimin, İran’da yaşayan bazı kontaklarının özellikle seçim sonrası süreçte taciz, tehdit ve tutuklamayla karşı karşıya kaldığı ifade edilen belgede, özellikle Dubai’den gelen raporların bu durumun daha da kötüleşeceğine işaret ettiği belirtiliyor.
Belgede, “Bunun karşılığında biz yerel kontaklarımızı korumak için ek önlemler alıp, Tahran rejiminin kontaklarımızla görüşmelerimizi takip etme ihtimaline karşı gözümüzü açık tutarken, İran konusundaki görüşlerini bizimle paylaşmaya istekli Türkiyeli kontaklarımızın sayısını artıracağız” deniliyor.
19 Ekim 2009 tarihli ve “İran Türkiye Ticareti: “İçeriden” Bir Göz, Her Şeyin Kimi Tanıdığınıza Bağlı Olduğunu Söylüyor” başlıklı ikinci belgede ise İran’la iş yapan bir Türk işadamının ifadelerine dayanılarak İran’da sağ salim iş yapabilmenin tek yolunun Tahran’da yüksek kademelerde tanıdıkları olan bir İranlı ortak bulmak olduğu belirtiliyor.
Söz konusu işadamı kendi ortağının İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney’in oğlu olduğunu belirtirken Türk bankalarının Tahran’da şube açarak Türk şirketlerine Bank Mellat dışında bir alternatif sunma girişimlerinde bulunduğunu ifade ediyor.
“Kaynağımız, ABD hükümetinden yakın zaman içinde İran’la ‘bir anlaşma yapmasını’ istediğini, çünkü ‘zamanın tükendiğini’ söyledi ve Hamaney’in sağlık durumuyla ilgili kaygılara yönelik ipuçları verdi. Kaynak, lider değişikliğinin İran ve ABD arasında diyalog için olumsuz bir ortam yaratabilecek bir istikrarsızlığa neden olabileceğini belirtti” denilen belgenin yorum kısmında bu iddiaların doğruluğunun teyit edilemediği ancak İranlı ortak iddialarının mantıklı olduğunun altı çizildi.
Belgede, Hamaney’in sağlık durumuyla ilgili diğer kontaklardan duyulan söylentiler dışında, iddiaların doğruluğunun denetlenmesi için de bir temel olmadığı belirtildi ancak “Kontağımızın yabancı bir şirketin İran’da iş yapabilmesi için rejim yanlısı bir ortak ya da koruyucuyla birlikte çalışması gerektiğine cidden inanıyoruz” denildi.