Kentsel dönüşüm Ankara’dan zor

İZMİR’de kentsel dönüşüm zirvesi gerçekleştirildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca düzenlenen “Kentsel Dönümde Sektörler Buluşuyor” konulu toplantıya Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar katılmazken, Müsteşar Yardımcısı M. Bahaettin Kaptan, Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, milletvekilleri, ilçe belediye başkanları, sivil toplum örgütü yetkilileri ile iş dünyası temsilcileri katıldı.
Başkan Kocaoğlu, kent dönüşümün adil olması gerektiğini vurgulayarak, “Dönüşümü Ankara’dan yapmak zor. Hem konut sahibinin, hem de inşaat sektörü temsilcisinin haklarını koruyacak, adil davranacak ve çıkarlarını güvenceye alacak bir otoriteye, bir hakeme ihtiyaç var. Bunu İzmir’de yapabilecek olan kurum, kim ne derse desin, donanımı, birikimi ve ekibiyle Büyükşehir Belediyesi’dir” dedi.
Göreve geldiğinden bu yana kentsel dönüşüm için çalıştıklarını söyleyen Kocaoğlu, “Dönüşüme en çok ihtiyaç duyan kentlerden biri İzmir. Kadifekale ve Örnekköy projelerimizle bu işin nasıl yapılacağını gösterdik. Bina yapmak iş değil. Önemli olan kent dönüşümünün felsefesi” diye konuştu.
Hazırladıkları 1/25.000’lik planda 18 dönüşüm bölgesi planladıklarını belirten Başkan Kocaoğlu, kent dönüşümünün en önemli ayağının sosyal donatı alanlarını hayata geçirmek ve “kent tasarımı” yapmak olduğunu kaydetti. Kocaoğlu, “Her bölgeyi tasarlamak zorundayız. Bu iş ‘yık binayı–yap binayı’ olayı değil. Herkes beyninin kılcal damarlarına bunu yerleştirsin. Bu bir tasarım işidir. Ya kenti tasarlayacağız ve diğer bölgelere örnek olacak ya da binayı yıkıp yapacağız. Biz kenti tasarlamaktan yanayız” diye konuştu.

Bakanlığa çağrı
Bakanlar Kurulu’nda bekleyen kent dönüşüm alanlarının acilen onaylanması gerektiğini ifade eden Başkan Kocaoğlu, “Bunu istirham ediyorum. 47 bin dönüm dönüşüm alanından, yani kentin yüzde 45’inden bahsediyoruz. Oysa burada halen çalıştığımız 420 hektar alan var. Bakanlık ve TOKİ de gelsin, daha 43 bin dönüm var. Onlar da bir yerinden başlasın, ama en azından proje aşamasında, bu kenti en iyi tanıyan, sabahlara kadar 24 saat planlarını yapmış, her kilometrekaresine kadar ne yapılacağını bilen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve ekibinin birikiminden faydalanması gerek” dedi.
Kent dönüşümü için yüksek miktarlarda paraya ihtiyaç olmadığına işaret eden Kocaoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sayın Bakan, haklı olarak, başka bir kent gibi, Ankara’dan, yukarıdan bakınca İzmir’in kent dönüşümü için şu kadar paraya ihtiyacı olduğunu söylüyor. Doğrudur, ama ben de İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak, ‘Dönüşecek 300 bin konut için bu kentin kentsel dönüşümüne bir kuruş para harcanmayacak’ diyorum. Bu kent kendi kendini dönüştürecek.”

İzmir’de arsa yok
“Binaların konut arz talebine göre planlanması gerekiyor” diye konuşan Başkan Kocaoğlu, “Birden 300 bin konutu dönüştürmek için başlarsanız, inşaat sektörü kalmaz. Kademeli olarak, planlayarak adım atılmalı. İzmir’de bir sihirli el konut arz talebini dengelemezse inşaat sektörüne yazık olur. Daireyi makul kar marjıyla dengelemeden yaparsanız sonu hüsran olur” diye konuştu.
İzmir’le en yakın kıyaslanabilecek kentin Ankara olduğunu bildiren Kocaoğlu, kentte gecekonduların Ankara’ya kıyasla çok katlı olduğunu ve yer sıkıntısı yaşandığını dile getirdi. Kocaoğlu, “Ankara’nın alabildiğine bozkırda, istediği yere kent kuracak arazisi var, ama İzmir’in bu çanağın dışında arazisi yok. İzmir kuzeyde Menemen’de havzaya çarpar. Güneyde de Tahtalı Baraj Havzası’na çarpar. Bundan dolayı dönüşümü belirlediğimiz 18 bölgede yapmak zorundayız” dedi.

Büyük önem veriyoruz
Yeni çıkan afet alanlarının dönüşümü yasası hakkında bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı M. Bahaettin Kaptan, “Elimizi taşın altına koymalı, sorumluktan kaçmamalıyız. İzmir’deki 1.1 milyon konutun 300 bini dönüşmeli. Bu yüzden İzmir’e büyük önem veriyoruz” diye konuştu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, “İzmir ülkemizin en kıymetli yerlerinden biri. İstiyoruz ki, dönüşüm çerçevesinde, şehirleşme anlamında da modern bir şehir olsun. İzmir inşallah yakın zamanda güzel bir dönüşüme girecek” dedi. Vali Yardımcısı Haluk Tunçsu da kentin kuzey ve güney aksında pilot bölgeler belirlenmesini önerdi, “Dönüşümü en güzel yapacak il İzmir’dir. Çünkü en çok dönüşüm ihtiyacı İzmir’de” diye konuştu.

Kocaoğlu: “Kent dönüşümü yık binayı yap binayı işi değildir”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu kentsel dönüşüm konusunda “Her kent dönüşüm bölgesini ayrı ayrı tasarlamak zorundayız. Yani bu iş sadece yık binayı, yap binayı işi değildir” dedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından İzmir Hilton Otel’de düzenlenen “Kentsel Dönüşümde Sektörler Buluşuyor” isimli zirve başladı. Zirveye Bakan Erdoğan Bayraktar katılamazken Bakanlık bürokratları İzmir’le ilgili kentsel dönüşüme bakışlarını anlattılar. Oturumlara geçilmeden yapılan açılış konuşmasında sektör temsilcilerine seslenen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, kentteki dönüşümle ilgili önemli mesajlar verdi. Kocaoğlu kent dönüşümü projelerinin gündeme gelmesi ile birlikte kendilerinin de bu konuda örnekler yarattıklarını belirterek bir projede yaşadıkları sıkıntılardan ders alarak diğer projelerde aynı hataları tekrarlamamaya çalıştıklarını söyledi.
“Benim için önemli olan kent dönüşümünün felsefesidir” diyen Kocaoğlu, kent dönüşümünden sadece bina yıkıp bina yıkmamayı anlamadıklarını, aynı zamanda dönüştürülen alanlardaki sosyal yapılar gözetilerek yeni donatı alanları oluşturmak gerektiğini vurguladı. Konutları sağlıklı hale getirirken kenti yeniden kurmak gerektiğini anlatan Kocaoğlu, “Yeşil alanlar, spor alanları, otopark yerleri, caddeler, bulvarlar, parklar, oyun, sağlık alanları, kent ormanları gibi ne gerekiyorsa onları da inşa etmeliyiz. Her kent dönüşüm bölgesini ayrı ayrı tasarlamak zorundayız. Yani bu iş sadece yık binayı, yap binayı işi değildir arkadaşlar. Bunu herkes beyninin kılcal damarlarına yerleştirsin. Bu bir tasarım işidir ve biz bu kenti tasarlayacağız yeniden kuracağız yahut bina yapacağız, bina yıkacağız” dedi.

CENNETÇEŞME ÖRNEĞİ VERDİ
Buna örnek olarak Cennetçeşme bölgesindeki kent dönüşümünü veren, orada kurdukları halkla ilişkiler ofisi kurduklarını söyleyen Kocaoğlu, “Orada insanları hem eğittik, hem meslek edindirdik hem derdimizi anlattık. Binaların cephesi, konutların sayısı, büyüklüğü, yoğunluğuna varıncaya kadar tasarım çalışması yaptık. Orada AVM değil o semtin ihtiyacını karşılayacak küçük mesleklerin yapılacağı yere kadar tasarladık. Bunları eğilime göre yapmamız gerekiyor. Tabii ki kent dönüşümünde bugünkü yoğunlukla kent dönüşümü yapmak mümkün değil. 18 tane bölgede kiminde hiç yoğunluk artırmadan, kiminde çok az oynamalarla kent dönüşümü gerçekleşecektir. Önemli olan budur. Biz böyle bakıyoruz” diye konuştu.

“SİHİRLİ EL ARZ-TALEBİ DENGELEMELİ”
Bunu sadece Ankara’dan yapmanın zor olduğuna ve yerel ortaklarla da sıkı işbirliği gerektiğine işaret eden Kocaoğlu, şöyle konuştu: “Bir hakeme ihtiyaç var. Hem vatandaşa, hem inşaat sektörüne adil davranacak. Bunu İzmir’de yapabilecek olan kurum kim ne derse desin İzmir Büyükşehir Belediyesi’dir. Eğer siz binaları yıkıp yaparsanız ayrı bir çekim merkezi yüklemezseniz o binaları satamazsınız. Yeni kentler, cazibe merkezleri yaratmazsanız o binalar orda kalır. Bu binaların kent dönüşümlerinin de konut arz ve talebine göre planlanması gerekmektedir. 300 bin konutu dönüştüreceğim diye buraya çıkarsanız ne inşaat sektörü ne de bir şey kalır. Bunun altını tekrar çizmek istiyorum. Eğer İzmir’de bir sihirli el, ekonomideki sihirli el gibi konut arz talebini dengelemezse inşaat sektörüne yazık olur. Arz talep dengesi bozulur. Dengelenmezse bunun sonu hüsran olur, konut fiyatları çöker.”

“KENT DÖNÜŞÜMÜ KENDİ YAĞIYLA KAVRULACAKTIR”
Kocaoğlu ayrıca İzmir’in kentsel dönüşüm konusunda en yakın Ankara ile kıyaslanabileceğini, burada pek çok yeni kent kurulacak arazi varken İzmir’in arazi konusunda avantajlı olmadığını dile getirdi. Bakan Bayraktar’ın TOKİ başkanlığından bu yana yakın çalıştıklarını da hatırlatan Kocaoğlu, “Bakanımız haklı olarak Ankara’dan baktığında İzmir’in kent dönüşümünde şu kadar paraya ihtiyaç olduğunu telaffuz ediyor. Doğrudur, yaklaşıktır. Ben de İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak İzmir’de dönüşecek 300 bin konut için bu kentin kentsel dönüşümüne bir kuruş para harcanmayacaktır. Kendi kendini dönüştürecektir. Tabii ki Kadifekale’de 250 milyonu harcayacaksınız çünkü arsa yok. Ege Mahallesi’ne harcayacaksınız. Ama diğer yerlerde cazibe merkezleri yaratıldıkça, süreç doğru yönetildiğinde hem inşaat sektörü kazanacak hem de kent dönüşümü kendi yağıyla kavrulacaktır” dedi. Kocaoğlu, sözlerine Ankara’ya gönderdikleri kentsel dönüşüm projelerinin bir an önce onaylanması temennisi ile son verdi.

TUNÇSU’DAN PİLOT BÖLGE ÖNERİSİ
İzmir Vali Yardımcısı Haluk Tunçsu da şehrin kuzey ve güney aksında kentsel dönüşüm konusunda pilot bölgeler belirlenerek burada dönüşümde zayıf ve güçlü yönlerin tespit edilerek daha verimli ve güvenilir çalışılabileceğini söyledi. Tunçsu, “Biz kesinlikle belediyemizin ve sektörün taleplerini Bakanlığımıza ileterek kent dönüşümünü sağlayacağız. Her ikisiyle de devamlı temas halindeyiz. Kent dönüşümüne en çok ihtiyaç İzmir’de gözüküyor. Dönüşümü tamamlayarak şehrin bütünlüğünü sağlayacaktır. Bu turizm, ticaret ve sanayiye de yansıyacaktır” diye konuştu.
Türkiye’nin bir deprem ülkesi olarak mutlaka konutlarının sağlamlaştırılması gerektiğini vurgulayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Bahaettin Kaptan da “20’nci yüzyılın başından beri meydana gelen depremlerde 100 binden fazla vatandaşımız hayatını kaybetti. 650 bin konut ya yıkıldı ya hasar gördü” dedi. İzmir metropoldeki 1 milyon civarındaki konuttan 300 bininin dönüştürülmesi gerektiğini aktaran Kaptan, Bakanlığın İzmir’e büyük önem verdiğini, yeni kanun kapsamında çalışmaların hızla gerçekleştirildiğini söyledi.