Endokrin Sistem nedir? Endokrin Sistem organları ve hastalıkları

Endokrin sisteminde iç salgı bezlerinin yanı sıra hücre grupları da yer alır. Bu hücrelerin isimleri Korpus Luteum ve Leydig'dir.

 Endokrin Sistem Nedir?

 Vücudun iç dengesini ve üreme fonksiyonlarını düzenleyen sisteme, endokrin sistem adı verilir. Ergenlik döneminde kademeli olarak salgılanan büyüme ve gelişim hormonları da bu sistemde yer alan bezler tarafından kan damarlarına taşınır.

 Endokrin Sistem Organları

 1- Böbrek Üstü Bezi

 Böbrek üstü bezinin diğer adı Adrenal'dir. Bu bezin iç yapısına Medulla denir. Kişi strese girdiğinde ya da psikolojik baskı olduğunda Medulla'da iki çeşit hormon üretilir ve salgılanır. Noradrenalin ve Adrenalin adlı hormonlar, vücudun strese karşı önlem almasını sağlar.

 Böbrek üstü bezinin dış yüzeyine ise korteks adı verilir. Kortekste salgılanan kortizol hormonu, hem fiziksel hem de duygusal strese karşı vücut direncini arttırır. Örneğin alerjik bir reaksiyonun yıkıcı etkilerini en aza indirgemek için kortizol salgılanır. Bununla birlikte ani ısı değişimlerinde ve kan şekeri düştüğünde de aynı hormon üretilir.

 Östrojen (Kadınlık hormonu) ve Testosteron (erkeklik hormonu) da böbrek üstü bezinin korteks kısmında salgılanır.

 2- Tiroid Bezi

 T13 ve T14 hormonlarını salgılayan tiroid bezi, boynun ön bölümünde yer alır. Vücudun metabolizma hızı tiroid bezi tarafından ayarlanır.

 3- Hipofiz Bezi

 Hipofiz de tiroid bezi gibi metabolizmanın dengeli bir şekilde çalışmasını sağlar. Büyüme hormonlarından bazıları hipofiz bezi tarafından üretilir ve salgılanır.

 4- Timus Bezi

 Argua aorta, sternum ve perikard olmak üzere üç bölümden oluşur. Diğer bezler ile birlikte hormonların salgılanmasını ve lenflere taşınmasını sağlar.

 5- Paratiroidler

 Paratiroidler, vücuttaki kalsiyum seviyesini dengeler. PTH hormonu da paratiroidler tarafından salgılanır.

 Endokrin Sistem Hastalıkları

 1- Böbrek Üstü Bezi Hastalıkları

 Çeşitli nedenlerden dolayı böbrek üstü bezleri eski işlevlerini yerine getiremez. Bunun sonucunda bağışıklık sistemi zayıflar. Kişilerde halsizlik ve çabuk yorulma gibi belirtiler gözlemlenir. Böbrek üstü bezi tümörü, en sık rastlanan endokrin sistem hastalıklarından biridir. Tümörün erken teşhis edilmesi son derece önemlidir. Tümörün başlıca semptomları arasında yüksek tansiyon, şiddetli baş ağrısı ve aşırı terleme gelir.

 Adrenalin bezinde ortaya çıkan tümör kişinin ruh sağlığını da olumsuz etkiler. Vücut, strese karşı gereken hormonları üretemediği için birçok hastada asabiyet gözlemlenir.

 2- Tiroid Bezi Hastalıkları

 Tiroid bezi hastalıkları, erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülür. Tiroid bezinin aşırı büyümesi, guatr hastalığına neden olur. Nodüler guatrda sadece bir yumru oluştuğu için tedavisi daha kolaydır. Multinodüler guatrda ise iki veya daha fazla nodül oluşur. Yumrular, ameliyatla alınır.

 Zehirli Guatrda ise yumru oluşmaz. Ani kilo kaybı ve ellerde titreme, en sık rastlanan belirtileridir.

 3- Hipofiz Bezi Hastalıkları

 Hipofiz besinde çıkan tümörler Cushing sendromuna neden olur. Hastalığın ilerleyen evrelerinde, kişilerde konsantrasyon kaybı gözlemlenir. Hasta, ne kadar yorgun olursa olsun uyumakta güçlük çeker. Vücudun dengesi bozulduğu için metabolizma yavaşlar. Bu da ani kilo artışlarına neden olur.

 Diğer hipofiz bezi hastalıkları, Prolaktinoma ve Akromegali'dir.

 4- Timus Bezi Hastalıkları

 Timus bezinin az olması, kalıtımsal bir hastalık olan DiGeorge Sendromuna yol açar.

 5- Paratiroid Bezi Hastalıkları

 En sık görülen hastalıklar Paratiroid Kanseri ve Hipoparatiroidi'dir.