Avrupa'dan temiz raporu

Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), aralık ayındaki cezaevi operasyonlarında meydana gelen ölüm ve yaralanmalardan Türk güvenlik güçlerinin sorumlu olmadığına karar verdi. Rapora göre mahkumlar kendilerine zarar verme eylemi sonucu öldü ya da yaralandı.

AVRUPA İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), cezaevlerine yönelik operasyonlarla ilgili hazırladığı raporunda, bazı mahkumların güvenlik güçlerinin eyleminden değil, kendi kendilerine zarar verme eyleminden öldüğünü ya da yaralandığını açıkladı. Operasyonlar sırasında güvenlik güçlerinin zor ve hayati görev üstlendiklerini ve şiddetle karşılaştıklarını belirten CPT raporunda, buna rağmen özellikle Bayrampaşa cezaevinin IC kadın koğuşuna yönelik operasyonu eleştirdi.

Buradaki kadınların direniş yapmadıkları, kendilerini koğuşa kapattıkları, buna rağmen gaz bombası ve ateş açılarak operasyonun yapıldığı bildirildi. Üstelik üst kattaki yangına, su hortumu olmasına rağmen müdahale edilmediğini kaydetti. CPT planlanan tarihten önce açılan Edirne, Kocaeli ve Sincan F tipi cezaevlerindeki aksaklıkların ‘‘anlayışla’’ karşılanması gerektiğini belirtti ve hatta bu zor koşullara iyi uyum sağlayan cezaevi yetkilileri ve personelinin takdir edilmesi gerektiğini kaydetti. Isı ve sıcak su sorunlarının dışında her üç cezaevindeki koşulların ‘‘tatminkar’’ olduğu raporda vurgulandı. Ancak halen uygulanmakta olan fiili tecrit sisteminin derhal kaldırılması gerektiğini de raporunda belirten CPT, bu cezaevlerinde bir an evvel aktivitelerin başlatılmasının gerekliliğini bildirdi. CPT ayrıca, mahkumların nakillerinde ve yapılan aramalar sırasında jandarmanın üstlendiği görevin, kısa ve orta vadede cezaevi görevlilerine devredilmesi gerektiğini belirtti. CPT, açlık grevi yapanlara yönelik muamelenin etkileyici olduğunu, bu konuda ‘‘toplumsal mutabakat’’ arayışı içinde olunmasının memnuniyet verici olduğunu belirtti.

Hayata Dönüş Operasyonu

CEZAEVLERİNDE süren ölüm oruçlarının 62. güne girmesinin ardından 19 Aralık 2000 günü başlayan 82 saatlik Hayata Dönüş Operasyonu, 20 cezaevinde gerçekleştirilmişti. En uzun direnişle karşılaşılan Ümraniye Cezaevi'ne de girilmesiyle operasyon 23 Aralık'ta son bulmuştu. ‘‘Kendinizi yakın’’ talimatına varan örgüt baskısından mahkumların kurtarıldığı gerekçesiyle operasyona ‘‘Hayata Dönüş’’ adı verilmişti. F tipi cezaevine karşı çıktıkları için mahkumların önemli bir bölümü de F tipi cezaevine aktarılmıştı. Olaylarda 4 tutuklu ölmüş, 2 güvenlik görevlisi şehit olmuş, üçü güvenlik görevlisi 11 kişi yaralanmıştı.