Genomik nedir? Genom, proteom, transkriptom terimleri ne anlama gelir?
Güncelleme Tarihi:
Genomik, genlerin canlı çevresi ve birbirleri ile etkileşimini anlamak, genomların işlevini ve yapısını sıralamak, bunları analiz etmek ve birleştirmek için DNA dizileme yöntemleri, rekombinant DNA ve biyoinformatik gibi alanların birlikte çalışması sonucunda ortaya çıkan bir moleküler genetik ve biyoloji alanıdır. Genomik Nedir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Tek seferde bir gen ya da gen ürünü yerine bir organizmanın kalıtsal materyalinin tamamının incelemesi sonucunda klasik genetikten ayrılır. Aynı zamanda genom içinde bulunan lokuslar, genomik, aleller arasındaki etkileşimlere, pleiotropi, epistaz ve heteroz gibi diğer etkileşimlere de odaklanır. Hem yeni nesil dizileme teknolojileri hem de Frederick Sanger'in çalışmaları ile genomik alan gelişir.
Genomik Nedir?
Genomik, DNA kütüphaneleri ya da gen kütüphaneleri belirli bir organizmadan her genin en az bir kopyasını içerecek şekilde klonlanmış gen koleksiyonlarını da meydana getirir. Gen, belirli bir protein ya da protein setini ortaya çıkartmak için emirler taşıyan DNA birimi olarak da açıklanır. İnsan genomunda olduğu tahmin edilen 20.000 - 25.000 genin her biri, ortalama olarak 3 protein kodlaması yapar. Bir insan hücresinin çekirdeğine yerleştirilen 23 çift kromozom üzerinde yer alan genler, haberci moleküllerin ve enzimlerin de yardımı ile proteinlerin üretimini yönetmekle görevlidir.
Genom, Proteom, Transkriptom Terimleri Ne Anlama Gelir?
Bir organizmanın tam DNA setine genom ismi verilir. Vücutta bulunan hemen hemen her hücre, insan genomunu meydana getiren yaklaşık 3 milyar baz çiftinin tam bir kopyasını içinde barındırır. DNA, tüm insan vücudunu domino edecek tüm bilgiye sahiptir.
Transkriptom: DNA'nın görevini yerine getirebilmesi için uğradığı adımlardan biri mRNA şeklinde okunması olayıdır. Buna ise, transkripsiyon ismi verilir. Bir transkriptom, içinde bir hücrede yer alan tüm gen okumalarının bir koleksiyonunu barındırır. Hücrede çok çeşitli farklı RNA türleri bulunur. Bunlar, mRNA proteinin oluşması için gereken amino asit sırasını belirtir, proteinin sentezi sırasında görev alır ve rRNA ribozomun yapısında bulunur. Aynı zamanda tRNA da amino asitleri ribozomlara götüren, taşıyıcı RNA tipini ortaya çıkarır.
Proteom: Bir organizmanın ürettiği tüm protein dizileri tam ve eksiksiz bir koleksiyon anlamına gelir. Transkriptomda da olduğu gibi proteom da bir canlının genomunun yansımasından meydana gelir. Bunun yanında durağan bir özellik gösteren genomun tam tersi olarak proteom, organizmanın gelişim aşamasında ve hem iç hem de dış koşullar da dahil olmak üzere pek çok faktöre göre aktif bir şekilde değişir.