Türk pasaportuyla kurtuluş

Bahçeşehir Üniversitesi'nin desteğiyle yapımcılığını Bahadır Arlıel'in üstlendiği filmde, II. Dünya Savaşı'nda Fransa'daki Türk diplomatların girişimi sonucunda Türk Pasaportu verilen 2000'e yakın Yahudi'nin trenlerle Türkiye'ye getirilişi anlatılıyor.

Binlerce belge toplandı
Türk pasaportu ile Nazi zulmünden kurtulanların çalışmasına 2006 yılında başladıklarını söyleyen filmin yapımcısı Bahadır Arlıel, "Çalışmalarımız 2009 yılına kadar sürdü. Türkiye, İsrail, Fransa, Almanya ve ABD'de araştırmalar yaptık. Arşivlerde ve müzelerde gerçekleştirdiğimiz çalışmalar sonucunda trenlerle Fransa'dan Türkiye'ye getirilen Yahudiler ile ilgili binlerce belge bulduk. Toplam 22 tanığa ulaştık" diye konuştu.

Filmi hem kurtaranların hem de kurtulanların perspektifinden hazırlamaya özen gösterdiklerini ifade eden Arlıel, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Belgelere göre diplomatlarımızın çalışmaları ile 1943 yılında 6 tren, 1944 yılında da 8 tren Türkiye'ye gitti. Bu trenlerin dışında da diplomatların münferit gönderdikleri insanlar var. Gemiyle yollanmış, Köstence'den gönderilmiş, Fransa'nın güneyinden Akdeniz'den gönderilmiş veya araba ile İtalya üzerinden İstanbul'a ulaştırılmış Yahudiler var."

Diplomatlar yaptıklarını anlatmadı
Trenlerle gönderilen Yahudilerin çoğunluğunun daha önce hem Osmanlı Devleti zamanında hem de Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşamış ve daha sonra Avrupa'ya, özellikle de Fransa'ya göç etmiş insanlar olduklarını kaydeden Bahadır Arlıel, "Diplomatlarımız yaptıkları kahramanlıklar hakkında hiç konuşmamışlar. Bu yüzden bu gerçekler bugüne kadar pek bilinmiyordu. Diplomatlarımızın amaçları sadece insan kurtarmaktı ve o dönemdeki savaş şartlarında yaklaşık 2000 Yahudi'nin hayatını kurtardılar" dedi.