Kriz ABD’de başladı, orada bitecek

TÜRKİYE’de Saran Holding Yönetim Grubu Başkanı Sadettin Saran (45) iş ve spor dünyasında çok tanınan bir işadamı. Kırıkkaleli memur baba Özbek ile Amerikalı anne Geraldine’nin dört oğlundan en büyüğü. ABD’de Denver’de doğmuş. İki yaşında Türkiye’ye gelmişler. Liseyi Ankara'da bitirip üniversite için ABD'ye uçmuş. 1987'de Kentucky Üniversitesi'ni bitirip, makine mühendisi olmuş. Arkansas'ta bir süre çalışıp 1988'de Türkiye’ye dönmüş. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nda Dış İlişkiler Danışmanı olarak da çalışan Saran 1989'da SARAN International'ı kurmuş.

Sahibi oldukları Süper Lig takımlarından Anadolu Engelliler Basketbol Takımı’na transfer görüşmeleri için Almanya’nın Frankfurt kentine gelen Saran ile Hürriyet Gazetesi’nde görüştük. Saran ile iş dünyasını konuştum.

Eğitim sırasında Kentucky Üniversitesi Yüzme Takımı'nın kaptanlığını yapan ve iki yıl 'En Değerli Sporcu' seçilen Saran 1984-1985 yıllarında da Türk Milli Yüzme Takımı kaptanlığını yaptı. Bu dönemde kırdığı 50 metre serbest yüzme dalındaki Türkiye rekoru ancak 3 yıl önce kırılabilmiş.

Sporla içiçe olan Saran önce basket takımını anlatmak istiyor.

- Anadolu Engelliler basketbol Takımı'nı satın alarak sponsor olduk. Süper Lige çıktı. Bu kulüple ilk tanışmamızı unutamam. Bir arkadaş, "Başkanım boyun kaç?" dedi. "1.94" dedim. "Ben de geçen sene 1.90'dım" dedi. Çok etkilendim. Destek olduk, çok iyi bir noktadalar. Avrupa’daki engelli Türk basketçileri de kulübümüze bekliyoruz.

Avrupa’da da yatırımınız var. Turizmde iddialı olduğunuzu söylüyorsunuz…

- Finansal yatırımcı olarak Çek Cumhuriyeti’nde Avrupa'nın en eski seyahat acentelerinden biri olan Çedok’u satın aldık. 450 çalışanı var. 51 ülkede bürosu olan Çedok 450 bin turist taşıyor. 50 bini Türkiye'ye geliyor. 450 bini 650 bine, Türkiye'ye geleni de 100 bine çıkarmak istiyoruz. İşin başında kardeşim Sadun var. Sadun, bir ABD'li danışmanlık firmasının temsilcisi olarak Çek Cumhuriyeti'ndeki Doğu Avrupa ofisinin başındaydı. 1997'de başlayan büyük bir özelleştirmede Çedok’u aldık. Arkasından 2 bin konutluk bir gayrimenkul projesine başladık. Kriz dolayısıyla biraz yavaşlattık. Orada Yonja diye bir sosyal iletişim ağına ortak olduk. Yonja'da hissemizin yarısını daha sonra sattık.

„Alman Borussia Dortmund futbol takımı macerasını konuşsak“ der demez ‚Köklü, büyük bir kulüptü. Kulüp yöneticiliği konusunda çok şey öğrendim. Çok farklıydı. Tüm hisseleri almak istedik ama olmadı. Hisselerimizi satıp çıktık’ diyor.

Saran ABD seçim kampanyası öncesi Obama'nın Washington'da işadamlarıyla toplantısına katıldı. Saran’a Demokrat Partili Barack Obama'yla neler konuştuğunu soruyorum. Saran’ın anlattıkları Avrupa’daki Türkler için de ilginç.

- Gerek Obama ile gerekse onun kurmaylarıyla yaptığımız konuşmalarda bir şey dikkatimi çekti. ABD başkanlarıyla daha seçilmeden temasa geçip diyalog kurmalıyız. Bu çok önemli. Türkiye aleyhine olanlar adayları oy baskısı altına alıyor. Bu konuda başta ABD'de yaşayan Türkler olmak üzere biz işadamlarına büyük görev düşüyor. Küresel ekonomide bazen işadamları diplomatik kanallardan daha fazla etki yaratabilir. Hillary Clinton'la, Cumhuriyetçi Başkan Adayı John McCain yaptığım görüşmede de aynı eksikliği gördüm. Haklı olduğumuz konularda vaktinde yeterince lobi yapamıyoruz ve seçildikten sonra taleplerle gidiyoruz.

Sadettin Saran küresel kriz için şöyle konuşuyor.

- Kriz ABD'de başladı orada biter. ABD hükümeti ciddi önlemler aldı. 2010'nun ilk yarısında kadar süreceğini düşünüyorum. Biz krizi önceden tahmin edip hazırlığımızı yaptık. Ama bizi de biraz olsun etkiledi. Bütün krizler sosyal sorumluluklar unutulmadan fırsat olarak da görülebilir. Örneğin nakdi olan firmalar krizde satın almalarla büyüyebilir.

Yaklaşık 2 bin kişi çalıştıran Saran Holding, Savunma, medya, enerji, yayıncılık (Saran Holding Türkiye'deki spor yayınlarının yaklaşık yüzde 70'inin yayın hakkıyla pazar lideri!. Türkiye'deki, 4 büyükler dahil, 11 kulübün, Milli Takım'ın, Federasyon'un dünya hakları. Yurtdışında 250 kulübün Türk takımlarıyla maçlarının yayınlarını elinde bulunduruyor. Ayrıca HDprotek adlı yeni kurduğu şirketiyle de HD yayın sinyali üretip, pazarlayan ilk özel şirketlerden bir tanesi) ve sağlık alanında faaliyet gösteriyor.

Önümüzdeki 10 yıl içinde Türkiye'deki yatırımlarının ağırlığını enerjiye doğru kaydıran Sadettin Saran, baba memleketi Kırıkkale'yi hiç unutmamış. Kırıkkale'ye bugüne kadar "10 yılda 10 okul" projesi kapsamında 5 okul tamamlanıp, faliyete geçmiş. İki sene önce Kızı Lal’ın adına yaptırdığı anaokulu örnek okul kapsamına alınmış! Lise ve üniversite öğrencilerine burslarla destek veriyor. Önümüzdeki ay ilki, Ekim ortasında, bitirilecek olan "Saran Kapalı Spor Salonları" projesi hayata geçiriliyor. Şampiyonların yetişmesine olanak sağlıyacak sporcu yetiştirme havuzu projesinin ilk ayağı Doğubeyazıt'ta açılıyor. Fenerbahçe eski asbaşkanı ve futbol şubesi sorumlusu Sadettin Saran yaptırdığı okulları sarı lacivert boyattırmayı da ihmal etmiyor.