Meteoroloji balonu başına düşüyordu
Güncelleme Tarihi:
Ali TOYDEMİR/KONYA, (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Nisan 12, 2009 12:43
KONYA'da muhasebecilik yapan 27 yaşındaki Hasan Kamil Ketener, evinin terasında kuşlarıyla ilgilenirken başının 30 santimetre yanından, havadan bir cihaz düştü.
Düşen cihazın, meteoroloji istasyonlarında hava gözlem raporları için kullanılan ‘Radiosonde’ adı verilen, meteoroloji balonu olduğu belirlendi. Ketener, “Yaklaşık 1 kilo ağırlığındaki cihaz, 30 santim önüme düştü. Başıma gelse yaralanacaktım” dedi.
Hasan Kamil Ketener, düşen parçanın telefon dinleme cihazı olduğunu sandığını belirtti. Ketener, “Bir ses duydum. Başımı kaldırıp baktığımda, başamın yaklaşık 30 santim yakınına bir cisim düştü. Başımı kaldırmasam belki başımın üzerine düşecekti. Düşen parçanın telefon dinleme cihazı olduğunu düşündüm. Çünkü, içerisinde 6 kalem pil ve elektronik devreler bulunuyordu” dedi. Yetkililer, bu cihazların ağırlığının 600 gram ile 1.5 kilo arasında değiştiğini söyledi.
Konya Meteoroloji Bölge Müdürü Ertuğrul Şen, düşen cihazın havayı gözlemede kullanılan ve ‘Radiosonde’ adı verilen cihaz olduğunu belirtti. Şen, şu bilgileri verdi:
“Dünya Meteoroloji Örgütü kıstasları içerisinde ülkemizde de 8 istasyonda bu tip gözlem yapılmaktadır. İstasyonlar, saat 02.00 ve 14.00'da, bu gözlem cihazları, gazla şişirilmiş balona bağlanır ve havaya bırakılır. Bu cihaz, yüksekliğini, basıncını, sıcaklığını, rüzgarın yön ve hızını ölçerek yine içerisinde bulunan elektronik devre vericileri sayesinde, o istasyonun radarına sinyaller şeklinde bilgi gönderir. Bu bilgiler de radar ve bilgisayarlar tarafından şifrelere dönüştürülür. Meteoroloji olarak sadece yer seviyesindeki meteorolojik gözlemler değil, atmosferin üst seviyelerindeki meteorolojik parametreler hakkında da bilgilerimiz olur. Adeta atmosferin bir tomografisi çekilir. Bu da bizim yaptığımız tahmin çalışmalarında bize çok büyük katkı sağlamış oluyor. Atmosferin yoğunluğu yukarı çıktıkça arttığı ve basınç ta azaldığı için yukarı çıktıkça balon daha çok gerilerek belli bir noktadan itibaren de patlıyor. Zaten bizim almak istediğimiz veriler de o seviyeye kadar olan verilerdir. Patladıktan sonra da bir şekilde bu cihaz balon ve ipin sürtünme yardımıyla beraber yere doğru rüzgar akımlarının sürüklediği yöne göre düşer. Bu cihazlar 1 kullanımlık olduğu için bir daha kullanılmıyor. Yere düşerken de bir problem oluşturmuyor ve yere düştüğü için önemli bir hasar vermiyor” dedi.
ISPARTA'DAN GELİYOR
Ertuğrul Şen, düşen hava gözlem cihazından bugüne kadar yaralanan olmadığına dikkat çekti. Şen, “Bu cihaz Konya'da kullanılmıyor. Türkiye'de İstanbul, İzmir, Isparta, Ankara, Adana, Samsun, Erzurum ve Diyarbakır istasyonlarımızda bu ölçümler yapılır. Dolayısıyla atmosferin üst seviyesine çıktığı ve homojenlik olayı arttığı için çok sıklıkla bu istasyonlarda bu gözlemin yapılmasının bir değeri yok. Belli uzaklıklarla tespit edilen yerlerde bu gözlemlerin yapılması yeterlidir. Bu balon Isparta istasyonumuzdan bizim bölgemizi doğru geliyor. Çünkü atmosferin üst seviyelerdeki hava akımlarını incelediğimizde genel olarak batılı ve kuzeybatılı akımlarla bölgemizde oluşuyor.
Dolayısıyla Isparta'dan bırakılan balonlar çoğunlukla bizim bölgemize ve yakın alanlara düştüğü zaman zaman tespit edilmiştir. Bugüne kadar yaralanma olmadı. Çok hafif ve 1 kullanımlık olarak üretilen bir malzemedir. Onun standart ölçümleri de yapılmıştır ve bugüne kadar yaralanan da olmamıştır” dedi.
Radiosonde Sistemi
ATMOSFERİN en alt tabakasından en üst tabakasına kadar hava ölçümleri yapabilen ve topladığı bilgileri merkezdeki bilgisayara iletebilen sistemlerdir. Ayrıca havadaki ozon miktarını ölçebilen modelleri bulunmaktadır.
Nasıl Kullanılır?
RADİOSONDE cihazı, balonun yardımıyla serbest atmosferde yukarı çıkarken meteorolojik bilgileri eş zamanlı olarak ölçen ve istasyona gönderen alettir. Radiosonde cihazı, basınç, sıcaklık, nem değerlerini ölçen sensörlerden meydana gelmektedir. Bu sensörler yardımıyla elde edilen bilgiler, önceden belirlenmiş olan bir sıralama dahilinde ve belirlenmiş kısa zaman aralığında alıcı yer istasyonuna gönderilir.
Rüzgar bilgileri ise radiosonde cihazının serbest atmosferdeki konumuna bağlı olarak elde edilen açı değerlerinden elde edilir. Ravinsonde rasatları, basıncın, sıcaklığın, nemin, rüzgar yön ve şiddetinin, yerden uçuşun son bulduğu yüksekliğe kadar yüksekliğin bir fonksiyonu olarak elde edildiği gözlemlerdir. Ravinsonde sistemi, bir balonu taşıdığı radiosonde cihazı, cihazdan gelen sinyalleri alan ve cihazı izleyen yer ekipmanı ve bilgileri işlemek için bilgisayar ünitesinden ibarettir.
Ravinsonde rasatlarında balonlar kullanılacak radiosonde cihazına göre tayin edilir ve 30-35 kilometrelik bir yükseklik bu rasatlar için esastır. Balonun ağırlığı arttıkça, (belirli bir ağırlığa kadar) çıkabileceği yükseklik de artar.
Hasan Kamil Ketener, düşen parçanın telefon dinleme cihazı olduğunu sandığını belirtti. Ketener, “Bir ses duydum. Başımı kaldırıp baktığımda, başamın yaklaşık 30 santim yakınına bir cisim düştü. Başımı kaldırmasam belki başımın üzerine düşecekti. Düşen parçanın telefon dinleme cihazı olduğunu düşündüm. Çünkü, içerisinde 6 kalem pil ve elektronik devreler bulunuyordu” dedi. Yetkililer, bu cihazların ağırlığının 600 gram ile 1.5 kilo arasında değiştiğini söyledi.
Konya Meteoroloji Bölge Müdürü Ertuğrul Şen, düşen cihazın havayı gözlemede kullanılan ve ‘Radiosonde’ adı verilen cihaz olduğunu belirtti. Şen, şu bilgileri verdi:
“Dünya Meteoroloji Örgütü kıstasları içerisinde ülkemizde de 8 istasyonda bu tip gözlem yapılmaktadır. İstasyonlar, saat 02.00 ve 14.00'da, bu gözlem cihazları, gazla şişirilmiş balona bağlanır ve havaya bırakılır. Bu cihaz, yüksekliğini, basıncını, sıcaklığını, rüzgarın yön ve hızını ölçerek yine içerisinde bulunan elektronik devre vericileri sayesinde, o istasyonun radarına sinyaller şeklinde bilgi gönderir. Bu bilgiler de radar ve bilgisayarlar tarafından şifrelere dönüştürülür. Meteoroloji olarak sadece yer seviyesindeki meteorolojik gözlemler değil, atmosferin üst seviyelerindeki meteorolojik parametreler hakkında da bilgilerimiz olur. Adeta atmosferin bir tomografisi çekilir. Bu da bizim yaptığımız tahmin çalışmalarında bize çok büyük katkı sağlamış oluyor. Atmosferin yoğunluğu yukarı çıktıkça arttığı ve basınç ta azaldığı için yukarı çıktıkça balon daha çok gerilerek belli bir noktadan itibaren de patlıyor. Zaten bizim almak istediğimiz veriler de o seviyeye kadar olan verilerdir. Patladıktan sonra da bir şekilde bu cihaz balon ve ipin sürtünme yardımıyla beraber yere doğru rüzgar akımlarının sürüklediği yöne göre düşer. Bu cihazlar 1 kullanımlık olduğu için bir daha kullanılmıyor. Yere düşerken de bir problem oluşturmuyor ve yere düştüğü için önemli bir hasar vermiyor” dedi.
ISPARTA'DAN GELİYOR
Ertuğrul Şen, düşen hava gözlem cihazından bugüne kadar yaralanan olmadığına dikkat çekti. Şen, “Bu cihaz Konya'da kullanılmıyor. Türkiye'de İstanbul, İzmir, Isparta, Ankara, Adana, Samsun, Erzurum ve Diyarbakır istasyonlarımızda bu ölçümler yapılır. Dolayısıyla atmosferin üst seviyesine çıktığı ve homojenlik olayı arttığı için çok sıklıkla bu istasyonlarda bu gözlemin yapılmasının bir değeri yok. Belli uzaklıklarla tespit edilen yerlerde bu gözlemlerin yapılması yeterlidir. Bu balon Isparta istasyonumuzdan bizim bölgemizi doğru geliyor. Çünkü atmosferin üst seviyelerdeki hava akımlarını incelediğimizde genel olarak batılı ve kuzeybatılı akımlarla bölgemizde oluşuyor.
Dolayısıyla Isparta'dan bırakılan balonlar çoğunlukla bizim bölgemize ve yakın alanlara düştüğü zaman zaman tespit edilmiştir. Bugüne kadar yaralanma olmadı. Çok hafif ve 1 kullanımlık olarak üretilen bir malzemedir. Onun standart ölçümleri de yapılmıştır ve bugüne kadar yaralanan da olmamıştır” dedi.
Radiosonde Sistemi
ATMOSFERİN en alt tabakasından en üst tabakasına kadar hava ölçümleri yapabilen ve topladığı bilgileri merkezdeki bilgisayara iletebilen sistemlerdir. Ayrıca havadaki ozon miktarını ölçebilen modelleri bulunmaktadır.
Nasıl Kullanılır?
RADİOSONDE cihazı, balonun yardımıyla serbest atmosferde yukarı çıkarken meteorolojik bilgileri eş zamanlı olarak ölçen ve istasyona gönderen alettir. Radiosonde cihazı, basınç, sıcaklık, nem değerlerini ölçen sensörlerden meydana gelmektedir. Bu sensörler yardımıyla elde edilen bilgiler, önceden belirlenmiş olan bir sıralama dahilinde ve belirlenmiş kısa zaman aralığında alıcı yer istasyonuna gönderilir.
Rüzgar bilgileri ise radiosonde cihazının serbest atmosferdeki konumuna bağlı olarak elde edilen açı değerlerinden elde edilir. Ravinsonde rasatları, basıncın, sıcaklığın, nemin, rüzgar yön ve şiddetinin, yerden uçuşun son bulduğu yüksekliğe kadar yüksekliğin bir fonksiyonu olarak elde edildiği gözlemlerdir. Ravinsonde sistemi, bir balonu taşıdığı radiosonde cihazı, cihazdan gelen sinyalleri alan ve cihazı izleyen yer ekipmanı ve bilgileri işlemek için bilgisayar ünitesinden ibarettir.
Ravinsonde rasatlarında balonlar kullanılacak radiosonde cihazına göre tayin edilir ve 30-35 kilometrelik bir yükseklik bu rasatlar için esastır. Balonun ağırlığı arttıkça, (belirli bir ağırlığa kadar) çıkabileceği yükseklik de artar.