Başkentte kara dumanlar! Sudan’da çatışmalar şiddetlendi

AFRİKA ülkesi Sudan’da iki askeri yapı, ordu ile paramiliter güç Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında önceki gün başlayan silahlı çatışmalar dün artarak devam etti. Sudan Doktorlar Komitesi’ne göre başkent Hartum başta olmak üzere birçok kentte süren şiddetli çatışmalarda en az 61 sivil hayatını kaybederken 670 kişi yaralandı. Paylaşılan bilgilere göre her iki taraftan da onlarca kişi yaşamını yitirdi. İki yapı arasındaki mücadelenin bir iç savaşa evrilme tehlikesinden endişe eden uluslararası kurumlar, taraflara itidal ve diyalog çağrısında bulundu. Ordu ile HDK arasında, HDK’nin tamamen orduya katılmasını öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, cumartesi sabahı iki güç arasında sıcak çatışmaya dönüşmüştü.

HAVA SALDIRILARI

Hartum’un yanı sıra Port Sudan, Gadarif, Kassala, Damazin ve Kosti gibi şehirlerde de taraflar arasında silahlı çatışmalar sürüyor. Orduya ait savaş uçakları, HDK noktalarını vururken başkentin birçok noktasında siyah duman bulutları görüntülendi. Ordu mensupları, HDK’ya ait onlarca stratejik noktanın ele geçirildiğini öne sürerken HDK da benzer iddialarda bulundu ve orduya ait birçok merkezin imha edildiği ya da ele geçirildiği bilgisini paylaştı.

BURHAN’DAN TEHDİT

Sudan ordusundan yapılan açıklamada HDK’nın tasfiyesi gerçekleşmeden diyalog masasına oturulmayacağı duyurulurken Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah El Burhan, savaş hali devam ederse, farklı bölgelerden güçleri Hartum’a sokacaklarına işaret ederek, “Kimse savaşı tercih etmez ama yaşananlar insanlara ibret olsun” diye konuştu. Ayrıca ordudan yapılan açıklamada HDK Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu’nun “güvenliğinden sorumlu askerlerin çekilmesinin ardından sığınağından kaçtığı” iddia edildi. HDK’nın siyasi danışmanı Yousef Ezzat ise kendilerinin Sudan’da demokratik geçişe bağlı olduklarını söylerken, “Ordu diyalog istiyorsa, bu tüfekle olmasın. HDK, demokratik bir geçiş istiyor. Çatışma, Burhan’ın yaptıkları yüzünden başladı” ifadelerini kullandı.

 

DIŞİŞLERİ’NDEN AÇIKLAMA

Dışişleri Bakanlığı Sudan’daki Türk vatandaşlara evlerinden çıkmamaları çağrısında bulunurken Türkiye’nin Hartum Büyükelçisi İsmail Çobanoğlu, sosyal medyadan paylaştığı mesajında havaalanının uçuşlara kapalı olması ve etrafında çatışmaların sürmesi sebebiyle henüz tahliyenin mümkün olmadığını belirtti.

Birleşmiş Milletler (BM), önceki günkü çatışmalar sırasında üç Dünya Gıda Programı (WFP) çalışanının öldürülmesini kınarken Genel Sekreter Antonio Guterres’in El Burhan ve Dagalu ile görüştüğü aktarıldı. Arap Birliği, Suudi Arabistan ve Mısır’ın talebi üzerine Sudan’daki gelişmeleri görüşmek üzere acil toplandı. Bir diğer olağanüstü toplantı da Afrika Birliği’ne bağlı Barış ve Güvenlik Konseyi’nde gerçekleşti.

NEDEN SAVAŞIYORLAR

Ekim 2021’deki darbeden bu yana Sudan, generaller konseyi tarafından yönetiliyor ve anlaşmazlığın merkezinde iki askeri yetkili var. Biri, silahlı kuvvetlerin başı ve fiilen ülkenin devlet başkanı olan Abdulfettah el-Burhan. Diğeri ise onun yardımcısı ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) lideri General Muhammed Hamdan Dagalu.

İkilinin darbe sürecindeki birlikteliğinin; sivil yönetime geçiş süreci konusunda fikir ayrılığına düştükten sonra bozulduğu belirtilirken, temel anlaşmazlık noktası olarak ise 100 bin kişilik HDK’yı 200 bine yakın askeri olan orduya dahil etme planı ve daha sonraki iktidar paylaşımı gösteriliyor.

HDK lideri Dagalu, sivil yönetimi deviren 25 Ekim 2021 askeri darbesinde ordu komutanı Burhan’a ortaklık etmişti. Ancak Dagalu, geçen şubatta bu askeri darbenin bir ‘hata’ olduğunu ve bunun ‘eski rejimin dönüşüne’ kapı açtığını söylemişti.

 

ÜÇ CUMHURBAŞKANI DEVREYE GİRDİ

Krizi durdurmak için Sudan’ın kuzey ve güney komşuları Mısır ve Güney Sudan, dün taraflara arabuluculuk teklifinde bulunduklarını açıkladı. Afrika’nın ticaret bloğu Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi ise Kenya, Güney Sudan ve Cibuti cumhurbaşkanlarının arabuluculuk için ülkeye gideceğini duyurdu.

ÖĞRENCİLER OKULDA MAHSUR KALDI

Çatışmalardan uzak durmaya çalışan çok sayıda sivil okul, camive diğer kamu binalarında mahsur kaldı. Hartum’daki bir okulda en az 20 öğrencinin silahlar ateşlendiğinden bu yana okul binasında saklandığı, yiyecek ve suya ulaşamadıkları iddia edilirken Sudan ordusu dün acil insani vakalar için üç saatliğine ülke çapında güvenli geçiş açtı.