Kasap hesap veriyor

Bosna Savaşı’nda (Nisan 1992-Kasım 1995) Müslüman Boşnakların 100 bin insanı katletti' dediği Sırp lideri Radovan Karaciç, BM’nin Hollanda’nın Lahey kentinde Uluslararası Eski Yugoslavya Ağır Ceza Mahkemesi’nde bugünkü ilk duruşmasında, 'Amerikalı diplomat Richard Holbrooke, ortadan kaybolmam koşuluyla benim Lahey’e
teslim edilmeyeceğime söz verdi' dedi.

Hollandalı Yargıç Alphons Orie, Karaciç’in iddiası üzerine, 'Yeri değil. Bunu şu anda burada söyleyemezsiniz. Bu hususta (sonra) mahkemeye resmi başvuru yapabilirsiniz' cevabını verdi.

Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç (1925-2003), Hırvatistan Devlet Başkanı Franyo Tujman (1922-1999) ile Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç (1941-2006), 230 bin’den fazla insanın öldüğü Bosna
faciasını bitiren Dayton (ABD-Ohio eyaleti) barış anlaşmasını imzalamışlardı. ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Richard Holbrooke, Dayton’un mimarıydı.

Karaciç’in bugün mahkemede, Holborooke’un 'kendini zımnen affettiği, ’yeter ki ortada görünmeyin’ dediğini ileri sürdüğü. Oysa bu iddiayı Holbrooke Alman yayın organlarına da kesinlikle yalanladı ve 'buna bir daha cevap vermeyeceğim' dedi.

Karaciç 10 gün önce Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da yakalandıktan sonra bugün Lahey’de ilk duruşmaya çıkarken, Saraybosna televizyonları oturumu kentte kurulan büyük ekranlardan verdi.

'Srebreniça Anaları' örgütünden Ramize Musiç (52) , 'İki yavrumun kemiklerini dahi bulamadım' diye ağladı. Karaciç’in sadece Saraybosna kuşatmasında öldürdüğü 11 bin insan ve Serebreniça katliamında kıydığı 8 bin 106 erkek ve genç çocuğun yakınlarından Elvir Kılyakiç (27), kardeşini ve babasını Srebreniça’da yitirmiş kişi olarak, 'İşte mahkemede. Mucize gibi ama çok çok acı. Dünya sandığımız kadar kötü değil' diye mırıldanabildi. 20 Srebreniça anasıyla Saraybosna televizyonlarının yayınını izlerken sessizce ağlayan Alena Tiro, 'Onun
öldürdüğü 100 bin insan onu şimdi mahkemede göremiyor' dedi.

KARADZİÇ’İ YARGILAYAN MAHKEME

Eski Yugoslavya’daki savaş suçlularını yargılamak üzere Hollanda’nın Lahey kentinde kurulan "Uluslararası Eski
Yugoslavya Ağır Ceza Mahkemesi", 15 yıl içinde Sırbistan ve Yugoslavya’nın eski Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç (1941-2006) dahil, birçok savaş suçu sanığını yargıladı.

Bosna-Hersek’te 1992-1995 arasında süren iç savaşta 19 bin dolayında masum Boşnak’ı sistemli bir şekilde katliama uğratmakla suçlanan dönemin Bosnalı Sırp lideri Radovan Karaciç (63), bugün mahkemede ilk
duruşmasına çıktı. Karadziç, 'Belgrad’da tutuklanma yöntemine itirazım var. Mahkeme yasal değil' dedi.

'Avukat tutmama gerek yok. Benim görünmez danışmanım var' diyen Karadziç, suçlu ya da suçsuz olduğunu söylemek için 30 günlük 'yasal süre' istedi.

Mahkeme, soykırım suçu sanıklarını yargılamak için ABD’nin 1992’deki girişimiyle kuruldu. Mayıs 1993’te çalışmaya başlayan mahkeme, İkinci Dünya Savaşının bitiminde Nazi subaylarını yargılamak ve faşist Japon generallerini cezalandırmak için kurulan Nürnberg ve Tokyo mahkemelerinden beri ilk uluslararası savaş suçları ağır ceza mahkemesi oldu. Lahey’deki mahkeme, 1 Ocak 1991’den sonra işlenen suçlara bakıyor.

Yugoslavya, Hırvatistan ve Slovenya’nın 25 Haziran 1991’de bağımsızlık ilanlarıyla dağılmaya başladı.

Mahkeme, bugüne kadar 161 kişi hakkında dava açtı. Kuzey Denizi kenarında Lahey’e bağlı Scheveningen özel cezaevinde, dün getirilen Karadziç dahil 38 tutuklu bulunuyor. 27 kişinin davası sürüyor.

Karadziç’in ordu komutanı General Ratko Mladiç ile 1991’de Hırvatistan topraklarının üçte birine oturan 'Krayina Sırp Cumhuriyeti'nin Sırp yetkilisi Goran Hadziç halen yakalanamadı.

Bosna, Hırvatistan ve Kosova’da işlenen suçlardan ötürü tutuklanan eski Yugoslav Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç, yargılanırken, 11 Mart 2006’da Scheveningen’deki hücresinde ölü bulundu.

Miloşeviç, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ile NATO’nun eski Müttefik Kuvvetler Başkomutanı Amerikalı Orgeneral Wesley Clark’ın mutlaka Lahey’e tanık olarak çağrılmasını istiyordu, çünkü kendisiyle toplam 100 saati aşan telefon konuşması yaptığını söylemişti. Miloşeviç hakkında 66 savaş suçu davası bulunuyordu.

Mahkemede, Bosna Sırp ordusunun komutanlarından Radislav Krstic için 46 yıl hapis cezası verildi, sonra ceza 35 yıla düşürüldü.

Krayina lideri Milan Babiç, 80 bin Hırvat’ın sürülmesinden hüküm giydi, 2006’da intihar etti. Krayina Sırp yönetiminden Milan Martiç de 2007’te 35 yıl hüküm giydi. Bosna Sırp Cumhuriyeti’nin eski lideri Momçila Krayisnik 27 yıl ceza aldı.

Bosna Sırp Cumhuriyeti’nin Devlet Başkanı Bayan Bilyana Plavsiç, 2003’te 11 yıl hüküm giydi ve Lahey mahkumları için 'cezaevine konulmak için gönüllü olan ülkelerden' İsveç’e gönderildi. Plavsiç, İsveç’te kırda
ata binme imkanı dahi olan 'dünyanın en lüks cezaevine' yollandı. Scheveningen cezaevinin imkanları da İsveç’teki kadar olmasa da 'ona yakın'.

Sırp radikal milliyetçisi Voyislav Şeşeli de halen mahkemede yargılanıyor. Kosova’nın eski Kurtuluş Ordusu (Uştria Çilirimtare Kosovs) komutanı olan ve başbakanlık da yapan Ramuş Haradinay da bu mahkeme yargılandı ve
tüm suçlardan aklandı.