Bagram Hava Üssü’nde Taliban şov: Bir zamanlar ‘Küçük Amerika’ydı

MEŞAKKATLİ bir yolculuğun ve 29 saatlik ‘zorunlu misafirliğin’ ardından girdiğimiz Afganistan’da, ABD ve NATO’nun en büyük simgesi olan ancak çekilirken adeta kaçarcasına boşaltmak zorunda kaldıkları Bagram Hava Üssü’ne gitme kararı aldık. Kabil’den 45 kilometre uzaklıktaki üsse giderken, çok sayıda Taliban güçlerinin oluşturduğu kontrol noktasından geçtik.

ÜS YOLUNDA BÜYÜK TEHLİKE ATLATTIK

ABD’nin geride bıraktığı askeri zırhlı araçları fotoğraflamak için durduğumuzda büyük bir tehlike atlattık. Yanımıza koşarak gelen Taliban güçleri, bizi uyararak alandan çıkardı. Onların uyarısıyla mayınlı bölgeye girmekten son anda kurtulmuş olduk. Üsse geldiğimizde girişte yine Taliban güçlerince önce izinlerimiz kontrol edilerek, üs sorumlusu komutanlarına bilgi aktarıldı. Uzun süre bekleyiş sonrası girdiğimiz Bagram Üssü’nün içinde fotoğraf çekmek ve haber hazırlamak için ikinci kez izin aldık. Üssün içinde gezerken Taliban bize refakat etti.

RESTORANLARIN HEPSİ KAPANMIŞ

Bir şehir büyüklüğündeki alana kurulmuş olan Bagram Üssü’nü araçla gezmemiz saatlerimizi aldı. ABD güçlerinin ana karargâhı ve NATO hava üssü olan Bagram’da Taliban güçleri adeta şov yaptı. Başkent Kabil’in yaklaşık 45 kilometre kuzeyinde yer alan Bagram, Afganistan’daki en büyük NATO hava üssü olmasının yanı sıra, ülkedeki Amerikan kuvvetlerinin de ana karargâhı olarak kullanılıyordu. Amerikan askerleri ile NATO güçlerinin çekilmesiyle üs Taliban’a kaldı. Bagram’da artık Taliban bayrağı dalgalanıyor. Bir şehir büyüklüğündeki üssün kulelerinde Taliban’ın silahlı güçleri nöbet tutuyor. ABD’liler giderken Bagram’da çok sayıda pet şişe su, hazır yemek, enerji içecekleri, spor malzemeleri, telefon gibi eşyaları da bıraktı. Üste büyük hangarlar, kontrol kuleleri, konut, spor salonları, birçok bilinmiş fast-food zincirlerinin şubeleri bulunuyordu. Şimdi hepsi kapanmış...

‘ABD’YE İŞTE BÖYLE DİZ ÇÖKTÜRDÜK’

Üste bulunan kulelerden birinin altında kendine bağlı güçlerle soruları yanıtlayan Taliban komutanı, “Amerika’ya, kafirlere, diz çöktüren mücahitler bunlar. Amerikalılara darbe vurduk, onları işgal ettiği topraklarımızdan savaşarak gönderdik. 20 yıldır süren savaşta mücahitler galip çıktı, Amerika kaybetti. Zafer mücahitlerin, İslam’ın oldu. Bu toprak şehitlerin toprağı, artık uyanış zamanı. Dünyanın her yerinde kafirleri yeneceğiz” dedi.

ABD VE NATO 20 YIL KULLANDI

Başkent Kabil’in kuzeyinde olan Bagram Hava Üssü, 1950’li yılların sonunda ABD tarafından inşa edildi. 1979’daki Sovyet işgalinden sonra bu üs önemli bir operasyon merkezi oldu. 11 Eylül 2001’deki terör saldırılarından sonra ise ABD, Hindukuş Dağı’nın karlı zirvelerinin çevrelediği bu üsse yerleşti. Üsse İkiz Kuleler’in enkaz parçalarının küçük bir bölümü de gömüldü. Bir cezaevinin de bulunduğu üssün adı, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilâtı’nın (CIA) işkence yöntemleri uyguladığı “kara tesisler” arasında da geçti. ABD, Bagram’da Burger King’i, sinema gösterimleri, yürüyüş yoluyla adeta 10 bin nüfuslu “küçük bir Amerika” yarattı. Marketler, fast-food büfeleri, spor salonları ve “tüm kahvelerin anası” gibi lakaplarla anılan bir kafeye de sahip olan Bagram, ABD’nin Afganistan’daki varlığının en önemli sembolüydü. ABD başkanları George W. Bush, Barack Obama ve Donald Trump tarafından ziyaret edilen üste bir ara ABD asker sayısı 30 bini bulmuştu. ABD, temmuz başında üssü kaçarcasına boşalttı.

TALİBAN’DAN KAÇIP TALİBAN’A KALDILAR...

ABD’nin Afganistan’dan çekileceği açıklamasından hemen sonra Taliban güçleri de harekete geçmişti. Taliban’ın Kabil dışındaki bölgelerde kontrolü sağlamasıyla çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 8 bin 500 kişi de Kunduz, Tahar, Bağlan ve Daykundi gibi bölgelerden kaçarak başkent’e göç etti. Burada derme çatma, naylonlardan yapılma çadırlara yerleşen aileler zor şartlarda yaşam mücadelesi veriyor. Kabil’in de Taliban’ın kontrolüne geçmesiyle endişe ve korku içinde bekliyorlar. Aileler, uluslararası yardım kuruluşlarından destek talep ediyor.

Çoğu çocuk ve kadın 8 bin 500 kişi, Kabil’de derme çatma çadırlarda hayat mücadelesi veriyor.

Kunduz şehrinden 15 kişilik ailesiyle Kabil’e göç ettiğini söyleyen Leylaman Cumahan, “Taliban şehrimize saldırdığında korkudan ailemle birlikte kaçtık, Kabil’e geldik. Burada sokakta kaldık, ne yiyecek, ne içecek var. Yardım eden yok, çaresiz durumdayız” diyor. Seytgül İbrahim’in de yüzünden endişe okunuyor: “Ailemle Taliban’dan kaçarak günlerce yol geldikten sonra Kabil’e ulaştık. Burada naylondan yaptığımız yerde kalıyoruz. Temiz su yok, tuvalet yok, yemek yok. Çocuklarımın hepsi hasta oldu. Taliban bizi öldürecek korkusuyla kaçmıştık, şimdi burada da Taliban var, ne yapacağımızı bilmiyoruz, korku içindeyiz.”

ZAFER TURU

Roket ve ağır makineli silahlarla pikapların kasasında üs içinde tur atan, ABD’nin kullanılmaz hale getirerek hangarda bıraktığı askeri helikopterin kokpitini de yakından inceleyen Taliban güçleri, bize bol bol poz verdi.