ABD ile Çin arasındaki uçak krizi büyüyor

ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait EP-3 tipi istihbarat uçağının bir Çin savaş uçağıyla çarpıştıktan sonra Çin'e zorunlu iniş yapmasıyla ilgili olarak, Amerikalı diplomatlar Çin'in Hayan Adası'na geldi. Hayan'ın başkenti Haikou'ya ulaşan ABD'nin Pekin Büyükelçiliği'nde görevli iki askeri ataşe, Çinli yetkililer tarafından karşılandı ve Lingshui askeri havaalanına götürüldü.

Askeri ataşeler Bradley Kaplan ve Neal Sealock, herhangi bir açıklamada bulunmadı. Bu arada, Honolulu'daki ABD Pasifik Komutanlığı'ndan bir sözcü, kendilerinin izni olmadan Çinlilerin uçağa girmemeleri gerektiğini, bildikleri kadarıyla da henüz uçağa girilmediğini kaydetti.

Amerikan yönetimi, EP-3'ün bir Çin savaş uçağıyla çarpışarak acil iniş yapmasının ardından, uçağın ve 24 kişilik personelinin hemen iade edilmesini istemişti.

AMERİKALI ASKERİ ATAŞELER HAYAN ADASINA GİTTİ

ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait EP-3 tipi istihbarat uçağının bir Çin savaş uçağıyla çarpıştıktan sonra Çin'e zorunlu iniş yapmasıyla ilgili olarak, Amerikalı diplomatlar Çin'in Hayan Adası'na geldi.

Hayan'ın başkenti Haikou'ya ulaşan ABD'nin Pekin Büyükelçiliği'ndegörevli iki askeri ataşe, Çinli yetkililer tarafından karşılandı ve Lingshui askeri havaalanına götürüldü. Ancak ABD'li yetkililerin uçak personeli ile görüştürülmelerine izin verilmediği bildirildi.

ABD, ÇİNLİ YETKİLİLERİ ELEŞTİRDİ

ABD'nin Pekin Büyükelçisi Amiral Joseph Prueher, dün Çin topraklarına acil iniş yapmak zorunda kalan keşif uçağında bulunan 24 kişilik mürettebatla görüştürülmedikleri gerekçesiyle Çinli yetkilileri eleştirdi.

Prueher, düzenlediği basın toplantısında, uçağa ya da uçak mürettebatına ulaşabilmek için kendilerine herhangi bir tarih verilmediğini belirterek, bu durumu ''anlaşılmaz ve kabul edilemez'' olarak niteledi.

ABD Deniz Kuvvetleri’ne ait Çin'e zorunlu iniş yapmasının ardından, 'casus uçağı' olarak da bilinen bu uçağın sırlarının Çin tarafından ele geçirilmesinden endişe ettiği belirtildi.

Amerikan medya kuruluşlarına açıklama yapan Savunma Bakanlığı (Pentagon) kaynakları, EP-3 tipi uçağın ABD Deniz Kuvvetleri'nin envanterinde bulunan teknolojik yönden en ileri ve hassas özellikler taşıyan uçak olduğuna dikkati çektiler.

Konuşlandığı bölgede elektronik haberleşmeleri en ince ayrıntılarına kadar belirleyebilen casus uçağın, fiilen Çin'in eline geçmiş olması, Washington'daki uzmanlarca, ABD'nin teknolojik sırlarının, Pekin gibi rakip bir gücün eline geçmesi yönünde güçlü bir olasılığı gündeme getirdiği şeklinde değerlendirildi.

Uzmanlar, Çinli askeri mühendislerin EP-3'ün sırlarını ele geçirmeleri durumunda ABD'nin Güneydoğu Asya'daki havadan elektronik istihbarat olanaklarının zayıflayabileceğine dikkati çektiler.

Dört motorlu ve hem jet hem de pervaneli uçak esasına göre çalışan bir sivil uçağın üzerine yerleştirilen yüz milyonlarca dolarlık elektronik aksam sayesinde ABD, faaliyet gösterdiği bölgelerde önemli istihbarat avantajına sahip bulunuyor.

Uçakta 24 askeri personel görev yapıyor. ABD yönetimi, EP-3'ün bir Çin savaş uçağıyla çarpışmasından sonra uçağın ve 24 kişilik personelinin hemen iade edilmesini istedi. ABD yetkillileri, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Çin'in bu yönde davranması gerektiğini savunurken, Washington'daki askeri uzmanlar, ''ABD'nin askeri sırlarını çalmaya meraklı olan'' Çin'in, hassas EP-3 uçağını inceleme fırsatını geri çevirmesini beklemediklerini belirttiler

PEKİN, CASUS UÇAK KONUSUNDA SESSİZ

Pekin yönetimi, Güney Çin Denizi üzerinde dün Çin savaş uçağıyla çarpıştıktan sonra Çin'e inmek zorundakalan Amerikan casus uçağıyla ilgili açıklama yapmıyor. AFP muhabirinin aradığı dışişleri ve savunma bakanlığı yetkilileri, Amerikan uçağına ne yapmayı tasarladıkları konusunda susmayı tercih ettiler. Amerikan uçağının inmek zorunda kaldığı Hainanadasındaki Lingşui havaalanından bir yetkili de, ''Bir şey söyleyemem,gizlilik kuralına uymalıyız'' dedi.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), EP-3 tipi elektronik gözetleme ve keşif uçağının ''bir an önce dönmesine izin verilmesini'' istemişti. 24 kişilik mürettebat taşıyan Amerikan casus uçağı, hafif hasarlı olarak Hainan'a zorunlu iniş yapmış, çarptığı Çin jeti ise denize düşmüş, pilotu kaybolmuştu.