Kuzey İrlanda parlamentosu askıya alınıyor

Başbakan Tony Blair’in sözcüsünün bu akşam yaptığı açıklamaya göre, İngiltere’nin Kuzey İrlanda Bakanı Peter Mandelson, Kuzey İrlanda’nın 14 Nisan 1998’de Paskalya Yortusu arifesindeki Hayırlı Cuma Barış Anlaşması’na bağlı olarak, 30 yıllık IRA teröründen sonra kurulan yeni meclisi askıya alma sürecinin ayrıntılarını kısa süre içinde parlamentoya açıklayacağını bildirdi.

IRA’nın silahsızlanma şartına uymaması yüzünden barış anlaşmasının tümüyle çökmesi ve yönetim yetkilerinin yeniden İngiltere’ye geçmesini önlemek için çare arayışı sürüyor.

İngiltere Başbakanı Tony Blair ve İrlanda Cumhuriyeti Başbakanı Bertie Ahern’ün görüşmelerinin ardından Avam Kamarası’nda konuşan İngiltere’nin Kuzey İrlanda Bakanı Mandelson, buldukları çözüm yolunu açıkladı.

Uluslararası Silahsızlanma Komisyonu Başkanı Kanadalı General John de Chastelain’in hazırladığı raporun pek çok kişinin iddia ettiği gibi IRA’nın ve diğer paramiliter grupların silahsızlanmaları konusunda sadece çözümsüzlük ve olumsuzluk değil, olumlu yönler de içerdiğini belirten Mandelson, „amacımız sürecin çökmesinin önüne geçmektir“ dedi.

Mandelson çözüm yolu olarak İngiliz Avam kamarası’na önümüzdeki hafta sunulacak yasa içeriğini bulduklarını da belirtirken, söz konusu yasanın Avam Kamarası’na 118 sandalyeli Kuzey İrlanda Parlamentosu ve hükümetini geçici olarak askıya alma yetkisi vermeye yönelik olduğunu bildirdi.

YETKİYİ KULLANMAKTAN KAÇINACAĞIZ:Mandelson bu yetkiyi kullanmaktan kaçınacaklarını ve süreç içinde çözüm bulunmasını sağlamaya yönelik çabalarını sürdüreceklerini belirtirken, siyasi gözlemciler sözü edilen çabaların IRA’ya silahsızlanma yönünde daha çok baskı alma anlamını taşıdığını belirtiyor.

Mandelson’ın konuşmasının ardından kürsüye gelen Kuzey İrlanda Birinci Bakanı (Başbakan) David Trimble da hemen istifa etmek konusundaki ısrarından vazgeçtiğini ve Mandelson’ın bulduğu çözümün başarıya ulaşıp ulaşmadığını anlayana dek bekleyeceğini bildirdi.

İngiliz Başbakanlık Sözcüsü, İngiltere’nin, „Kuzey İrlanda’daki grupların silahsızlanmayı tam anlamıyla yerine getirememeleri durumunda Londra hükümetinin K. İrlanda’da doğrudan tam hakimiyeti yeniden ele alma hakkı bulunduğunu“ hatırlattı.

Bu akşam açıklama yapan Kuzey İrlanda Bakanı Mandelson, IRA’nın tedhişe yeniden başvurmamakla birlikte silahlarını tasfiye ya da teslim etmesinde ilerleme sağlanamadığını bildirdi. İngiltere, IRA’nın taahhüde uymaması yüzünden, K. İrlanda’daki Protestan-Katolik dört grubun katıldığı hükümeti de feshetme kararlığını açıkça ortaya koymuş oldu.

Bakan Mandelson’un Londra’da Avam Kamarası’na okuduğu açıklama, Kuzey İrlanda’nın başkenti Belfast ve İrlanda Cumhuriyeti’nin başkenti Dublin’de siyasilerce çok yakından takip edildi.

Londra Hükümeti’nin K. İrlanda Bakanı Mandelson, „Hayırlı Cuma Anlaşması’nı ya tümden uygularız ya da hiç uygulamayız“ dedi.

TEK KOŞUL:İngiltere’ye bağlı Protestan Ulster (K. İrlanda) Birlik Partisi, 14 Nisan 1998 Hayırlı Cuma Antlaşması’na bağlı olarak kurulan dört partili koalisyon hükümetinde Sinn Fein’i çalışma arkadaşı olarak kabul edebileceğini, bunun tek koşulunun İRA’nın silahsızlanması olduğunu bildirmişti.

Birlik Partisi Genel Başkanı ve K. İrlanda hükümeti Birinci Bakanı (Başbakan) David Trimble, „IRA silahsızlanmada pazarlığı sürdürürse, istifa ederim“ demiş, bu konuda partisiyle 12 Şubat’ta toplantı yapacağını açıklamıştı.

NOBEL LİMANINA YANAŞMIŞ KUZEY İRLANDA:1998 Nobel Barış Ödülü’nü Kuzey İrlanda’nın Katolik lideri John Hume ile paylaşmış olan Trimble, İrlanda Başbakanı Bertie Ahern’in IRA’dan beklediği „kesinkes silahsızlanma sözünün“ bu vakitten sonra bir işe yaramayacağını açıkladı.

Nobel Barış Ödülü Komitesi’nin 1998 Ekim ayında Norveç’in başkenti Oslo’dan yaptığı liyakat duyurusunda, 118 üyeli meclisin başkanı ve Kuzey İrlanda Protestan Birlik Partisi lideri ve Birinci Bakanı David Trimble’ın (53), barış yoluyla çözüm için en kritik safhalarda gösterdiği olağanüstü cesareti övüldü.

Kuzey İrlanda İşçi Partisi lideri milliyetçi Katolik lider John Hume’un (61) ise, Kuzey İrlanda’da en berrak ve en direngen şekilde mücadele ettiği vurgulanıyordu.

Sinn Fein lideri Garry Adams, son gelişme üzerine Trimble ile acil toplantı yapmak istedi.

İngiltere’nin 118 üyeli Kuzey İrlanda Meclisi’nin çalışmalarını durdurma kararlığı doğrulanmadan az önce açıklama yapan IRA’nın siyasi kolu Sinn Fein’in (Yalnız Biz) kıdemli üyesi Martin McGuinness, „Kuzey İrlanda’da yeni kurulmuş kurumların önü kesilirse, bu, İrlanda’nın son 100 yılda başına gelmiş en büyük felaket olacaktır. Umarım bu olmaz“ dedi.