Dünyaya göktaşı kuşatması

Hesaplar, saatte 60 bin kilometre hızla ilerleyen göktaşının, 2028 yılında dünyayı sadece 48 bin kilometrelik bir farkla ıskalayacağını ortaya koyuyordu. Dünya kurtuluyordu ama cismin yörüngesi o kadar yakından geçiyordu ki, ufak bir sapma yüzünden çarpışma meydana gelebilir, yeryüzündeki yaşam için büyük bir felaket meydana gelebilirdi.

Panik, sadece 24 saat sürdü. Yeniden yapılan hesaplar, XF11'in dünyanın 1 milyon kilometre uzağından geçeceğini ortaya koydu. Bilimadamları rahat bir nefes aldı. Ama şunu özellikle belirtmek gerekiyor: Tehlike, ‘‘şimdilik’’ atlatıldı. Çünkü, Amerikalı bilimadamları, 2000'i 1 kilometreden geniş çapta yaklaşık 4 bin gök cisminin dünyanın yanından geçtiğini ya da dünyaya doğru yol almakta olduğunu vurguluyorlar ve şu uyarıyı yapıyorlar:

‘‘XF11 sorunsuz uzaktan gelip geçecek. Ama bu, bir başkasının ileride tehlike yaratmayacağı anlamına gelmez.’’

Konuyla ilgili olarak Time dergisine konuşan Los Alamos Ulusal Laboratuvarı astronomu Jack Hills, ‘‘Doğrusu çok korkmuştum. XF11'in yörüngesi ilk açıklandığında, dünyaya çarpma olasılığı vardı. Dünyanın endişelenmesi için, doğrusu iyi bir gerekçeydi’’ dedi.

İçinde bulunduğumuz galaksiyi bir tilt makinasına benzeten ve gelecek benzer bir tehlike için plan yapılması gerektiğini belirten astronomlar, şu ilginç benzetmeyi yapıyor:

‘‘Galaksimizde hızla hareket eden gök cisimleri, tilt makinasının içinde sağa sola çarpıp, yön değiştirerek giden madeni toplara benzer. Anormal bir hızla yol alırlar ve belli bir yörüngede gitmezler, yanından geçtikleri gezegen veya daha büyük bir başka gök cisminden etkilenerek, kolaylıkla yörüngelerini değiştirebilirler. Yani kısacası, serseri kurşun gibidirler. Görülürlerse, nereye gittikleri daha önceden saptanabilir ama bunun garantisi yoktur.’’

Yeryüzüne şimdiye kadar 139 gök cisminin düştüğünü belirten astronomları en çok endişelendiren konu, uzayda hızla yol alan bu cisimler konusundaki bilgilerinin sınırlı olması. Dünyaya doğru gelen ya da geçen 4 bin gök cisminin sadece 200'ü saptanabilmiş durumda. Astronom Eleanor Helin, korkusunu ‘‘Biz diğer cisimlerin nerede olduğunu bilmiyoruz. XF11'in keşfedilmesi bize, birgün aniden daha büyük bir göktaşıyla karşılaşmamızın sürpriz olmayacağını ortaya koyması açısından önemli’’ diyerek dile getiriyor.

Peki, 1.6 kilometre genişliğindeki birgöktaşı dünyaya çarparsa ne olur? Astronom Helin'in bu soruya yanıtı oldukça kısa ancak oldukça düşündürücü: ‘‘Felaket olur!’’

Geçtiğimiz kasım ayında, 1.6 kilometre genişliğindeki bir gök taşının, hızla dünyaya doğru yol aldığı astronom Jim Scoti tarafından keşfedilmiş ve bu uzay cismine ‘‘1997 XF11’’ adı verilmişti. Bu tehlike şimdilik atlatıldı. Ancak sırada 4 bine yakın tehlikeli göz cismi daha bulunuyor...

Etkisi 20 milyon atom bombasına eşit

Eğer, XF11 gök cismi saatte 60 bin kilometre, yani bir mermiden 100 kat daha hızla dünyamıza çarpsaydı, meydana gelecek olan patlama, 300 bin megatonluk bir atom bombasınınkine eşit olacaktı. Bu rakam, 2. Dünya Savaşı sonunda ABD'nin, Japonya'nın Hiroşima kentine attığı atom bombasının tam 20 milyon katına eşit.

XF11, nereye çarparsa çarpsın, sonuç tam bir felaket olacaktı.. Karaya çarpması halinde, ortaya 50 kilometre uzunluğunda bir krater meydana gelecek ve 100 binlerce bina çökecekti.. 16 bin veya 160 bin kilometrekarelik alan yanıp, çöle dönecekti. Meydana gelen toz ve duman bulutu, güneş ışınlarının dünyaya gelmesini engelleyecek, dünya, belki de aylarca karanlıkta kalacaktı. Okyanusa düşmesi halinde, meydana gelecek yüzlerce metre yüksekliğindeki dalgalar, kıyılardaki kentlerin sular altında kalmasına yolaçacaktı. Bilimadamları, daha önce de dünyaya göktaşlarının çarptığını belirterek en yakın örnek olarak, 1908 yılında Sibirya'nın Tunguska bölgesine, 60 metre çapındaki gök cisminin düşmesini gösteriyorlar. Cisim, dünya atmosferine girdikten sonra, insanın yaşamadığı bu bölgenin 8 kilometre üzerinde patladı. Bilimadamlarınca, meydana gelen patlama, ‘‘onlarca megatonluk’’ diye ifade ediliyor. Patlama sonucu, yüzlerce kilometrekarelik alanda tek bir ağaç, tek bir canlı hayvan kalmadı. ‘‘Eğer böyle bir patlama büyük bir kentin üzerinde meydana gelseydi, yüzbinlerce insan ölürdü’’ diyor bilimadamları..

Bilimadamları, böyle bir tehlikenin başgöstermesi halinde, en iyi çarenin nükleer başlıklı füzeyle gök cisminin yörüngesinin değiştirilmesi olacağını savunuyorlar.

Örneğin XF11'in zararsız hale getirilmesi için 1 megatonluk bir nükleer patlamanın yeterli olacağı ifade ediliyor. Ancak, gök cisimlerine atom saldırısı yapılmadan önce çok dikkatli olunması gerektiği belirtiliyor. Astronomlar, gök cisminin daha çok demir alaşımlı olması halinde sorun çıkmayacağını söylüyorlar. Ancak bu cismin kaya olması halinde, parçalanıp dağılarak dünya için daha büyük bir tehlike oluşturacağı vurgulanıyor. Bu nedenle, nükleer başlıklı füze atılmadan önce, bilimadamları, gök cisminin niteliğinin saptanması ve patlamanın dozunun iyi ayarlanması gerektiğine dikkati çekiyorlar...