Ürkütücü sonuç

HOLLANDA’da önceki gün yapılan erken genel seçimlerde liberallerin yanı sıra aşırı sağcılar da oy patlaması yaptı. Buna karşı koalisyonun büyük ortağı ve Başbakan Jan Peter Balkenende’nin lideri olduğu Hıristiyan Demokrat Parti (CDA) büyük yenilgiye uğradı. Parlamentonun Temsilciler Meclisi kanadının 150 üyesini belirleyen seçimlerde 31 milletvekili çıkaran Liberal Parti birinci parti oldu. Sosyal Demokratlar (PvdA) ise 30 sandalye ile ikinci oldu. Seçim sonucuna göre hiçbir parti tek başına hükümeti kurabilecek çoğunluğu sağlayamadı. Kesin olmayan ilk sonuçlara göre 5 Türk kökenli ise milletvekili seçilmeyi başardı.

Ülkenin üçüncü partisi
Sağ popülist Geert Wilders’in siyasi oluşumu PVV (Özgürlük Partisi) 24 sandalye ile üçüncü sırada yer aldı. Böylelikle 150 kişilik mecliste 9 olan sandalye sayısını 24’e yükselten PVV, ülkenin üçüncü partisi konumuna geldi. Türkiye'nin AB'ye alınmaması yönendeki çıkışları ile tanınan aşırı sağcı PVV'nin oy patlaması yaşaması göçmen kuruluşları endişelendirdi. Çeşitli kuruluşlar "Ürkütücü gelişme” olarak değerlendirdikleri seçim sonucunu göçmenlerin aldığı bir darbe olarak yorumladılar.

Balkenende istifa etti
Seçimlerde 41 olan sandalye sayısını 21'e düşürerek büyük yenilgiye uğrayan Hıristiyan Demokratların (CDA) lideri Jan Peter Balkenende, görevinden istifa etti. Balkenende, resmi sonuçları beklemeden liderlik görevini ve siyaseti bıraktığını açıkladı. Balkenende, “Bu sonuç siyasi sorumluluğun üstlenilmesini gerektirmekte. Seçmen konuştu ve sonuç açık. Bu seçimlerin sonucu son derece hayal kırıklığına uğrattı. Bu bizim için bir darbe oldu” dedi. CDA’da Balkenende’nin yanı sıra Genel Başkan Peter van Heeswijk de istifa etti. Balkenende, yeni hükümet kurulana kadar geçici hükümette görevini sürdüreceğini söyledi.

MECLİSTE YENİ TABLO:
VVD (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi): 20,4 - 31 (+9)
PvdA İşçi Partisi): 19,6 - 30 (-3)
PVV (Özgürlük Partisi): 15,5 - 24 (+15)
CDA (Hıristiyan Demokratlar): 13,7 - 21 (-20)
SP (Sosyalist Parti): 9,9 - 15 (-10)
D66 (Demokratlar66 Partisi): 6,9 - 10 (+7)
GL (Yeşil Sol Partisi): 6,6 - 10 (+3)
CU (Hıristiyan Birlik): 3,3 - 5 (-1)
PvdD (Hayvanlar Partisi): 1,3 - 2 (0)
SGP (Kalvin Yanlısı Siyasi Parti) 1,7 - 2 (0)
Katılım oranı yüzde 74

Koalisyonu kim kuracak?
Hollanda’da resmi sonuçlar önümüzdeki hafta açıklanacak olmasına rağmen şimdiden koalisyon modelleri konuşulmaya başlandı. Yalnızca VVD (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi), PvdA (İşçi Partisi), CDA (Hıristiyan Demokratlar) koalisyonu hem mecliste, hem de senatoda çoğunluğa sahip olabilecek. Olası bir VVD (Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi), PVV (Özgürlük Partisi), CDA (Hıristiyan Demokratlar) koalisyonu 76 sandalye ile mecliste çoğunluğu sağlamasına rağmen, aşırı sağcı PVV’nin senatoda temsilcisi bulunmaması nedeniyle azınlıkta kalacak. VVD, PvdA, GL ve D66 koalisyonu da senatoda çoğunluk sağlayamıyor. Senatonun yeni temsilcileri Mart 2011’de yapılacak eyalet meclisi seçimleri sonrası belirlenecek. Hollanda’da senatörler eyalet meclisi üyeleri tarafından seçiliyorlar.

Wilders olumlu yaklaşıyor
Seçimin galipleri arasında yer alan aşırı sağcı PVV’nin lideri Geert Wilders, emeklilik yaşının 65’ten 67’ye yükseltilmesi konusunun kendileri için bir kırılma noktası olmayacağını söyledi. Emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı olan Wilders, ilk grup toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, emeklilik yaşının yükseltilmesi konusuna daha nüanslı baktıklarını kaydetti. Wilders, bu yaklaşımıyla koalisyon görüşmelerine açık olduğunu ortaya koydu.

Verdonk meclis dışı kaldı
Yabancılara yönelik sert politikaların savunucusu Uyum eski Bakanı Rita Verdonk’un siyasi oluşumu TON (Hollanda ile Gurur Duyuyoruz) parti barajını aşamadı. Öte yandan, listesinin 1’inci sırasında Yeşim Candan’ın, 5’inci sırasında Nafize Şener’in, 15’inci sırasında da Nilgün Yerli’nin bulunduğu Hollanda’nın yeni siyasi oluşumlardan Partij Een (Parti Bir) de parti barajını aşamadı.

Öncelik Rutte'ye verilecek
Hollanda’da 2007 başından bu yana iktidarda olan üçlü koalisyon hükümeti (CDA, PVDA, CU), Afganistan’da görev yapan Hollandalı birliğin görev süresinin uzatılması konusunda koalisyon ortakları arasında çıkan anlaşmazlık üzerine, geçen şubat ayında istifa etmiş ve gelecek yıl yapılması gereken genel seçimler, haziran ayına alınmıştı. Önceki günkü seçimlerde ortaya çıkan tabloya göre, koalisyon hükümetini kurma görevinin seçimlerde birinci parti olan Liberal Parti lideri Mark Rutte’ye verilmesi bekleniyor.

5 TÜRK KÖKENLİ MİLLETVEKİLİ SEÇİLDİ
Kesin olmayan sonuçlara göre 11 Türk kökenli adaylardan Nebahat Albayrak (PvdA), Metin Çelik (PvdA), Coşkun Çörüz (CDA), Fatma Koşer Kaya (D66) ve Sadet Karabulut (SP) listedeki sıralamalarından dolayı seçildiler. Diğer adayların seçilip seçilmedikleri adlarına aldıkları tercihli oyların belirlenmesinden sonra belli olacak.

Nebehat Albayrak (PvdA)
41 yaşındaki Nebahat Albayrak, 1998-2007 yılları arasında milletvekilliği yapmıştı. Albayrak, CDA, PvdA ve CU partilerinden oluşan 4. Balkenende kabinesinde Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı görevine getirilmişti. Albayrak, Uluslaarası Hukuk eğitim gördü.

Coşkun Çörüz (CDA)
46 yaşındaki Coşkun Çörüz, 29 Mayıs 2001'den bu yana Hollanda parlamentosunda yer alıyor. Hukukçu olan Çörüz, daha önce Eşit Muamele Komisyonu üyeliği görevini de üstlenmişti. Haarlem kentinde ikamet eden Çörüz, evli ve iki çocuk babası.

Fatma Koşer Kaya (D66)
42 yaşındaki Fatma Koşer Kaya, meclise 8 Eylül 2004 tarihinde yedek listeden girdi. Kaya, 2006 seçimlerinde ise adına kullanılan 34 bin 564 oyla parlamentoya tercih oylarıyla giren tek milletvekili oldu. Hukukçu olan Fatma Koşer Kaya, evli ve bir çocuk annesi.

Sadet Karabulut (SP)
35 yaşındaki Sadet Karabulut, 2006 seçimlerinde meclise girdi. Karabulut, Erasmus Üniversitesi’nde İdari Bilimler, Bordeaux Üniversitesi’nde de siyasal bilimler eğitim gördü. Sadet Karabulut, 1996-2000 yılları arasında Hollanda Öğrenci Sendikası’nda görev yaptı.

Metin Çelik (PvdA)
40 yaşındaki Metin Çelik, 1998-2010 döneminde Rotterdam Büyükşehir Belediye Meclisi üyesi olarak görev yaptı. Çelik, 2006 seçimlerinden sonra Hollanda yerel yönetimlerinde Meclis Başkan Vekilliği görevine getirilen ilk Türk oldu. Metin Çelik, Güney Hollanda polis teşkilatında 9. bölgeden sorumlu komiser olarak görev yapıyor.

SEÇİM SONUCUNU DEĞERLENDİRDİLER　
Ürkütücü sonuç
Hollanda Türkiyeli İşçiler Birliği Genel Başkanı Mustafa Ayrancı, “Aşırı sağcı partinin mecliste 9 olan sandalye sayısını 24’e yükseltmesi korkunç bir gelişme. Bunun Hollanda tarihine bir kara leke olarak yazılması gerekiyor. İster muhalefette kalsınlar isterse koalisyon ortağı olsunlar, meclise aşırı sağcı 24 milletvekili girecek. Üzücü olan, bazı partilerin yalnızca kaybettikleri sandalye sayısını dikkate alıp, 24 aşırı sağcı vekilin meclise girmesini normal karşılamalarıdır. Yabancılar için önümüzdeki dönem çok zor olacak. Kendi içimizde bu durumu çok ciddi tartışmamız gerekiyor. PVV’nin yükselişinde bizim payımız var mı, yok mu bunun açık açık tartışmamız gerekiyor” dedi.

Üzerimize gelecekler
Demokratik Sosyal Dernekler Federasyonu (DSDF) Genel Başkanı Zeki Baran, “Aşırı sağcıların oy potansiyelini bu denli arttırmaları şok edici bir durum. Yabancıları malzeme yapan PVV bu seçimlerde büyük prim topladı. Bu partiye bu denli oy verilmesi son derece düşündürücü. Hollanda’da yeni bir dönem başlıyor ve yabancıları zor günler bekliyor. Güçlerimizi birleştirip bu ülkeye daha fazla sahip çıkmalıyız. Köşeye çekildikçe daha fazla üzerimize gelecekler” diye konuştu.

Yabancılar için endişe verici
Hollanda’da Türkler için Danışma Kurulu (İOT) Başkanı Aydın Akkaya, “PVV’nin seçimlerde sandalye sayısını bu denli arttırması korkunç bir durum. Bütün Avrupa’da aşırı sağcı bir eğilim söz konusu. Bu da yabancılar açısından endişe veriyor. Yabancıları hedef alan konseptin tuttuğunu görüyorlar, yabancılar daha çok tartışma malzemesi yapılacak. Hollanda’da ürkütücü bir tablo ortaya çıktı” ifadesini kullandı.