Vize duvarını bir Türk deldi

YAKLAŞIK 2.5 yıl önce turist vizesiyle Londra'ya gidip bilgisayar şirketi kuran Gürbüz Sanatçı, bir süre sonra ticari oturum vizesi almak için İngiltere makamlarına başvurdu. Yaklaşık iki yıl Londra'da yaşamasına rağmen başvurusuna yanıt alamayan ve iş yeri kapatılan Sanatçı’dan İngiltere'yi terk etmesi istendi.

YA VİZE YA MAHKEME

Bunun üzerine Londra’daki bir hukuk bürosuna başvuran Gürbüz Sanatçı, avukatlar Abdul Kuddus ve Basharat Ali'ye vekalet verdi. İki avukat, Sanatçı’ya ticari oturum vizesi almak için İngiltere İçişleri Bakanlığı'na başvurdu. Başvurularında, Avrupa Adalet Divanı'nın 2007 Eylül ayında verdiği kararı örnek gösteren avukatlar, "İngiltere’nin, Türkiye ile imzaladığı Ankara Antlaşması gereğince Gürbüz Sanatcı’ya vize vermek zorunda olduklarını, aksi halde konuyu mahkemeye taşıyacakları" uyarısında bulundu.

İNGİLTERE İLK OLDU

1963 tarihli Ankara Antlaşması’nı inceleyen İngiltere İçişleri Bakanlığı, Gürbüz Sanatçı’nın ticari oturum vizesi almak için yapacağı başvurusunun kabul edilmesi için İstanbul Başkonsolosluğu'na bildirimde bulundu. İngiltere'nin İstanbul Başkonsolosluğu ise 'gerekli yönetmeliklerin hazır olmadığı' gerekçesiyle ağırdan aldıkları vize başvurusun, avukatların "Dava açarız" uyarısı üzerine kabul etti. Bu kararla birlikte ilk kez bir AB üyesi ülke, Türk vatandaşlarının Ankara Anlaşması'ndan doğan haklarını kabul etmiş oldu.

İngiltere ve AB artık direnemez

ALMANYALI Türk avukat Memet Kılıç, her Türk vatandaşını yakından ilgilendiren İngiltere'nin aldığı bu kararı Hürriyet için yorumladı:

1) Bu karar ne anlama geliyor?
Bu karar Türk vatandaşlarının, Avrupa Topluluğu ile Türkiye arasındaki anlaşmalardan doğan haklarına sahip çıkmaları konusunda kararlı olmaları gerektiğini ortaya çıkardı. AB ülkeleri, Türklerin haklarını tanımamaları konusundaki dirençlerini artık kaybetmişlerdir.

2) Bu karar kimleri doğrudan ilgilendiriyor?
Özellikle İngiltere'de iş yapmak, iş kurmak isteyen, bu ülkede kaçak çalışan Türk vatandaşlarını doğrudan ilgilendiriyor. Bununla birlikte Türkiye'de yaşayanlar da bu karardan yararlanabilecek. Türkiye'de yaşayan herhangi bir Türk, vize için başvurabilir. Ancak bunun için finansmanı açık olan sağlam bir iş konsepti sunması gerekiyor.

3) Artık her isteyen Türk vatandaşı İngiltere'ye gidebilecek mi?
İsteyen her Türk vatandaşı 'iş kurmak amacıyla' İngiltere'ye gidebilecek. İngiltere, iş kurmak isteyen bir Türk'e üç aylığına bile olsa "Gelme" diyemeyecek. Çünkü kişilerin iş kurmak istedikleri ülkenin şartlarını yerinde görmeleri gerekiyor.

4) Avrupa'da da geçerli bir mesleğe sahip olan Türk vatandaşları İngiltere'den oturum, çalışma izni alabilecek mi?
Bu konuyu her AB ülkesi için ayrı ayrı değerlendirmek gerekiyor. Bahsedilen meslek gruplarındaki kişiler, eğer serbest olarak çalışacaklarsa kolayca İngiltere'de oturma ve çalışma izni alabilirler. Örneğin bir göz doktoru, İngiltere'de bir muayenehane açarsa, bu serbest meslektir ve dolaysıyla bu konuda sorun olmaz. İngiltere'de bunu engellemek için belki diplomaların denkliği konusunu tartışmaya açacaktır. Yani diplomaların denkliği ve diplomaların karşılıklı tanınması konusu gündeme gelecektir. Bu engel olarak kullanılırsa, bu da hizmetlerin serbest dolaşımına getirilen yeni bir engel olur ki, bu da Avrupa Adalet Divanı kararına aykırılık teşkil eder.

5) İngiltere ve AB ülkeleri bu karara rağmen Türklere vize vermemek için yeni bahaneler öne sürebilir mi? Bu durumla karşılaşan bir Türk vatandaşı ne yapmalı?
İngiltere ve AB üyesi ülkeler, Türklerin haklarını vermemek için direnebilir. Örneğin İngilizler, "İş kurmak isteyenlerin ciddiyetini araştıracağız" diyerek yeni bir engel çıkarmak istiyor. Türk vatandaşlarını bu engeli aşmaları için sağlam bir iş konsepti ile vizeye başvurmaları gerekiyor. Bu şekilde hareket eden bir kişiye, İngiltere vize vermek zorunda.

6) Bu kararı bütün AB üyesi ülkelerin de tanıması mı gerekiyor?
Avrupa Adalet Divanı kararlarının genel olduğu ve özele etki etmediği söylenir. Ancak bu doğru değildir. Avrupa Adalet Divanı, AB hukukunu yorumlamaya en yetkili ve tek organdır. Yorum üstüne yorum yok. Hukuksal yoruma uyan her konuya, AB ülkeleri 'evet' demek durumundadırlar. Ancak AB ülkeleri hukuka aykırı olmasına rağmen engeller çıkarabilir.

7) Vize işlemlerinde dolaylı olarak da olsa bir rahatlama yaşanacak mı?
AB ülkeleri Türklere vizeyi kaldırmasalar bile belli bir rahatlama sağlamaları gerekiyor. Buna rağmen uygulamada bu kararı görmezden gelebilirler. Bu nedenle Türk vatandaşlarının mücadele etmeleri, dava açmaktan çekinmemeleri gerekiyor.

8) Bu konuda Türk hükümetini yapması gerekenler var mı?
Türk hükümeti, vatandaşlarının haklarını korumak için tüm AB üyesi ülkelerde yaşayan Türk vatandaşlarının sahip olduğu hakların ne olduğu konusunda bir çalışma yapıp, onları aydınlatmalı.