Türk müteahhitler dünya zirvesine oynuyor

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin, ülkeye döviz kazandıran faaliyetler arasında önemli bir yer tuttuğunu söyledi.

Yurt dışı müteahhitlikte, özellikle 2001 yılı ekonomik krizi sonrasında çok hızlı bir gelişme kaydedildiğini belirten Eren, 2002'de 1,7 milyar dolar olan iş hacminin 5 yılda 10 kattan fazla bir artışla 2007 yılı sonunda 19,5 milyar dolara ulaştığını kaydetti.

Eren, bu gelişmede rol oynayan faktörlerin, yurt dışındaki iş olanaklarının çekiciliği, yurt içindeki iş olanaklarının daralması ve müteahhitlerin rekabet gücünün artması olmak üzere üç ana başlıkta toplanabileceğini ifade ederek, şöyle konuştu:
“Müteahhitlerimiz, bugüne kadar 68 ülkede üstlendikleri ve 2007 sonunda toplam 105 milyar ABD Doları'na yaklaşan iş hacmi ile dünya müteahhitlik hizmetleri pazarında epeyce güçlü bir konuma ulaşmışlardır. Türk müteahhitlerin uluslararası pazardaki başarıları son yıllarda bir çok yönüyle dünyanın dikkatlerini çeken düzeylere ulaşmıştır. Uluslararası müteahhitlik sektörünün önde gelen yayınlarından “Engineering News Record Dergisi”nin her yıl, bir önceki yılda üstlenilen projelerin toplam bedeli üzerinden belirlediği ve dünyanın en büyük 225 müteahhitlik firmasını gösteren listede 2007 yılında 22 Türk firması yer almış, Türkiye bu sayıyla ABD ve Çin'den sonra üçüncü gelmeye devam etmiştir. Söz konusu 22 firma sırasıyla Enka, Rönesans, Gama, Tekfen, Yüksel, Baytur, Nurol, Cengiz, STFA, GAP, Yapı Merkezi, Hazinedaroğlu, Kolin, Mak-Yol, Doğuş, Summa, Soyak, Alarko, Rasen, Kayı, Eser ve Aska'dır. Bu firmalardan ilk 6'sı dünyanın en büyük 100 müteahhitlik firması arasındadır.”

EN FAZLA İŞ ÜSTLENİLEN ÜLKE LİBYA

Türk müteahhitlerin geçen yıl üstlendikleri projelerin ülkelere dağılımına bakıldığında, toplam iş tutarının dörtte birine eşdeğer olan 4,9 milyar dolarla Libya'nın birinci sırada yer aldığına dikkat çeken Eren, bunu 3,6 milyar dolarla Rusya Federasyonu'nun, 1,9 milyar dolarla Katar'ın, 1,6 milyar dolarla Türkmenistan'ın ve 1,1 milyar dolarla da Kazakistan'ın izlediğini vurguladı.

Eren, bir başka deyişle 2007'de Libya, Rusya ve Katar'da üstlenilen işlerin toplamının, 10,4 milyar dolarlık tutarın, Türk müteahhitlerinin yurt dışındaki yıllık toplam iş tutarının yarısından fazlasını oluşturduğunu söyledi.

Son 2 yıla ait rakamların, yurt dışı müteahhitlikte 2000-2005 yılları arasında ciddi bir duraklama geçiren Türkiye-Libya ilişkilerinin hızla normale döndüğünü gösterdiğini dile getiren Eren, 2000-2005 arasında toplam iş hacmindeki yüzde 3,08'lik payı itibariyle 11. sıraya kadar gerileyen Libya'nın, 2006'da üçüncülüğe, 2007'de ise 1970'li ve 1980'li yılları anımsatan bir biçimde birinciliğe yükseldiği anlattı.

BİNA İNŞAATLARI VE ULAŞIM PROJELERİ AĞIRLIKLI

Eren, son dönemde Türk müteahhitlerin yurt dışındaki projelerinin niteliklerinin de önemli ölçüde değiştiğini ifade ederek, şunları kaydetti:
“Daha önceleri, ağırlıklı olarak küçük ölçekli ve emek yoğun projeler üstlenen müteahhitlerimiz, artık daha az sayıda ancak yüksek katma değeri olan entegre ve büyük ölçekli projeler üstlenmeye başlamışlardır. 2002-2006 yıllarında üstlenilen 39,5 milyar ABD Doları tutarındaki projelerin üçte birinden fazlasını bedeli 200 milyon ABD Doları'nın üzerindeki projeler oluşturmuştur. Aynı eğilim 2007 yılı için de geçerlidir. 2007'de üstlenilen işlerin sektörlere dağılımında yüzde 44,3 ile bina inşaatları ve yüzde 25,9 ile ulaşım projeleri ağırlıklı bir yer tutmuştur. İş türleri itibariyle daha ayrıntılı bir değerlendirme yapıldığında, sırasıyla havaalanlarının (yüzde 14,7), ticaret merkezlerinin (yüzde 14,2), konut (yüzde 13,1) ve yol-köprü-tünel inşaatlarının (yüzde 9,2) ilk dört proje türü arasında yer aldığı görülmektedir. Bu 4 kategorideki işlerin toplam tutarı 2007'de üstlenilen işlerin yarıdan fazlasını oluşturmaktadır. 2000 yılı sonrasındaki dikkat çekici gelişmelerden biri de bazı firmalarımızın havaalanları ve raylı ulaşım sistemleri başta olmak üzere, belirli proje türlerinde bölgesel markalara dönüşmeleri ve küresel markalaşmayı hedeflemeleri olmuştur.”