Zirveden cezaevine... Kan testinden kanseri teşhis edeceğini söylüyordu

Kan testiyle kanserden diyabete kadar birçok hastalığı teşhis ettiğini öne süren Elizabeth Holmes, Theranos adlı girişimiyle Rupert Murdoch ve Larry Ellison gibi ünlü milyarderlerden dahi fon almıştı. Dolandırıcılıkla suçlanan Holmes’un hapis cezası, hamile olduğu için bir süre ertelenecek. Forbes dergisi tarafından ‘dünyanın kendi imkânlarıyla milyarder olan en genç kadını’ seçilen Holmes, bir süre ‘yeni Steve Jobs’ olarak anılmıştı. Holmes henüz Stanford Üniversitesi’nin kimya bölümünde bir öğrenciyken, daha sonra değeri 9 milyar dolara kadar çıkan “Theranos” adlı kan testi şirketini kurdu.

30 YAŞINDA PARLADI

Holmes, Theranos bünyesinde ürettikleri makinelerin, birkaç damla kan örneğiyle kanserden diyabete kadar yüzlerce hastalığa tanı koyabileceğini iddia ediyordu. Hatta uzun ve meşakkatli laboratuvar testlerinin, kendi ucuz kitleri sayesinde tarih olacağını söylüyordu. Nitekim bu girişimiyle 2014 yılında henüz 30 yaşındayken Silikon Vadisi’nde zirveye çıktı. Ancak işin aslı başkaydı. Holmes sağlık sektöründe ‘devrim’ vaat ederken, Amerikan Wall Street Journal gazetesi, 2015 yılında kan testi teknolojisinin çalışmadığını ortaya çıkardı. Haberin ardından da şirket zora girdi. Nitekim Theranos, bu iddiaların ardından 2018’de resmen kapandı.

BÜYÜK FONLAR ALDI

Şirket birkaç damla kanla kanser ve diyabet gibi hastalıkları tespit edebildiğini iddia ediyordu. Holmes, medya devi Rupert Murdoch ve teknoloji devi Larry Ellison gibi milyarderlerden dahi 900 milyon dolarlık kaynak bulmayı başarmıştı. Hatta kurulduğu yıllarda, şirketin yönetim kurulunda eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ve General James Mattis gibi tanınmış isimler vardı.

11 SUÇTAN YARGILANDI

Toplamda 11 suçtan 15 yılla yargılanan Holmes’un, kamuyu dolandırmakla ilgili dört ithamda suçu sabit görülmedi. Üç suçlamada ise jüri bir karara varamadı. Sonuç olarak, “yatırımcıları dolandırmak için komplo kurmak” ve “elektronik dolandırıcılık” suçlarından 135 ay (11 yıl 2 ay) yıl ceza aldı.

‘THERANOS BENİM HER ŞEYİMDİ’

Mahkemedeki savunmasında, Theranos’un faaliyetlerindeki hataları kabul etmekle birlikte hastaları ya da yatırımcıları bilerek dolandırmadığını iddia etti. Hatta duygusal bir konuşma yaparak, “Theranos’u seviyorum, Theranos benim her şeyimdi” ifadelerini kullandı. Holmes hamile olduğu için hapis cezası Nisan 2023’e kadar ertelendi. Avukatı ise kararı temyize götüreceklerini duyurdu. Girişimi ve sonraki süreçte yaşadıklarıyla dizi ve belgesellere konu olan Holmes şu an 38 yaşında.

ESKİ ERKEK ARKADAŞINI SUÇLADI

Holmes aynı zamanda eski iş ortağı ve uzun bir dönem beraber olduğu eski erkek arkadaşı Ramesh “Sunny” Balwani’yi de suçladı. Holmes kendisinden 19 yaş büyük Balwani’ye duygusal ve cinsel taciz suçlaması yöneltti. Elizabeth Holmes, savunmasında, Balwani’nin Theranos’un yönetimini, kimle konuştuğunu, nasıl konuştuğunu ve ne yediğini kontrol ettiği yoğun bir ilişkiden bahsetti. Balwani ise suçlamaları reddetti. 10 yıl süren ilişki, Mayıs 2016’da sona ermişti.