Ege’de havalar bozmadan bir arkeoloji turu atın

Tarih meraklısı olabilirsiniz. Belki bugüne kadar birçok tarihi mekanı da ziyaret ettiniz, peki kaç kez arkeolojik kazı alanı yani ören yeri gezdiniz. Türkiye’nin dört bir yanı arkeolojik kazı alanlarıyla dolu ve bunların çoÄŸu gezilebiliyor.Ä°sterseniz tarihin, iÄŸneyle kuyu kazarcasına hassasiyetle ortaya çıkarılışını canlı izlemeniz mümkün. Kazı çalışmalarının çoÄŸu eylül ortalarında son buluyor ama arkeologların ÅŸimdiye kadar ortaya çıkardığı eserleri yıl boyunca görebilirsiniz. Sizin için, ören yerleri arasından küçüklü büyüklü bir seçme yaptık.Yılın en popüler ören yeriTROYAPek çok kiÅŸi adını bu yıl baÅŸrolde Brad Pitt’in oynadığı Troy filmiyle öğrense de, Troya binlerce yıldır duruyor yerinde. Çanakkale’den 22 km. uzakta bulunan Troya, ilk yerleÅŸmenin MÖ. 3000’de baÅŸladığı, Batı Anadolu’daki en önemli Tunç Çağı kentlerinden biri. Homeros’un Ä°lyada Destanı’nda detaylarıyla anlatılan kayıp ÅŸehir Troya’yı 19. yüzyılda Almanlar bulmuÅŸtu. 1988’de kazıyı Tübingen Ãœniversitesi’nden Prof. Dr. Manfred O. Korfman devraldı. Troya’da Türkçe, Ä°ngilizce ve Almanca bilgi panoları var. Ayrıca ÅŸehri gezenlerin kendi baÅŸlarına tarihini öğrenmelerini saÄŸlayacak bir rehber kitap da bulunuyor. Ören yeri, Troya I (M.Ö. 2960) ve Troya II ( MÖ 2500) dönemi olmak üzere ikiye ayrılıyor. Megaron binasının üzerine geçen yıl yapılan çatı ile hem binanın orijinal yüksekliÄŸi anlaşılabiliyor, hem de Troya’nın rüzgarlı yapısı. Gelen turistler Troya savaÅŸlarının geçtiÄŸi tahmin edilen 20 bin metrekarelik bir alana yayılan Troya surlarını, ayrıca aÅŸağı kentin bir bölümünü de görebilir. Kentte 1970’in baÅŸlarında yapılmış bir tahta at var. Troya’yı gezenlerin buranın tarih öncesi bir yerleÅŸme olduÄŸunu ve bu yüzden bugüne ulaÅŸabilen çok görkemli kalıntılar sunamadığını bilmeleri gerekli. Troya filminden sonra özellikle yerli turist çok arttı, bu yıl gelen turist sayısının 500 bine ulaÅŸacağı tahmin ediliyor. Ören yeri yıl boyunca gezilebilir, öğrencilerden giriÅŸ ücreti alınmıyor. Normal giriÅŸ 10 milyon lira. Ulaşım için Çanakkale’den Troya’nın hemen yanında bulunan Tevfikiye köyüne gelen dolmuÅŸlar, ya da 12 km. uzaktaki Ezine’den yine bu köye minibüsler kullanılabilir. Kendi aracıyla gelecekler, Ä°zmir yolunda Çanakkale’den güneye inerken ya da Ezine’den kuzeye çıkarken Troya sapağından 5 km içerde bulunan kente girebilirler.Bu sene 750 bin kiÅŸi gezdiEFESÄ°zmir’in Selçuk ilçesine 3 km uzaklıktaki Efes Antik Kenti’nin tarihi, arkeolojik buluntulara göre MÖ. 5000 yıllarına kadar dayanıyor. Amfitiyatro, Ä°sabey Camii, Odeon Meydanı, Artemis Tapınağı ve Yamaç Evleri önemli yapılarından. Yamaç evlerinde restorasyon ve onarım sürüyor. Kentte Saint Jean Anıtı ve daha sonraki dönemlerde de Bizans ve beylikler dönemini kaplayan kale ve yamaçlarındaki diÄŸer kalıntılar gezilebilir. Vedius Gimnazyumu’nda da kazı sürüyor. Bilet fiyatları yabancı turistler için 15, yerli turistler için 5 milyon lira. Saint Jean Kilisesi’ne yabancı turistler 4 milyon, yerli turistler 2 milyon lira ödeyerek girebilir. Efes Müzesi’ne de yabancı turistler 4, yerli turistler 2 milyon lira ödüyor. Efes Antik kenti ören yeri Ä°zmir’in Selçuk ilçesine 3 km; Meryem Ana’ya 7 km uzaklıkta. Selçuk’a ise otoban veya Ä°zmir- Aydın karayolu üzerinden gelinebilir. Efes antik kenti Aydın’a 50, KuÅŸadası’na 18 km uzaklıkta. Ziyaretçilerin büyük bölümü turla gelen gruplar. 2004 başından aÄŸustos sonuna kadar sadece antik kenti 750 bin ziyaretçi gezdi. Kentin iki giriÅŸi var; Meryem Ana yolu üzerinde üst giriÅŸ ve KuÅŸadası yolunda alt giriÅŸ. Efes antik kentine özel araç olmadan gelmek için Selçuk- KuÅŸadası minibüslerine binilebilir. Efes kavÅŸağında inilip 500 metre yürünerek yaya olarak da ulaşılabilir. Yürüyüşü sevenler için farklı bir tercih de Selçuk içinden Pamucak - KuÅŸadası KavÅŸağı’na kadar devam eden 4 km uzunluÄŸundaki yol. Efes kavÅŸağından içeri dönüyorsunuz. AÄŸaçlı, zemini bisiklet ve yürüme yolu olarak düzenlenmiÅŸ bu yolda keyifli bir yürüyüş yapabilirsiniz. Selçuk’un içinde bulunan Efes Müzesi’ne ve ören yeri de dahil tüm birimlere yazın 8.00 - 19.00, kış sezonunda ise 8.30 - 17.30 arasında girilebilir.Acele edin, belki de son kez göreceksinizALLÄ°ANOÄ°Ä°zmir Bergama’nın 18 km. kuzeydoÄŸusunda bulunan, antik Pergamon kentine baÄŸlı antik bir su terapisi merkezi. Yakında Yortanlı Barajı’nın suları altında kalacak. Dünyada az sayıda bulunan ‘asklepion’lardan (SaÄŸlık Merkezi) biri olan Allianoi’de 1998’den beri kurtarma kazısı yapılıyor. Helenistik ÇaÄŸ, Roma Çağı, Bizans ve Osmanlı’nın son yıllarında kullanılmış bir merkez. Zengin buluntular her yıl eylül ayında Bergama Müzesi’ne götürülüyor. Kazı BaÅŸkanı Ahmet YaraÅŸ, kazıya 2000’den beri sponsorluk yapan Philip Morrris Sabancı’nın bu yıl sponsorluÄŸunu çekmesiyle zor zamanlar yaÅŸadıklarını söylüyor. Trakya Ãœniversitesi’nden Arkeolog Yard. Doç. Ahmet YaraÅŸ, ‘DSÄ° yetkilileri 2005’in sonunda barajda su tutulmaya baÅŸlanacağını söylüyorlar. Bir senemiz kaldı ama ÅŸimdiye kadar Allianoi’nin sadece onda biri gün yüzüne çıktı. Çok ziyaretçi geliyor, bu yüzden Allianoi’nin içinde ahÅŸaptan bir gezi yolu ve otopark yapıldı. Turizmi çekmek istiyoruz, biz bu kentin kurtarılacağına inanıyoruz’ diyor. Roma köprüsü, geçiÅŸ yapısı, doÄŸu batı doÄŸrultusunda Decumanus adı verilen bir cadde, kuzey güney doÄŸrultusunda Cordo Caddesi, 9 bin 700 metrekarelik alan içinde sıcak suyu olan ılıca, 2 çeÅŸme yapısı, 4 inzula (yapı adası), bir kilise, iki ÅŸapel, dört ayrı nekropol, bir de doÄŸu köprüsü kentte görebileceklerinizden. Ilıca yapısı çok önemli çünkü içinde hálá sıcak su kaynıyor ve kadın hastalıkları ve romatizmaya iyi geliyor. Allianoi’ye gitmek için Bergama’dan Ä°vrindi güzergahına giden tüm araçlar kullanılabilir. Ä°zmir-Bergama arası 109 km. Ä°vrindi’den 60 km kadar yol alındıktan sonra da Allianoi’de olunuyor. Kentin içinde bilgilendirme panoları ve haritalar var. GiriÅŸ ücreti yok, bütün yıl gezilebilir.Tiyatrolu yamaç kenti METROPOLÄ°SBaÅŸkanlığını Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dokuz Eylül Ãœniversitesi adına Prof. Dr. Recep Meriç’in yaptığı Ä°zmir’in Torbalı ilçesindeki Metropolis kazıları 1989’da baÅŸladı. Roma uygarlığı öncesi Helenistik dönemin bir ürünü olan Metropolis kentinde bugüne kadar bir tiyatro, 70 metre uzunluÄŸunda bir stoa (gezinti yeri) ve küçük bir meclis binası bulundu. Roma döneminden ise hamam ve konutlar gün ışığına çıkarıldı. Bu yıl bunlara yeni ortaya çıkarılan bir gimnazyum ve hamam kompleksi de ekleniyor. Ören yeri yıl boyu ücretsiz olarak gezilebilir. Metropolis belki Efes gibi kapısı olan bir yer deÄŸil ama yamaçta kurulan bu kentin tiyatrosu ve meclis binası güzelliÄŸiyle gezenlerde hayranlık uyandırıyor. Kentte Türkçe ve Ä°ngilizce tanıtıcı levhalar, ayrıca güvenlik görevlilerinden istenebilecek bilgilendirici broşürler de var. Metropolis Ä°zmir’in 40 km uzağındaki Torbalı ilçesinden 7 km mesafede bulunan Yeniköy’de yer alıyor. Torbalı’dan Yeniköy’e her saat başı dolmuÅŸ var. Ä°zmir’den KuÅŸadası, Bodrum, Marmaris tarafına gidenler de Torbalı’dan itibaren Metropolis levhalarını takip ederek kente ulaÅŸabilirler. Bu arada Yeniköy de ÅŸirinliÄŸiyle çekici bir yer. Köydeki Abdülhamid zamanından kalma cami ve köy çeÅŸmesi de görülebilecek yerlerden. Metropolis, Efes Antik kentinden 30 km uzaklıkta, Adnan Menderes Havalimanı’nın ise 25 km güneyinde.Ãœzerinden asfalt geçen antik kentANTANDROSAltınoluk-Edremit karayolunun üçüncü kilometresinde bulunan Antandros Antik Kenti MÖ 8’inci yüzyıldan baÅŸlayan ve Bizans dönemine kadar varlığını sürdüren bir yerleÅŸim. Kentte ilk kazı çalışmaları 1989’da yapıldı. 2001’den itibaren Balıkesir Müzesi’nin öncülüğüyle Ege Ãœniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Gürcan Polat’ın baÅŸkanlığında yürütülüyor. Ä°yi korunmuÅŸ ÅŸekilde bulunan yamaç evlerinin mozaik ve duvarlarının restorasyonu bir yandan devam ederken, yeni kazılarda da aynı yamaç evinin yeni odaları ortaya çıkarılıyor. Geç Roma Dönemi’ne ait bir villa, bu villanın 9 odası, tuvaleti ve hamamı açığa çıkarıldı. Evin odalarının açılmış olduÄŸu 33 metre uzunluÄŸunda mozaikle kaplı bir koridor var. Arkeolojide çok nadir olarak iyi durumda ele geçen duvar resimleri de burada görülebilir. 8’inci yüzyıldan baÅŸlayıp, MÖ. 1’inci yüzyıla kadar sürekli kullanılmış bir mezarlıkta tabakalar halinde mezarları görmek mümkün. Antandros’un yaz kış başında duran bekçisi aynı zamanda gelenlere rehberlik de yapıyor. Yılın tümünde ücretsiz olarak gezilebilen bu küçük kente Ä°zmir’den Çanakkale otobüsleri ile 4,5 saatte, Balıkesir’den 2 saatte ulaşılabilir. Åžaka gibi gelse de antik ÅŸehrin üstüne yapılmış olan ve hálá kullanılan asfaltta inebilirsiniz.Â