Üniversiteler ‘geri sayıyor’

Londra merkezli yükseköğretim derecelendirme kuruluşu Times Higher Education, ‘BRICS ve Yükselen Ekonomilerde En İyi Üniversiteler 2016’ listesini açıkladı. En iyi dereceyi 13’üncü sırada yer alan Koç Üniversitesi yakalarken, onu Sabancı Üniversitesi 22, Bilkent Üniversitesi ise 41’inci sıra ile takip etti. Bu yıl yükselen ekonomilerin yıldızı ise Çin’den Pekin Üniversitesi oldu. Orta Doğu Teknik, Boğaziçi ve İstanbul Teknik üniversiteleri, değerlendirme değişiklikleri nedeniyle ilk 10’daki konumlarını kaybetti.

Times Higher Education’ın bu yıl üçüncüsünü hazırladığı liste, BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) ülkeleri ile Türkiye gibi gelişen ekonomilerdeki üniversitelere odaklanıyor. Üniversiteler, dünya sıralamasında olduğu gibi endüstri bağlantıları, öğretim kalitesi, araştırma etkisi ve uluslararası görünüm gibi kriterlere göre sıralanıyor. Bu yıl 35 ülkeden 200 üniversitenin yer aldığı listede Türkiye sıra kayıpları yaşayan 9 üniversite ile temsil edildi. 106’ncı sıraya yerleşen Anadolu Üniversitesi ise listede ilk defa yer aldı.

Değişikliklerin etkisi sürüyor

‘Times Higher Education Dünya Üniversiteleri Sıralaması 2015-2016’da, CERN gibi büyük çaplı bilimsel organizasyonlarda 1000 ve üstünde imzaya sahip makalelerin değerlendirme dışı tutulması, bölge avantajı puanlarının iptal edilmesi ve daha fazla ülkenin listede yer alması nedeniyle Türk üniversiteleri büyük sıralar kaybetmişti. ‘THE BRICS ve Yükselen Ekonomilerde En İyi Üniversiteler 2016’ sıralamasında da bu değişikliklerin etkisi görülüyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi geçen yıl 3’üncüyken yeni listede 64’üncü oldu. Boğaziçi Üniversitesi 7’incilikten 71’inciliğe, İstanbul Teknik Üniversitesi ise, 8’incilikten 69’unculuğa geriledi.

Çin ilk 10’u süpürdü

Bu yılki sıralamada ilk 10’da Çin’den 5 üniversite yer aldı. Türk üniversitelerinin ilk 10’daki yerini özellikle bu ülkedeki teknoloji odaklı üniversitelerin doldurduğu dikkat çekiyor. Çin bu yılki sıralamada ilk 200’de 39 üniversite ile temsil edilerek, yükselen ekonomiler arasında en başarılı ülke konumuna yerleşti. BRICS ve Yükselen Ekonomiler 2015 listesinde 3’üncü sıradaki ODTÜ’nün yerini ise 5’inci sıradan yükselerek Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi aldı. 

TÜRKİYE BRICS                     2016                  2015    

Koç Üniversitesi                       13                      29 
Sabancı Üniversitesi                 22                      15
Bilkent Üniversitesi                   41                      19
Istanbul Üniversitesi                 62                       51
Orta Doğu Teknik Üniversitesi   64                       3
Istanbul Teknik Üniversitesi       69                       8  
Boğaziçi Üniversitesi                 71                       7
Anadolu Üniversitesi                 106                      -
Hacettepe Üniversitesi              168                     82

DÜNYA BRICS 2016

1-Pekin Üniversitesi-Çin
2-Tsinghua Üniversitesi- Çin 
3-Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi- Rusya 
4-Cape Town Üniversitesi- Güney Afrika  
5-Ulusal Tayvan Üniversitesi- Tayvan
6-Witwatersrand Üniversitesi- Güney Afrika 
7-Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi- Çin
8-Zhejiang Üniversitesi- Çin
9-Sao Paulo Üniversitesi- Brezilya
10-Şangay Jiao Tong Üniversitesi- Çin

DÜNYA BRICS 2015

1-Pekin Üniversitesi- Çin
2-Tsinghua Üniversitesi- Çin
3-Orta Doğu Teknik Üniversitesi- Türkiye
4-Cape Town ÜniversitesiGüney- Afrika
5-Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi- Rusya
6-Ulusal Tayvan Üniversitesi- Tayvan
7-Boğaziçi Üniversitesi-Türkiye
8-İstanbul Teknik Üniversitesi-Türkiye
9-Fudan Üniversitesi- Çin
10-Sao Paulo Üniversitesi- Brezilya

Değerlendirme değişiklikleri nedeniyle Türkiye sıra kaybetti
Phil Baty (THE Baş Editörü): Türkiye, bu yıl 9 üniversite ile temsil edildi. Koç Üniversitesi 13, Sabancı Üniversitesi 22 ve Bilkent Üniversitesi 41’inci olarak ilk 50’de yer almayı başardı. ilk 100’de ise 7 üniversite yer aldı. Bu yıl ülkeler arasında rekabetin arttığı görülüyor. BRICS listesinde son dünya sıralamamızdaki performans ölçümlerini kullandık. Fakat bu kriterler gelişen ekonomilerdeki ilerleme önceliklerini özel olarak yansıtmamız için düzenlendi. Bu sene değerlendirme değişiklikleri nedeniyle Türkiye’nin bazı üniversitelerinin sıra kaybettiği görülüyor. Türkiye’nin diğer yükselen ekonomilerle mücadele etmesi için yükseköğretim yatırımlarını sürdürmesi önemli. Koç Üniversitesi ise diğer üniversiteler sıra kaybederken yükseldi. Çünkü 1000 ve üstünde yazara sahip makalelerden kaynaklı değişimden çok az etkilendi. Üniversite son sıralamalarda özellikle endüstri bağlantıları ve araştırma etkisi kriterlerinde Türk üniversiteleri arasında en iyi skorlara sahip eğitim kurumu olarak ön plana çıkıyor. Veriler Koç Üniversitesi’nde yıldan yıla sabit bir gelişim olduğunu gösteriyor.

Bu sonuç ortadaydı
Prof. Dr. Ural Akbulut (URAP Başkanı): CERN gibi 1000 ve üstü imzalı makalelerin THE’nın dünya sıralaması listesinde devre dışı bırakılması, doğal olarak bu listeye de yansıdı. Çünkü THE bu liste için dünya sıralamasındaki puanları kullanıyor ve BRICS ülkelerini belirleyip, yukardan aşağı sıralıyor. Dünya sıralamasındaki puanlar buraya yansıdığı için, BRICS listesinde de CERN’de bilimsel çalışmalara katılan Boğaziçi, ODTÜ ve İTÜ sıra kaybetmiş oldu. Zaten bu sonuç ekimde açıklanan THE’nın son dünya sıralamasına bakacak olursak ortadaydı.

Sıralamada yer almayı önemsiyoruz
Prof. Dr. Naci Gündoğan (Anadolu Üniversitesi Rektörü): THE BRICS ve Yükselen Ekonomiler 2016 sıralamasında yer almayı önemsiyoruz. THE’nın dünya sıralamasında da 600-800 bandında yer aldık. Üniversite olarak araştırmalarımızda önemli bir ivme yakaladık. THE’nın bu son listesinde CERN kaynaklı makalelerin değerlendirme dışı bırakılması ODTÜ, Boğaziçi ve İTÜ gibi üniversitelerin sıralarını etkiledi. Ancak THE gibi derecelendirme kuruluşları bu kriterlerde ‘toplumsal katkı’yı da dikkate almalı. Çünkü biz güzel sanatlar gibi ölçülmesi zor alanlarda da topluma önemli katkılar sağlıyoruz, açıköğretim fakültemizle insanlara üniversiteyi götürüyoruz.