"Türkiye'nin K.Irak'a girmesi faydalı olabilir"
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 16, 2007 07:44
Merkezi Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Etüdler Merkezi (CSIS) adlı düşünce kuruluşunun uzmanlarından Anthony Cordesman, Amerikan kongresindeki Ermeni tasarısının, ABD'ye karşı bölgede yeni bir “bölgesel kızgınlık” yaratmaktan başka işe yaramadığını söyledi.
“Ermeni tasarısı ve Türkiye'nin Irak'taki tepkisi” başlığını taşıyan bir rapor yayınlayan Cordesman, bu kez yaptıklarıyla bölgedekilerin şimşeklerini üzerine toplayan tarafın, Amerikan yönetimi yerine kongresi olduğunu belirtti.
Cordesman, “Türkiye'nin Irak'ta ne yapacağı veya yapmayacağı, ya da Ermeni tasarısının bu duruma etkisi pek açık değil. Ancak, eğer Türkiye kuzey Irak'a asker gönderirse ABD, aşırı tepki göstermeme konusunda dikkatli olmalı” dedi.
Irak'ın egemenliği ve Kürt bölgesinin güvenliğinin, Irak'ın terör örgütü PKK problemine çözüm bulmasını gerektirdiğini, bu çerçevede de ABD'nin, Türkiye'nin Irak'a girmesini istemediğini belirten Cordesman, “Türkler'in ne kadar derine gireceği, ne kadar büyük bir kuvvet kullanacağı, ne yapacağı ve ne kadar kalacağı belli değil. ABD, Iraklı Kürtler ve Irak hükümetinin, bu tutumu protesto etme hakkı var” dedi.
Ancak Türkiye'nin kuzey Irak'a girmesinin, ABD'nin savunduğu gibi “bölgeyi daha da istikrarsızlaştırmaya” katkıda bulunmak yerine, “olumlu bile olabileceği” yorumunu yapan Cordesman, “belki bu sayede Iraklı Kürtler, bağımsızlık veya ileri düzeyde bir otonomi peşinde koşmaktansa, Iraklı olarak kalmanın daha iyi olduğunu anlamaları sağlanabilir” ifadelerini kullandı.
Cordesman, ABD Irak'ta dikkatini mezhep savaşına vermişken, Iraklı Kürtler'in, Araplar ve Türkmenler üzerinde ve diğer alanlarda kontrolü ele geçirme çabalarını gözden kaçırıyor olabileceğine dikkati çekti ve Iraklı Kürtler'in, Kerkük'ten sonra Musul'da da zayıf noktalarda kontrolü ele alma çabalarını ilerlettiğini kaydetti.
Raporunda, Türkiye'nin Irak'ta ABD'ye verdiği desteği madde madde ortaya koyan Cordesman, bunları şöyle saydı:
-Türkiye'den Irak'a, Habur sınır kapısından giren yakıt, kilit bir destek. Yüzde 74 hava kargosu, İncirlik'ten geçiyor. Almanya'daki üsten askeri kargo uçağı getirmek yerine, İncirlik'e konuşlandırılan 6 adet C-17 askeri kargo uçağı, Amerikan hükümetine yılda 160 milyon dolar kar sağlıyor.
-KC-135 tanker uçakları, İncirlik'ten uçuyor ve Irak ve Afganistan'daki Amerikan askeri uçaklarına 35 milyon galon yakıt sağlıyor.
-Koalisyon güçlerinin kullandığı yakıtın yaklaşık yüzde 25'i, Habur'dan giriyor.
-Iraklı tüketicilerin kullandığı yakıtın yüzde 29'u Türkiye'den giriyor. 250 bin tanker ve 1.6 milyar galon yakıt Habur'dan sağlanıyor.
-Irak'ın yiyecek ve su ihtiyacının yüzde 19'u Türkiye'den geliyor.
-Halen Irak ve Afganistan'daki operasyonlar için askeri uçuş izni ve desteğini Türkiye sağlıyor.
-Kuzey Irak'ın elektriğinin 270 megavatı Türkiye'den geliyor. Türkiye bunu 1000 megavata çıkaracak.
-20 binden fazla Türk 2004'ten bu yana Irak'ta çalıştı. 150 kamyon şoförü isyancıların saldırılarında hayatını kaybetti. Halen 1000 Türk şirketi Irak'ta aktif.
-Türkiye, Ocak-Şubat 2007'de, İncirlik'te 32 F-16'nın geçici konuşlandırılmasını onayladı. Amerikan ekibe, eğitim ve deneyim imkanı sağladı. Mayıs 2007'de rotasyonla gelen ekibe de aynı imkanlar sağlandı.
-Türkiye, Irak'taki koalisyon güçleriyle çalışan 16 Amerikan donanma gemisinin 2006'da Türk limanlarında ağırladı. 6 gemi, 'Karadeniz'e ve Karadeniz'den' Türk boğazlarını kullanarak geçti. 8-10 limanın 2007'de kullanılması söz konusu.
Cordesman, “Türkiye'nin Irak'ta ne yapacağı veya yapmayacağı, ya da Ermeni tasarısının bu duruma etkisi pek açık değil. Ancak, eğer Türkiye kuzey Irak'a asker gönderirse ABD, aşırı tepki göstermeme konusunda dikkatli olmalı” dedi.
Irak'ın egemenliği ve Kürt bölgesinin güvenliğinin, Irak'ın terör örgütü PKK problemine çözüm bulmasını gerektirdiğini, bu çerçevede de ABD'nin, Türkiye'nin Irak'a girmesini istemediğini belirten Cordesman, “Türkler'in ne kadar derine gireceği, ne kadar büyük bir kuvvet kullanacağı, ne yapacağı ve ne kadar kalacağı belli değil. ABD, Iraklı Kürtler ve Irak hükümetinin, bu tutumu protesto etme hakkı var” dedi.
Ancak Türkiye'nin kuzey Irak'a girmesinin, ABD'nin savunduğu gibi “bölgeyi daha da istikrarsızlaştırmaya” katkıda bulunmak yerine, “olumlu bile olabileceği” yorumunu yapan Cordesman, “belki bu sayede Iraklı Kürtler, bağımsızlık veya ileri düzeyde bir otonomi peşinde koşmaktansa, Iraklı olarak kalmanın daha iyi olduğunu anlamaları sağlanabilir” ifadelerini kullandı.
Cordesman, ABD Irak'ta dikkatini mezhep savaşına vermişken, Iraklı Kürtler'in, Araplar ve Türkmenler üzerinde ve diğer alanlarda kontrolü ele geçirme çabalarını gözden kaçırıyor olabileceğine dikkati çekti ve Iraklı Kürtler'in, Kerkük'ten sonra Musul'da da zayıf noktalarda kontrolü ele alma çabalarını ilerlettiğini kaydetti.
Raporunda, Türkiye'nin Irak'ta ABD'ye verdiği desteği madde madde ortaya koyan Cordesman, bunları şöyle saydı:
-Türkiye'den Irak'a, Habur sınır kapısından giren yakıt, kilit bir destek. Yüzde 74 hava kargosu, İncirlik'ten geçiyor. Almanya'daki üsten askeri kargo uçağı getirmek yerine, İncirlik'e konuşlandırılan 6 adet C-17 askeri kargo uçağı, Amerikan hükümetine yılda 160 milyon dolar kar sağlıyor.
-KC-135 tanker uçakları, İncirlik'ten uçuyor ve Irak ve Afganistan'daki Amerikan askeri uçaklarına 35 milyon galon yakıt sağlıyor.
-Koalisyon güçlerinin kullandığı yakıtın yaklaşık yüzde 25'i, Habur'dan giriyor.
-Iraklı tüketicilerin kullandığı yakıtın yüzde 29'u Türkiye'den giriyor. 250 bin tanker ve 1.6 milyar galon yakıt Habur'dan sağlanıyor.
-Irak'ın yiyecek ve su ihtiyacının yüzde 19'u Türkiye'den geliyor.
-Halen Irak ve Afganistan'daki operasyonlar için askeri uçuş izni ve desteğini Türkiye sağlıyor.
-Kuzey Irak'ın elektriğinin 270 megavatı Türkiye'den geliyor. Türkiye bunu 1000 megavata çıkaracak.
-20 binden fazla Türk 2004'ten bu yana Irak'ta çalıştı. 150 kamyon şoförü isyancıların saldırılarında hayatını kaybetti. Halen 1000 Türk şirketi Irak'ta aktif.
-Türkiye, Ocak-Şubat 2007'de, İncirlik'te 32 F-16'nın geçici konuşlandırılmasını onayladı. Amerikan ekibe, eğitim ve deneyim imkanı sağladı. Mayıs 2007'de rotasyonla gelen ekibe de aynı imkanlar sağlandı.
-Türkiye, Irak'taki koalisyon güçleriyle çalışan 16 Amerikan donanma gemisinin 2006'da Türk limanlarında ağırladı. 6 gemi, 'Karadeniz'e ve Karadeniz'den' Türk boğazlarını kullanarak geçti. 8-10 limanın 2007'de kullanılması söz konusu.