Dünyada ve ülkemizde tıp alanında gelişmeler

Bu gelişmelerin dışında dünyada ve ülkemizde karşılaşılan hastalıklarda da değişmeler yaşandı, eskiden sık karşılaşılan hastalıkların yerini günümüzde daha farklı hastalıklar almaya başladı. Sağlık hizmeti alan toplumda bireylerin, bu alandaki farkındalığı arttı ve bilgiye ulaşma gayreti içindeler.

Sağlık hizmet sunucusu olan hekimleri yetiştiren tıp fakülteleri ise hem ‘Mezuniyet Öncesi’ hem de ‘Mezuniyet Sonrası’ tıp eğitimlerinden sorumlu. Eğitimde standardizasyonu sağlamak adına her iki eğitimde de tüm dünyada akreditasyon çalışmaları sürüyor. Tıp eğitiminin en öne çıkan iki özelliği eğitim kapsamının evrensel olması ve sürekli eğitim ile desteklenmesi gerekliliği.

Dünya standartlarını yakalamak için...

Yukarıda bahsi geçen gelişmelere bakıldığında ülkemizdeki tıp eğitiminin bu gelişmeleri karşılayacak kapsamda olması gerekiyor.

- Tıp fakültelerinin müfredat içerikleri gözden geçirilmeli ve tüm fakültelerce benimsenmiş içerikler ortak olarak Çekirdek Eğitim Programı’nı (ÇEP) oluşturmalı ve fakültelerde verilen eğitimler ÇEP’i yüzde 100 karşılamalı.

- Bir tıp fakültesinden mezun olan hekimin kazanması gereken yeterlikler, evrensel standartları karşılamalı yanı sıra kendi toplumumuza ve kültürümüze uygun ulusal standartları da içermeli. Her tıp fakültesi kendi vizyon ve misyonunu da gözeterek evrensel ölçütleri de karşılayan yeterliklerini tanımlamalı, müfredat programları da bu yeterlikler çerçevesinde ele alınmalı.

- Belirlenen yeterliklere göre bunları en iyi karşılayacak ders ve ölçme-değerlendirme etkinlikleri fakültelerce tanımlanmış olmalı.

- Her tıp fakültesi tanımlamış olduğu bu programı gerçekleştirecek altyapıya sahip olmalı. Eğitici sayısı yeterli ve uygun, derslikler, laboratuarlar, klinik ve eğitim ortamları uygun, çeşitli olmalı ve klinik stajlarda, hasta ile yeterince temas sağlanmalı.

Sorunlar, çözümler, öneriler

Ülkemizdeki tıp fakülteleri bahsedilen hedef ve yeterlikleri sağlamada ve evrensel standartlara uygun hekim yetiştirmede eşit olmayan koşullara ve müfredata sahip. Bu değişkenlik, farklı fakültelerden evrensel nitelikleri farklı düzeylerde olan hekimler yetişmesi ile sonuçlanıyor. Bu durum ülkemizdeki sağlık hizmeti niteliğini olumsuz etkileyebilecek çok önemli bir unsur.

- Bu durumun çözümünde tıp fakülteleri için sahip olması gereken altyapı, donanım, eğitici sayısı, müfredat içerikleri asgari özellikleri ile tanımlanmış olmalı.

- Bu koşullar tüm tıp fakültelerinin görüşleri alınarak ulusal bazda hazırlanmalı ve belgelenmiş olmalı.

- Yeni bir tıp fakültesi kurulurken bu koşulların yüzde 100 sağlanması beklenmeli. Halen mevcut olan tıp fakültelerinin de bu standartlar açısından uygunluğu denetlenmeli ve bu standartları tam karşılayıcı duruma getirilmeleri sağlanmalı.

- Tıp fakültelerinin altyapı olanakları, donanım ve eğitici desteği konuları belirli aralıklarla gözden geçirilmeli.

- Tıp fakülteleri eğitimindeki müfredat farklılığının istenmeyen sonuçlarını önlemek adına, eğitimin akreditasyonu her tıp fakültesinde zorunlu kılınmalı. Akreditasyon değerlendirmesi ulusal olarak kabul görmüş kurul tarafından gerçekleştirilmeli.

- Tıp eğitiminin niteliğinin arttırılmasında önemli rol üstelenen tıp eğitimi uzmanlık alanının desteklenmesi gerekiyor.

- Akademik yapılanmada uzun yıllar başarı sağlanamayacak iller yerine büyük kentlerdeki köklü tıp fakültelerine fiziki mekan (derslik, laboratuvar gibi…), donanım, akademik ve idari kadro desteği sağlanması koşulu ile kontenjan artışları yapılarak nitelikli hekim ihtiyacının giderilmesi yolunun tercih edilmesi önemli.

Öğrenci sayıları arttırılıyor

- Tıp fakültelerinin kontenjanları, mevcut durumda tıp fakültelerinin sahip oldukları altyapı olanakları gözönüne alınmadan öğrenci sayıları arttırılıyor.

- Ülkemizdeki hekim gereksinimleri sağlık bakanlığı, meslek örgütleri, fakülteler ve ilgili diğer kurulların ortak kararları ile belirlenmeli.

- Kontenjanlar belirlenirken fakültelerin altyapı imkanları, eğitici sayısı gibi faktörler gözönünde bulundurulmalı.

- İdeal öğrenci sayısını belirlemede, etkin bir tıp eğitimi açısından farklı eğitim etkinlikleri için gereken maksimum öğrenci sayısı belirlenmeli (örneğin hasta başı eğitim maksimum 10 öğrenci ile yapılır şeklinde) ve kontenjanlar da bu doğrultuda ele alınmalı.

- Ülkemizde tıp eğitimi gören öğrenci sayısının arttırılması için akademik yapılanmada uzun yıllar başarı sağlanamayacak illerde tıp fakültesi açılması tercih edilmemeli.

- Bunun yerine büyük kentlerdeki köklü tıp fakültelerine fiziki mekan (derslik, lab…), donanım, akademik ve idari kadro desteği sağlanması koşulu ile kontenjan artışları yapılması ve böylece ülkemizin nitelikli hekim ihtiyacının giderilmesi yolu seçilmeli.

Bu destekler sağlanmadan yapılan kontenjan artışları ülkemizde hekim niteliğini zorlayıcı ana unsur olacak. Özellikle mesleki uygulamalarda fazla sayıda öğrenci oluşu öğrencilerin bu uygulamalardan yeterince yararlanamaması, az hasta görmesi ve uygulama konusunda yetersizlikleri olan hekimler olarak yetişmesi ile sonlanacak.