Jandarma fişleme için yetki istedi
Güncelleme Tarihi:
Şehriban OĞHAN/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Haziran 17, 2008 00:00
Kişisel Verilerin Korunması’na ilişkin yasa tasarısıyla ilgili ilk yanıt Jandarma Genel Komutanlığı’ndan geldi. Jandarma, şu konularda tasarıda değişiklik istedi: 4 Suçu önlemek için, din, mezhep ve ırk gibi özel kişisel verileri işleme yetkisi tanınsın. 4 Kadrolaşmanın önlenmesi için 7 kişilik kurulu Bakanlar Kurulu değil, farklı makamlar seçsin.
JANDARMA Genel Komutanlığı, TBMM Adalet Alt Komisyonu’na bir yazı göndererek, "din, mezhep, ırk gibi özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine suçun soruşturulmasında olduğu gibi suçun önlenmesi için de olanak sağlanmasını" istedi. Jandarma, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun oluşumuna ise "kadrolaşma" uyarısıyla itiraz etti. Jandarma, veri kütüğü sahiplerinin, kendi haklı çıkarları için veri işlemesini de sakıncalı bulduğunu Meclis’e iletti. Kişisel Verilerin Korunmasına ilişkin tasarı üzerinde çalışmalarına kurumların yazılı görüş bildirmeleri için ara veren TBMM Adalet Alt Komisyonu’na, ilk yanıt Jandarma Genel Komutanlığı’ndan geldi. Jandarma yazısında özetle şu noktalara işaret etti:
Önlenmeye de fişleme
"Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile yönetmeliklerde, jandarmaya, suçun önlenmesinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirleri alma ve uygulama yetkisi verilmektedir. Bu kapsamda, jandarmanın kendi sorumluluk alanında ’suç işlenmesinin önlenmesi’ amacıyla iletişimin tespit edilmesi, dinlenmesi, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi ve kayda alınması ile teknik araçlarla izleme yapılması yetkisi tanınmaktadır. Suçun soruşturulması kadar, suçun işlenmesinin önlenmesinin de önemli olması sebebiyle önleyici kolluk faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine imkan tanınmasının, görevin gereğince yerine getirilmesini sağlayacağı değerlendirilmektedir. Bu nedenle özel nitelikteki kişisel verilerin işlenmesine, ’suçun soruşturulmasında’ olduğu gibi ’suçun önlenmesi’ için de olanak sağlanmalıdır.
Tasarıda Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun, Bakanlar Kurulunca seçilen 7 üyeden oluşacağı öngörülüyor. Ancak, adayların nasıl belirleneceğine ilişkin düzenlemeye yer verilmiyor. Kişi hak ve özgürlükleri ile doğrudan ilişkili bir görev yürütecek ve yetkilerini bağımsız olarak kullanacak özerk bir kurulun üyelerinin tek bir makam tarafından seçilmesi, kurulun bilimsel ve idari özerkliğini olumsuz etkileyecektir ve kadrolaşmalara sebebiyet verebilecektir.
Farklı makamlar seçmeli
Kurula aday gösterilmesi ve üye seçimi farklı makamlar tarafından yapılmalıdır. Bu amaçla kurulun, öğretim üyeliği yapmış üyeleri için Yükseköğretim Kurulu, kamu hizmetinde çalışma şartı aranan üyeleri için bakanlıkların, özel sektörde çalışma şartı aranan üyeleri için de meslek kuruluşlarının göstereceği adaylar arasından Bakanlar Kurulunca seçim yapılması uygun olur."
Tasarının "hukuka uygunluk sebepleri"ni düzenleyen maddesinde, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri ile meşru çıkarlarına zarar vermediği sürece veri kütüğü sahibinin, ’kendi haklı çıkarları’ için kişinin rızası bulunmaksızın kişisel verileri işleyebileceği hükme bağlanmaktadır. Ancak, ’kendi haklı çıkarları’ ibaresi, oldukça geniş kapsamlı ve belirsiz nitelikli olup, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla bunun yerine ’kanunlarla verilen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi amacıyla’ ibaresi konulmalıdır.
Önlenmeye de fişleme
"Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile yönetmeliklerde, jandarmaya, suçun önlenmesinin sağlanması amacıyla gerekli tedbirleri alma ve uygulama yetkisi verilmektedir. Bu kapsamda, jandarmanın kendi sorumluluk alanında ’suç işlenmesinin önlenmesi’ amacıyla iletişimin tespit edilmesi, dinlenmesi, sinyal bilgilerinin değerlendirilmesi ve kayda alınması ile teknik araçlarla izleme yapılması yetkisi tanınmaktadır. Suçun soruşturulması kadar, suçun işlenmesinin önlenmesinin de önemli olması sebebiyle önleyici kolluk faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesine imkan tanınmasının, görevin gereğince yerine getirilmesini sağlayacağı değerlendirilmektedir. Bu nedenle özel nitelikteki kişisel verilerin işlenmesine, ’suçun soruşturulmasında’ olduğu gibi ’suçun önlenmesi’ için de olanak sağlanmalıdır.
Tasarıda Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun, Bakanlar Kurulunca seçilen 7 üyeden oluşacağı öngörülüyor. Ancak, adayların nasıl belirleneceğine ilişkin düzenlemeye yer verilmiyor. Kişi hak ve özgürlükleri ile doğrudan ilişkili bir görev yürütecek ve yetkilerini bağımsız olarak kullanacak özerk bir kurulun üyelerinin tek bir makam tarafından seçilmesi, kurulun bilimsel ve idari özerkliğini olumsuz etkileyecektir ve kadrolaşmalara sebebiyet verebilecektir.
Farklı makamlar seçmeli
Kurula aday gösterilmesi ve üye seçimi farklı makamlar tarafından yapılmalıdır. Bu amaçla kurulun, öğretim üyeliği yapmış üyeleri için Yükseköğretim Kurulu, kamu hizmetinde çalışma şartı aranan üyeleri için bakanlıkların, özel sektörde çalışma şartı aranan üyeleri için de meslek kuruluşlarının göstereceği adaylar arasından Bakanlar Kurulunca seçim yapılması uygun olur."
Tasarının "hukuka uygunluk sebepleri"ni düzenleyen maddesinde, ilgili kişinin temel hak ve özgürlükleri ile meşru çıkarlarına zarar vermediği sürece veri kütüğü sahibinin, ’kendi haklı çıkarları’ için kişinin rızası bulunmaksızın kişisel verileri işleyebileceği hükme bağlanmaktadır. Ancak, ’kendi haklı çıkarları’ ibaresi, oldukça geniş kapsamlı ve belirsiz nitelikli olup, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla bunun yerine ’kanunlarla verilen görev ve yetkilerin yerine getirilmesi amacıyla’ ibaresi konulmalıdır.