Necef Çölü’nde tarihi Arap-İsrail zirvesi

ARAP ülkeleriyle ilişkilerini normalleştirme yolunda önemli adımlar atan İsrail, tarihinde ilk kez dört Arap devletinden dışişleri bakanlarını aynı anda ağırlıyor. Dün başlayan iki günlük ‘Negev Zirvesi’ Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Fas’tan bakanları buluşturdu. Zirveye dair yaptığı açıklamada İsrail Başbakanı Naftali Bennett, “İsrail dünya sahnesinde önemli bir oyuncu. Eski bağlarımızı geliştiriyor, yeni köprüler inşa ediyoruz” diyerek ülkesinin son dönemdeki diplomasi girişimlerine dikkat çekti.

LAPID’İ İKNA TOPLANTISI

Zirveye ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da katılırken masadaki öncelikli konu İran ile nükleer anlaşma. Negev (Necef) Çölü’ndeki zirve öncesi İsrailli mevkidaşı Yair Lapid ile bir araya gelen Blinken, müttefiklerinin anlaşmaya dair korkularını yatıştırmaya çalıştı. Lapid ile İran’ın nükleer silah elde etmesi noktasında bire bir aynı görüşte olduklarını söyleyen Blinken, “İkimiz de kararlıyız. İkimiz de İran’ın asla nükleer silah elde etmemesi konusunda hemfikiriz” dedi. Lapid ise “İsrail, İran’ın nükleer programını durdurmak için gerekli olan her şeyi yapacaktır” diyerek 2015 tarihli anlaşmanın yenilenmesine dair itirazında yumuşama olmadığı sinyalini verdi.

ABD’NİN MÜTTEFİKLERİ ANLAŞMAYA KARŞI

Joe Biden yönetimi, eski Başkan Donald Trump’ın çekildiği anlaşmayı restore etmeye çalışıyor. Tarafları aylardır Viyana’da müzakerelere devam ederken başta İsrail ve ABD’nin Körfez müttefikleri anlaşmaya karşı. İsrail ve komşuları, bir anlaşmanın İran’ı cesaretlendireceği ve hafifletilen yaptırımların Tahran’a silah üretmesi için daha fazla kaynak sağlayacağı görüşünde. Tahran yönetimi ise nükleer programının sadece sivil maksatlı olduğunda ısrarcı. İsrail temasları kapsamında Batı Şeria’da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile de görüşecek olan Blinken, daha sonra Cezayir ve Fas’a gidecek. Blinken’ın Fas’ta bölgede önemli bir aktör haline gelen BAE Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed Al-Nahyan ile görüşmesi bekleniyor.