Geçerli neden yoksa işçi çıkarmak da yok

MİLYONLARCA işçi ve işvereni ilgilendiren, 1475 sayılı Kanunu kaldıran 4857 sayılı İş Kanunu'nun getirdiği yeni düzeni anlatmaya bugün de devam ediyoruz.İŞTEN ÇIKARMADA GEÇERSİZ NEDENLER:30 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir nedene dayanmak zorunda olacak.Daha önce yasa hükmünde işten çıkarma için geçerli neden sayılmayacağı açıkça belirtilen etnik veya sosyal köken ibareleri, yeni düzenlemede madde metninden çıkarıldı. Bunun yerine, doğum ve kadın işçilerin doğum öncesi ve doğum sonrasında çalıştırılmalarının yasak olduğu sürelerin, işten çıkarma için geçerli neden sayılmayacağı yeni düzenlemede ilave edildi. Buna göre;Sendika üyeliği veya sendikal faaliyetlere katılmak,İşyeri sendika temsilciliği veya işçi temsilciliği yapmak,Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak,Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler,Kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu doğum öncesi ve sonrası sürelerde işe gelmemek, Hastalık veya kaza nedeniyle Yasada öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık,gibi nedenler işçinin işten çıkarılması için geçerli neden sayılmayacak.İŞTEN ÇIKARMADA GEÇERLİ NEDENLER:İşçinin işten çıkarılmasında biri ‘‘işçinin kişiliği’’, diğeri ‘‘işyeri’’ ile ilgili olmak üzere iki tür neden söz konusu.İşçinin Kişiliği İle İlgili Nedenler:Ortalama olarak benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma, Öğrenme ve kendisini yetiştirme yetersizliği,İşe yatkın olmama, Sık sık hasta olma,işçinin yetersizliğinden doğan; İşverene zarar vermek ya da zararın tekrarı tedirginliği yaratmak,İşini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek, Arkadaşlarından borç para istemek, Arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak, Sık sık işe geç gelmek,işçinin davranışlarından doğan sebepler olarak sayılabilecek. Ancak, işçinin yetersizliğinden veya davranışlarından kaynaklanan nedenler, işyerinde olumsuzluklara yol açması halinde geçerli neden olarak feshe neden olabilecek.İşyeri İle İlgili Nedenler:Sürüm ve satış olanaklarının azalması,Talep ve sipariş azalması,Enerji sıkıntısı, Ülkede yaşanan ekonomik kriz, Piyasadaki genel durgunluk, Ham madde sıkıntısı gibi sebeplerle işyerinde işin sürdürülmesinin olanaksız hale gelmesi,Yeni çalışma yöntemleri ve yeni teknoloji uygulanması, İşyerinin bazı bölümlerinin kapatılması,gibi sebepler işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler olarak sayılabilecek.Ücret Garanti Fonu kuruluyorİŞVERENİN konkordato ilan etmesi, iflası veya işveren için aciz vesikası alınması gibi nedenlerle ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde, işçilerin son üç aylık ücret alacaklarının güvence altına alınması amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir ücret garanti fonu oluşturuluyor.Ücret Garanti Fonu, işverence işsizlik sigortası primi olarak yapılan ödemelerin yıllık toplamının yüzde 1'inden oluşacak.Toplu işçi atma bildirimle olacakİŞVEREN; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri ve işin gerekleri sonucu topluca veya bir ay içinde toplam en az on işçiyi işten çıkartmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcilerine veya işçi temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek zorunda olacak.İşten atılan işçi dava açabilecekİŞTEN çıkarılan işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmemiş ise veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı inancında ise fesih bildiriminin tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilecek. Ayrıca toplu iş sözleşmesine hüküm koyulması veya işçi ile işverenin anlaşması durumunda, uyuşmazlık öncelikle özel hakeme götürülebilecek. Tazminatta indirimİŞVERENCE geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığının mahkemece tespit edilerek, mahkemenin feshi geçersiz sayması, dolayısıyla işçinin işe iadesine karar vermesi durumunda, işveren karar tarihinden itibaren bir ay içinde işçiyi işe başlatmak zorunda olacak. İşçiyi başvurusunun üzerine bir ay içinde işe başlatmayan işveren, tazminat ödemekle yükümlü olacak. Tazminat, işçinin en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında olmak üzere mahkeme tarafından belirlenecek. Tazminat tutarları eski düzenlemede en az altı, en çok bir yıllık ücret tutarındaydı. Ayrıca işçi, mahkeme kararının kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı sürenin en çok dört aya kadar olan kısmı için ücretini ve diğer haklarını alabilecek.İşçi, kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren on iş günü içinde, işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorunda. Aksi halde, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılacak ve işveren sadece bunun hukuki sonuçlarından sorumlu olacak.