Davutoğlu ve Bildt 'soykırım'ı görüşecek
Güncelleme Tarihi:
İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt ile Ahmet Davutoğlu'nun bu akşam Finlandiya'da bir araya gelerek İsveç'te dün kabul edilen 'Ermeni soykırımı' tasarısı hakkında bir görüşme yapmaları bekleniyor. Hatırlanacağı gibi tüm siyasi partilerin Türkiye’nin AB üyeliğini desteklediği tek Avrupa ülkesi olan İsveç’te parlamento, 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarının tanınmasını öngören karar tasarısını bir oy farkla kabul etmişti: 131-130. Gelişmeler üzerine Türk Dışişleri Bakanlığı, bu sabah İsveç büyükelçisini görüşmeye çağırmıştı. ABD Temsilciler Meclisi komitesi de geçen hafta benzer bir tasarıyı bir oy farkla onaylamıştı.
ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nin Ermeni soykırımı tasarısını 22 hayır oyuna karşı 23 evet oyuyla kabul ederek Genel Kurul’a sevketmesinden tam bir hafta sonra, İsveç parlamentosu benzer bir tasarıyı yine tek oy farkla onadı. 130 milletvekili tasarı aleyhinde, 131 milletvekili lehinde oy kullandı. 88 vekil oylamaya katılmadı.
Türkiye’deki Ermenilerin, Süryanilerin, Asurilerin, Keldanilerin ve Pontuslu Rumların 1915 yılında soykırıma uğradığını kabul eden karar tasarısı, farklı partilere mensup milletvekilleri tarafından hazırlanmıştı. Parlamentonun Dış İlişkiler Komisyonunda 2 Mart 2010’da görüşülen tasarı, dün parlamentonun gündemine getirildi. Öneriye destek veren ve karşı çıkan milletvekilleri arasında 6 saate yakın tartışma yaşandı.
'Tarih siyasileştirilemez'
Dışişleri Bakanı Carl Bildt kararın ardından “üzgün olduğunu ama Türkiye hakkındaki görüşlerinin değişmeyeceğini” söyledi. "Tarih siyasileştirilemez” diyen Bildt, oylamanın ardından kararın “Ermenistan ile Türkiye arasında devam eden diyaloga zarar vereceği endişesini taşıdığını”da kaydetti.
Bildt, oylama sırasında Kopenhag’da bulunduğuna dikkat çekerek, “Ben parlamentoda olsaydım ‘hayır’ oyu kullanırdım. Ama Nordic ülkeleri bakanlar toplantısı için Kopenhag’da idim ve kararı duyunca çok üzüldüm. Karar bizim dışişleri politikamıza aykırıdır. Ben daha önceki hükümetlerin düşündüğü gibi, bu konunun tarihçilere bırakılması ve tarihe siyasetin karıştırılmaması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Bildt, “İsveç parlamentosunda alınan karardan büyük üzüntü duydum. Üzüntümü Türk meslektaşım Davutoğlu’na bizzat telefon ederek bildirdim. Kendisiyle bizzat konuştum. Ayrıca Başbakan Erdoğan’ın İsveç’e yapacağı geziyi iptal etmesi ve büyükelçiyi geri çağırmasına da üzüldüm. İsveç ve Türkiye arasındaki ilişkiler en iyi dönemindeyken böyle bir kararın alınması doğru değildi. Karar ilişkileri zedeleyebilir ama ümit ediyorum ki uzun sürmez. İki ülke arasındaki ilişkilerin tekrar normale dönmesi için elimden gelen gayreti göstereceğim. Türk büyükelçisinin de bir an önce Stockholm’deki görevinin başına dönmesini arzu ediyorum. Türkiye reformlar konusunda ve AB’ye girme yolunda büyük ilerlemeler kaydetti. Bu kararın Türkiye’deki reformaları ve Türkiye Ermenistan arasındaki olumlu gelişmeleri etkilememesini diliyorum” dedi.
Öte yandan Bildt ile Ahmet Davutoğlu'nun bu akşam Finlandiya'da bir görüşme yapmaları bekleniyor.
'Karar çözüm getirecek mi?'
Partisinin grup kararına karşı oylamaya katılmayan İsveç Çevre Partisi’nin Türk milletvekili Mehmet Kaplan, mecliste tasarıya karşı bir konuşma yaparken şunları söyledi: “Önemli olan burada alacağımız karar, bu meseleyi nasıl etkileyecek, soruna çözüm getirecek mi? Olaya olmuş ya da olmamış diye bakmak yerine sonrası ne olacak, ona bakmak önemli. Türkiye’de şu anda bir taş yuvarlanmaya başladı. Yavaş yavaş artık insanlar görüşlerini açıklayabiliyor. Cesaretle tartışabiliyor. Bu taşı çıkarmamalıyız. Türkiye’de bu gelişmeleri düşünmemiz gerekiyor. Türkiye’deki son gelişmeleri zorlaştırmayalım.”
Kaplan, oylama sonucunun ardından da, “İsveçli milletvekilleri ABD’deki oylamadan etkilendi, ayrıca eylüldeki genel seçimlere yatırım yaptı” dedi.
Büyükelçi Ankara’ya çağrıldı
TÜRKİYE, ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nin ardından İsveç Parlamentosu’nun da bir oy farkla sözde Ermeni soykırımı önergesinin kabul etmesine, sert tepki gösterdi. İsveç’e yönelik ilk tepki, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 17 Mart’ta İsveç’e yapacağı ziyaretin iptal edilmesi ve Stockholm Büyükelçisi Zergün Korutürk’ün istişarelerde bulunmak üzere Ankara’ya çağrılması oldu. Önergenin kabulünden sonra Başbakanlık’tan yapılan yazılı açıklamada, “17 Mart 2010 tarihinde gerçekleştirilmesi öngörülen Türkiye-İsveç Zirvesi ve Sayın Başbakanımızın bu ülkeye yapacağı ziyaret iptal edilmiştir. Stockholm Büyükelçimiz istişareler için Ankara’ya çağırılmıştır” denildi.
Büyükelçi Korutürk’ün bugün Ankara’da olacağı öğrenildi.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise konuyla ilgili olarak “Bu kararların nasıl alındığını biz çok iyi biliriz. Bizim nezdimizde hiçbir itibarı yok” dedi.
Hitler’in ortağının bu karara hakkı yok
AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli: Bu kararı lanetliyoruz, telin ediyoruz, reddediyoruz, kınıyoruz. Karar siyasidir.
CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol: 2. Dünya Savaşı’nda komşusu Norveç’i işgal etmesi için Hitler’in ordusuna koridor açan İsveç’in ve onun parlamentosunun böyle bir karar alma hakkı yoktur.
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır: Bu kararı şiddetle ve nefretle kınıyoruz. Soykırım insanlık suçudur ve asla Türk milletine yakıştırılamaz.