Liu Şiaobo hapiste Nobel’i sandalyede

NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜ TÖRENİNDEN KARELER

2010 NOBEL Barış Ödül töreni birçok ülkede canlı yayınlanırken, törende Norveç Nobel Komitesi, Norveç Kraliyet ailesi ve birçok ülkeden davetli hazır bulundu. Nobel Komitesi Başkanı Thorbjörn Jagland, tören sırasında yaptığı konuşmada, ödüle layık görülen Çinli muhalif Liu Şiaobo’nun serbest bırakılması çağrısı yaptı.
Mesajı ayakta alkışlandı

Jagland’ın “Ödül sahibinin bugün burada olmamasından dolayı üzüntü duyuyoruz. Kendisi Çin’in kuzeydoğusunda bir hapishanede tecrit edilmiş durumda. Eşi Liu Şia ya da herhangi bir yakını da bizlerle olamıyor. Bu nedenle bir madalya ya da diploma bugün burada takdim edilemeyecek. Sadece bu bile ödülün gerekli ve yerinde olduğunu gösteriyor. Liu Şiaobo eşine ödülü Tiananmen’in kayıp ruhlarına adamak istediğini söylemiş. Bu isteği zevkle yerine getiriyorum” sözleri sonrası Çinli muhalif Norveç Kralı Harald’ın da aralarında bulunduğu konuklarca ayakta alkışlandı.
Tanklarla ezdiler
4 Haziran 1989’da Çin ordusunun Pekin’deki Tiananmen Meydanı’ndaki reform talebiyle düzenlenen protestolara tanklı müdahalesi yüzlerce, bazı tanıklara göre binlerce muhalifin ölümüne yol açmıştı.

‘Özgür Çin’i bekliyorum’

NORVEÇLİ ünlü oyuncu Liv Ullmann da Tianamen’deki olaylarda aktif olarak yer alan ve Aralık 2009’da “hükümeti devirme” suçlamasıyla hapis cezası almasına yol açan Charter 08 adlı reform grubunu kuran Liu’nun konuşmasını okudu: “Benim düşmanım ve kinim yok. Nefret insanın zeka ve vicdanını çürütür. Düşman mantalitesi bir ulusun ruhunu zehirler, zalimce kavgalara yol açar, toplumun hoşgörüsünü ve insanlığını yıkar, ulusun demokrasi ve özgürlüğe doğru gidişine engel olur. Ben iyimserlikle doluyum. Geleceğin özgür Çin’ini dört gözle bekliyorum. Hiçbir zorlayıcı güç insanın özgürlük arzusunu ortadan kaldıramaz ve Çin sonunda insan haklarının egemen olduğu, yasalarla yönetilen bir ulus olacaktır”.

En son 1935’te böyle olmuştu

- Nobel Barış Ödülü son kez 1935’te Nazi Almanyası’nın hapse attığı pasifist Carl von Ossietzky’nin ödül töreninde sahipsiz kalmıştı. Hitler Almanlara ödülü yasakladı.
- 1975’te Rus fizikçi Andrey Saharov’un ödülü alması SSCB tarafından önlendi. Törene eşi katıldı.
- Aynı şey 1983’te Polonyalı Dayanışma Sendikası lideri Lech Walesa’nın ödül töreninde yaşandı.
- 1993’te ise Myanmar’daki askeri cunta muhalif Aung San Suu Kyi’yi ödülü almaktan alıkoydu. Onun yerine ödülü aldı.

Çin ablukası

NOBEL’in verildiği dün Çin muhalifler üzerindeki kıskacı had safhaya çıkardı. Liu adına kimsenin Oslo’ya ödül almamaya gitmemesi sağlandı. Polis Tiananmen Meydanı’nda ve Liu’nun eşinin ev hapsinde olduğu apartmanda kuş uçurmadı. 20 eylemci tutuklandı, 120 muhalif ev hapsi gibi uygulamalara maruz kaldı. BBC ve CNN gibi medya organlarının internet yayını kesildi. Çin basını “Bugün Norveç’te bir komedi sahnelenecek” gibi ifadeler kullandı. Çin’in baskıları sonucu törene temsilci göndermeyen ülkeler şöyle: Vietnam, Kazakistan, Rusya, Venezuela, Küba, Tunus, Fas, Sudan, Cezayir, Suudi Arabistan, Irak, İran, Mısır, Pakistan, Afganistan, Sri Lanka.