Ozon Tabakası Nedir, Hangi Katmanda Yer Alır? Ozon Tabakası Delinirse Ne Olur?

Yüksek bir enerjiye sahip olan güneş ışınlarının normal oksijen moleküllerinin çarpması sonucunda ozon meydana gelir.

Ozon Tabakası Nedir? 

 Ozon tabakasını çok sık duyuyoruz. Ozonun atmosfer ile ilişkisi, dünya üzerindeki etkileri ve nedenleri sürekli araştırılıyor. Ozonosfer ismi ile de bilinen ozon tabakası, güneşten dünyaya gelen tüm ışınları engelleyen katmana verilen bir isimdir. Ozon tabakası, stratosferin üst kısmından yer alan ve güneşten gelen zararlı ışınların yeryüzüne ulaşmasını ve temasını engelleyen koruyucu bir tabakadır. Bu tabakanın zarar görmemesi oldukça önemlidir. Çünkü güneşten gelen bazı ışınların ölümcül etkileri vardır. 

 Ozon Hangi Katmanda Yer Alır? 

 Dünya üzerindeki ilk canlılar, oksijensiz solunum yapan canlılardı. Bunun asıl nedeni ise, atmosferde serbest oksijen bulunmamasından kaynaklanıyordu. Anaerobik solunumdan sonra fotosentez kavramı da hayatımıza girdi. Bunun sonucunda ise, fotosentez yapabilen canlılar ortaya çıktı ve “solunum” bir anlam da değişmiş oldu. 

 Fotosentez yapan canlılar su ve karbondioksiti kullanarak glikoz ve oksijen üretmeye başladılar. Bu sayede serbest oksijen ortaya çıktı ve bu serbest oksijenler stratosfer tabakasında da birikmeye başladı. Morötesi olarak isimlendirilen ışınlar, bu tabakada yer alan oksijen molekülleri ile temas etti ve bu moleküllerin iki oksijen atomuna bölünmesine neden oldu. Bu oksijen atomları da oksijen molekülleri ile birleşti ve bu sayede ozon tabakası ismi verilen katman ortaya çıkmış oldu. 

 Ozon Tabakası Delinirse Ne Olur? 

 Ozon tabakasının delinmesine bazı maddeler yol açar. Bunlardan bazıları ise, kloroflorokarbon, halonlar, karbontetraklorid, metikloroform, hidrokloroflorokarbon, mtilbromürasid maddeleridir. Ozon tabakasını incelten maddelerin kullanım alanı ülkemizde çok yaygındır. Bunlardan bazıları ise, soğutucu adı altındaki kullanımlar (buzdolapları, dondurucular, soğutucular gibi), tarım alanları, pompa ve ısı merkezleri, metal ya da elektronik temizlemede çözücü şeklinde yapılan kullanımlardır. Bölgesel olarak ozon tükenmesi yılın mevsimlerine enlemlere göre değişir. 

 Kuzey yarım kürede ozon incelmesi kışın sonlarında ve baharın başlarında en büyük halini alır. Bu zamanlar içinde ozon kaybı uzun süreli ortalamaları yüksek oranda aşabilir. Ozondaki ciddi bir şekilde tükenme Güney Kutbu üzerinde görülürken, ılımlı alanlarda ise, daha az miktarlarda ve tropik bölgelerde ise, çok daha az miktarlarda da tükenme gözlemlenir. Bu, ozon tabakasının doğal olarak kutuplarda daha kalın ve tropiklere gidildikçe daha ince olmasından dolayı aslında önemli bir şanstır. 

 Ozon Tabakası Delinmesi 

 Ozon tabakasının delinmesinin en önemli nedeni, doğaya gerektiği kadar önem vermememiz ve iyi bakmamamızdan kaynaklanıyor. Aynı zamanda küresel ısınma, çevre kirliliği, çevre dostu olmama gibi pek çok neden doğanın insanlara küsmesine neden oluyor. Bunun sonucunda da doğanın dengesi bozuluyor ve çevre kirlilikleri artıyor. Dünyanın kirlenmesi ile birlikte doğamızda kirleniyor ve gelecek nesiller için tehlikeli bir hal almaya başlıyor. 

 Ozon tabakası delinirse ultraviyole ışınlara maruz kalma oranımız da büyük ölçüde artıyor. Bu ışınlar, ekolojik dengeye önemli ölçüde zarar veriyor. Bu zararlı ışınlar cildimiz ile temas ettiği zaman kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Ozon tabakasının incelmesi sonucunda dünyaya düşen UV ışınlarının artmasına neden olur. Bu da deri kanseri başta olmak üzere, katarakt ve pek çok bağışıklık sistemi hastalıklarına yol açabilir. Bu ışınlar, aynı zamanda sadece insanlar üzerinde değil hayvan ve bitki gibi diğer canlı türlerine de doğrudan zarar verir.