ABD demokrasi götürmede baÅŸarısız

Saddam rejimini devirmek için işgal ettiği Irak'ta ''demokrasi kurmak'' istediğini öne süren ABD, geçmişte de benzer uygulamalara imza atmak istedi, ancak bunların pek çoğunda başarısızlıkla karşılaştı.

Fransız haber ajansı AFP, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya ve Almanya'da demokrasinin tesisi konusunda başarılı olduğunu belirttiği ABD'nin, başta Vietnam olmak üzere birçok Latin Amerika ülkesine "demokrasi" ihracı konusunda ise başarısız olduğuna dikkat çekti.

Amerikan Carnegie Enstitüsü verilerine dayanan ajans, ABD'nin son yüzyıl içinde Amerikan çıkarlarını korumak ve ''demokrasiyi geliÅŸtirmek'' amacıyla 15 kez askeri müdahalede bulunduÄŸunu, ancak bunlardan sadece 4'ünde az çok baÅŸarıdan söz edilebileceÄŸini hatırlattı.Â

Carnegie uzmanlarına göre, Ä°kinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya ve Japonya örnekleri, ABD'nin hanesine en önemli baÅŸarılar olarak geçti.Â

1989'daki Panama ve 1983 yılındaki Granada çıkarmaları da bu açıdan olumlu değerlendiriliyor. Ancak ''insan hakları ve demokrasi'adına yapılan 11 askeri operasyon ise fiyaskoyla sonuçlandı:

Haiti (1994-1996 ve 1915-1934),  Kamboçya (1970-1973), Vietnam (1964-1973), Dominik (1965-1966 ve 1916-1924), Küba (1917-1922, 1906-1909 ve 1898-1902), Nikaragua (19090-1927) ve Panama (1903-1936).Â

Uzmanlar, Afganistan'a müdahale hakkında konuşmak için ise erken olduğunu, bu ülkenin siyasal evriminin ne yönde gelişeceğini izledikten sonra hüküm vermek gerektiğini belirtiyorlar.

Carnegie uzmanları, demokrasinin açık savaÅŸ nedeni olarak gösterilmediÄŸi Kuveyt savaşı, Balkanlardaki operasyonlar gibi müdahalelerin ise deÄŸerlendirmeye alınmadığını vurguluyorlar.Â

Uzman Minxin Pei ve Sara Kasper, Amerikalıların, gittikleri ülkelerde halka hoş görünebilmek amacıyla kurdukları bütün geçici yönetimlerin ''tam bir başarısızlık abidesi'' olduğuna dikkat çektilerve bu tür yönetimlerin hiçbirinin demokrasiye geçişi sağlayamadığına işaret ettiler.