AKP davasında AIHM sürprizi
Güncelleme Tarihi:
Oya ARMUTÇU/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 28, 2008 00:00
İzmir’den Ali Sezer’in yaptığı "AKP kapatılmasın" başvurusunu işleme koyan AİHM davaya öncelikli olarak bakacak. Sezer’in avukatı, Başkan Kılıç, Başkanvekili Paksüt, üyeler Kaleli ve Özgüldür için reddi hakim talebinde bulundu.
ANAYASA Mahkemesi, AKP’nin kapatılması istemiyle açılan davayı bugün görüşmeye başladı. Mahkeme, AKP’nin kapatılması isteminin yanı sıra aralarında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve eski Meclis Başkanı Bülent Arınç’ın da bulunduğu 71 kişi hakkında siyasi yasak istemini de görüyor. Karar alınana kadar devam edecek olan görüşmelerin ardından karar açıklanacak. Anayasa Mahkemesi daha önce Fazilet Partisi davasında 11 günde, Refah Partisi davasında ise 8 günde karar almıştı. AKP’nin kapatılması için üyelerin nitelikli çoğunluğunun oyu aranacak. Yani 11 üyenin en az 7’sinin kapatma kapatılma yönünde oy vermesi gerekecek.
"Kapatılmasın" başvurusu
Bu arada davayla ilgili iki sürpriz gelişme ortaya çıktı. İzmir’de yaşayan serbest meslek sahibi Ömer Özgür Korkmaz ve Ali Sezer avukatları Mustafa Kemal Turan kanalıyla 18 ve 23 Haziran tarihlerinde AİHM’e, "AKP kapatılmasın" diye başvurdu. Farklı gerekçelerle yapılan iki ayrı başvurudan Ali Sezer’e ait olanı AİHM tarafından işleme koyuldu. AİHM, AKP davasının görüşülmesinden üç gün önce 25 Temmuz’da "Sezer-Türkiye davası" başlığı ile başvuruyu, 35119/08 numarasıyla gündemine aldı. Karar, faksla avukat Turan’a da bildirildi. Böylece, ilk kez daha parti kapatma davası görüşülüp karara bağlanmadan AİHM, tedbir talebini gündemine almış oldu.
AİHM öncelik verecek
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 39. maddesindeki "Kapatma olmasın" tedbir talebi bu aşamada reddedilirken, sözleşmenin 40 ve 41. maddesindeki "Davanın öncelikle görüşülmesi, ilgili yazışmanın her türlü araçla yapılması" talebi, görüşü az üyeler kadar önemli olan Yazı İşleri Müdürü F. Elens Passos tarafından uygun bulundu. Passos, bu kararını mahkemeye sundu. Bu karar, AİHM’nin AKP davasına öncelik verileceği şeklinde yorumlandı. Parti kapatma davalarını 1-3 yılda ele alan Anayasa Mahkemesi de AKP davasını 4.5 ayda karar aşamasına getirerek, AİHM’in olası tedbir kararına bir noktada daha verilmeden uymuş oldu.
Başvuranlar CHP’ye oy veriyor
Başvuruyu yapan avukat Turan, iki müvekkilinin AKP’li değil, tersine CHP’ye oy verdiklerini söyleyerek, "Ne iddianameye ne de AKP’nin savunmasına katılmamaktadırlar. Türkiye’nin gerçek bir hukuk devleti olabilmesi adına bu başvuruları yaptılar. Türkiye’nin on yıllarını ilgilendiren bir davada bireysel başvuru hakkı verilmemesi ve kapatma davasına da müdahillik hakkı verilmemesi hukuka aykırıdır. AİHM’de başvurumuzu reddetmeyerek, bu tezimize ilk etapta hak vermiştir" dedi.
Başkan ve 3 üyeye reddi hakim
AİHM’nin talebi işleme koymasının ardından, avukat Turan, Anayasa Mahkemesi’ne, müvekkili adına müdahil olmak için başvurmaya karar verdi. Turan, davanın görüşüleceği bugünkü oturum öncesinde AKP davasına katılımda bulunmak istedi. Turan, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Başkanvekili Osman Paksüt, avukat kontejanından seçilen üye Serruh Kaleli ve asker üyelerden Serdar Özgüldür için reddi hakim talebinde bulundu. Turan, bu başvuruların gerekçelerini ise Hürriyet’e şöyle açıkladı: "Başvurumuzu AİHM bile reddetmedi. Kendi ülkemizde neden bu kadar tarihi bir davaya katılamıyoruz. Reddi hakim yapmamızın nedeni adil yargılanma hakkını sağlayabilmek için etkin başvuru yolunu da tüketmek içindir. Başsavcı ve davalı AKP’nin tekelinde değildir."
Herkes için bu yolu açar
Turan, usul gereği mahkemenin AKP davasını görüşmeye başlamadan önce AİHM kararı üzerine yapılan müdahale ve reddi hakim talebini karara bağlamak zorunda olduğunu da savundu.
Avukat Turan, AİHM’ye yapılan başvuruyu müvekkillerinin seçmen sıfatıyla yaptıklarını, mahkemenin de başvuruyu kabul edilebilir görmesinin tüm vatandaşlar için bu yolu açacağını savundu.
Başvuru gerekçeleri
Avukat Mustafa Kemal Turan başvuru gerekçelerinden bazılarını şöyle açıkladı:
Başkan Haşim Kılıç, hakkında basında çıkan haberler nedeniyle AKP’ye karşı tarafsız olamaz. Yine Başkanvekili Osman Paksüt tarafsız olamaz.
Üye Serruh Kaleli’nin seçilmeden önce Anayasa hükmüne karşı hile yaparak hülle partisi kurması ve Anayasa’yı delmesi.
Asker üyenin Endonezya dışında Afrika dahil hiçbir ülkede olmaması.
Üyelerin Cumhurbaşkanı’nın tek seçiciliğinde belirlenmesi temsil kabiliyetini azaltmaktadır.
Sezer ve önceki cumhurbaşkanlarının tek seçiciliğinde belirlenen üyelere bugün için "Evet" diyorsak, yarın Gül ve benzeri cumhurbaşkanlarının seçtiği üyelere ve kararlarına nasıl "Hayır" diyeceğiz.
"Kapatılmasın" başvurusu
Bu arada davayla ilgili iki sürpriz gelişme ortaya çıktı. İzmir’de yaşayan serbest meslek sahibi Ömer Özgür Korkmaz ve Ali Sezer avukatları Mustafa Kemal Turan kanalıyla 18 ve 23 Haziran tarihlerinde AİHM’e, "AKP kapatılmasın" diye başvurdu. Farklı gerekçelerle yapılan iki ayrı başvurudan Ali Sezer’e ait olanı AİHM tarafından işleme koyuldu. AİHM, AKP davasının görüşülmesinden üç gün önce 25 Temmuz’da "Sezer-Türkiye davası" başlığı ile başvuruyu, 35119/08 numarasıyla gündemine aldı. Karar, faksla avukat Turan’a da bildirildi. Böylece, ilk kez daha parti kapatma davası görüşülüp karara bağlanmadan AİHM, tedbir talebini gündemine almış oldu.
AİHM öncelik verecek
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 39. maddesindeki "Kapatma olmasın" tedbir talebi bu aşamada reddedilirken, sözleşmenin 40 ve 41. maddesindeki "Davanın öncelikle görüşülmesi, ilgili yazışmanın her türlü araçla yapılması" talebi, görüşü az üyeler kadar önemli olan Yazı İşleri Müdürü F. Elens Passos tarafından uygun bulundu. Passos, bu kararını mahkemeye sundu. Bu karar, AİHM’nin AKP davasına öncelik verileceği şeklinde yorumlandı. Parti kapatma davalarını 1-3 yılda ele alan Anayasa Mahkemesi de AKP davasını 4.5 ayda karar aşamasına getirerek, AİHM’in olası tedbir kararına bir noktada daha verilmeden uymuş oldu.
Başvuranlar CHP’ye oy veriyor
Başvuruyu yapan avukat Turan, iki müvekkilinin AKP’li değil, tersine CHP’ye oy verdiklerini söyleyerek, "Ne iddianameye ne de AKP’nin savunmasına katılmamaktadırlar. Türkiye’nin gerçek bir hukuk devleti olabilmesi adına bu başvuruları yaptılar. Türkiye’nin on yıllarını ilgilendiren bir davada bireysel başvuru hakkı verilmemesi ve kapatma davasına da müdahillik hakkı verilmemesi hukuka aykırıdır. AİHM’de başvurumuzu reddetmeyerek, bu tezimize ilk etapta hak vermiştir" dedi.
Başkan ve 3 üyeye reddi hakim
AİHM’nin talebi işleme koymasının ardından, avukat Turan, Anayasa Mahkemesi’ne, müvekkili adına müdahil olmak için başvurmaya karar verdi. Turan, davanın görüşüleceği bugünkü oturum öncesinde AKP davasına katılımda bulunmak istedi. Turan, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, Başkanvekili Osman Paksüt, avukat kontejanından seçilen üye Serruh Kaleli ve asker üyelerden Serdar Özgüldür için reddi hakim talebinde bulundu. Turan, bu başvuruların gerekçelerini ise Hürriyet’e şöyle açıkladı: "Başvurumuzu AİHM bile reddetmedi. Kendi ülkemizde neden bu kadar tarihi bir davaya katılamıyoruz. Reddi hakim yapmamızın nedeni adil yargılanma hakkını sağlayabilmek için etkin başvuru yolunu da tüketmek içindir. Başsavcı ve davalı AKP’nin tekelinde değildir."
Herkes için bu yolu açar
Turan, usul gereği mahkemenin AKP davasını görüşmeye başlamadan önce AİHM kararı üzerine yapılan müdahale ve reddi hakim talebini karara bağlamak zorunda olduğunu da savundu.
Avukat Turan, AİHM’ye yapılan başvuruyu müvekkillerinin seçmen sıfatıyla yaptıklarını, mahkemenin de başvuruyu kabul edilebilir görmesinin tüm vatandaşlar için bu yolu açacağını savundu.
Başvuru gerekçeleri
Avukat Mustafa Kemal Turan başvuru gerekçelerinden bazılarını şöyle açıkladı:
Başkan Haşim Kılıç, hakkında basında çıkan haberler nedeniyle AKP’ye karşı tarafsız olamaz. Yine Başkanvekili Osman Paksüt tarafsız olamaz.
Üye Serruh Kaleli’nin seçilmeden önce Anayasa hükmüne karşı hile yaparak hülle partisi kurması ve Anayasa’yı delmesi.
Asker üyenin Endonezya dışında Afrika dahil hiçbir ülkede olmaması.
Üyelerin Cumhurbaşkanı’nın tek seçiciliğinde belirlenmesi temsil kabiliyetini azaltmaktadır.
Sezer ve önceki cumhurbaşkanlarının tek seçiciliğinde belirlenen üyelere bugün için "Evet" diyorsak, yarın Gül ve benzeri cumhurbaşkanlarının seçtiği üyelere ve kararlarına nasıl "Hayır" diyeceğiz.