64 katrilyonu anketten bile gizlediler

Türkiye'nin zenginlerinin DÄ°E'nin anketlerine doÄŸru yanıt vermediÄŸi ortaya çıktı. Ä°ki ayrı ankete farklı cevaplar veren zenginler nedeniyle oluÅŸan 64 katrilyon liralık fark ekonomik istatistikleri altüst etti.Devlet Ä°statistik Enstitüsü'nün (DÄ°E) gelir ve harcama dağılımını belirlemek amacıyla yaptığı Hanehalkı Tüketim Harcamaları hesabıyla, harcamalar yöntemiyle yaptığı ‘‘milli gelir hesaplamaları’’ndaki özel tüketim harcamaları arasında ortaya çıkan 64 katrilyon liralık fark, gelir dağılımı anketinin sonuçlarına gölge düşürdü.Her iki istatistik arasında ‘istatistiki hatayla’ açıklanmayacak kadar büyük bir fark oluÅŸmasında ağırlıklı olarak ‘zenginlerin gelirlerini gizleme eÄŸilimlerinin ve kayıtdışılığın’ etkili olduÄŸu belirtilirken, yüzde 35'e ulaÅŸan bu farkın Türkiye'deki gelir dağılımının DÄ°E'nin ölçtüğünden çok daha bozuk olduÄŸuna iÅŸaret ettiÄŸi savunuluyor. Sonuçları tartışmalı olan söz konusu ankete göre hazırlanacak fiyat endeksinin de enflasyonu doÄŸru ölçmeyeceÄŸi belirtiliyor. DÄ°E'nin 1 Ocak-31 Aralık 2002 tarihleri arasında her ay 800 hanehalkı olmak üzere, yıl boyunca toplam 9600 örnek hanehalkında arasında yaptığı 2002 Hanehalkı Bütçe Anketi sonuçları geçen hafta açıklandı. Anketin sonuçları, toplumun tüketim yapısı, yaÅŸam seviyesi ve harcama alışkanlıklarında zaman içinde meydana gelen deÄŸiÅŸimin belirlenmesinde en önemli kaynaklardan biri olarak kabul ediliyor.DÄ°E yetkililerine göre bu farkın küçük bir bölümü her iki hesaplamadaki yöntem farklılığından kaynaklanıyor. Gayri safi yurt içi hasıla hesaplamalarında mal akımı, gelir ve tüketim anketinde ise anket sonuçlarına göre hesaplama yapılıyor. Ancak DÄ°E yetkilileri bu ölçüde büyük bir fark oluÅŸmasında asıl etkenin ise özellikle zengin ailelerin gerçek gelirlerini, buna baÄŸlı olarak da gerçek harcama ve tasarruflarını gizlemeleri olduÄŸunu ifade ediyorlar. DÄ°E enflasyonu da bu anketle hesaplanacakDÄ°E, büyük ölçüde zenginlerin eksik beyanı yüzünden toplam tüketim harcamalarını 64 katrilyon lira daha eksik gösteren söz konusu araÅŸtırmanın sonuçlarına dayanarak tüketici fiyatları endeksini yenileyecek. 2004 yılı başından itibaren enflasyonu oluÅŸturacağı bu yeni endekse göre hesaplayacak. TÃœFE'ye kentsel yerleri esas alarak hesaplayan DÄ°E yeni endeksteki harcama gruplarının ağırlığını ise sonuçlarına ‘kuÅŸkuyla bakılan’ son araÅŸtırmanın verilerine göre oluÅŸturacak. Bu nedenle de bu araÅŸtırma sonuçlarına göre hazırlanacak bir fiyat endeksinin enflasyonu doÄŸru ölçemeyeceÄŸi kaydediliyor.Â