Cumhuriyet’in aydınlanma öncüleri Frankfurt’ta tanıtıldı
Güncelleme Tarihi:
Türk Mühendis ve Mimarlar Birliği’nin (TMMB), Cumhuriyet’in 100’üncü yılı kapsamındaki ‘Cumhuriyet’in Kıvılcımları’ başlıklı konferansta, kuruluş yıllarında yüksek öğrenim görmek üzere yurt dışına gönderilen kişiler ve Türkiye’ye hizmetleri ele alındı. Toplantı, Başkan Demir Ceylan’ın hem TMMB’yi, hem de özellikle 100’üncü yıl vesilesiyle sürdürdükleri çalışmaları tanıttığı selamlamayla başladı.
MAKİNE Yüksek Mühendisi Dr. Emir Öngüner, yurt dışına Atatürk’ün “Sizi birer kıvılcım olarak gönderiyoruz, gür alevler halinde dönmelisiniz” mesajıyla, çeşitli alanlarda üniversite öğrenimi için gönderilen akademisyenlerin bir kısmının kamuoyunda hiç bilinmeyen yaşamlarını, çalışmalarını anlattı. Almanya’da ‘Bi’ Dünya Kıvılcım Derneği’ bünyesinde faaliyet gösteren ‘Cumhuriyetin Aydınlanma Öncüleri Proje Grubu’ olarak 1923-1945 yılları arasında yurt dışına gönderilen yaklaşık 550 kişiyi tespit ettiklerini belirten Dr. Öngüner, bu konudaki çalışmaları sürdürdüklerini ve projenin sonunda geniş kapsamlı bir kitap olarak da yayımlayacaklarını söyledi. TMMB üyelerinin, Hürriyet çalışanlarının, Frankfurt ve çevresinden vatandaşlarımızın izlediği konferansa Türkiye’nin Frankfurt Başkonsolos Yardımcısı Gürol Baş da katıldı.
Konferansta ülkemizden daha önce de eğitim için yurt dışına öğrenci gönderildiğini hatırlatan Dr. Öngüner, proje grubu olarak hedeflerinin genç Cumhuriyetin kuruluş dönemindeki zor şartlara rağmen eğitime verilen önemi göstermek istediklerini belirtti. Bu konuda derli toplu bilgi olmadığını kaydeden Öngüner, çalışmalarını Türkiye ve Almanya’daki arşivleri tarayarak, ya da bu ‘Cumhuriyet’in Kıvılcımları’ olarak adlandırdıkları bu kişilerin yakınlarıyla doğrudan görüşerek toparladıklarını söyledi. Mühendislikten, çeşitli sanat kollarını çeşitli alanlarda yüksek öğrenim görmeleri için yurt dışına gönderilen kişilerden bir bölümünü de tarihi fotoğraflar ve belgeler eşliğinde tanıtan Dr. Öngüner’in verdiği bilgilere göre bu akademisyenlerden yüzde 60’a yakını yüksek öğrenimlerini ve doktora çalışmalarını Almanya’da tamamlamışlar.
Bunlar arasında yaşam öyküleri, çalışmaları ve ürünleriyle nefes kesen bilim ve sanat insanlarından bir bölümü şöyle: Türkiye’nin ilk kadın gökbilimcisi Nüzhet Gökdoğan, ilk kadın patoloji uzmanı Kamile Şevki Mutlu, ilk kadın arkeolog Jale İnan, ilk kadın heykeltraş Sabiha Bengütaş, ilk kadın sanatçı Hale Asaf, bilim tarihi alanında dünyada ilk doktora tezi hazırlayan Aydın Sayılı, Türkiye’de ilk kurumsal yerli motoru üreten TCDD ekibinin lideri Kamil Öçman, jeoloji alanında doktora yapmış ilk Türk araştırmacı İhsan Ketin, Anıtkabir’in mimarı, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Emin Onat, kök hücre tedavisi üzerinde çalışma yapan ilk Türk hekim Süreyya Tahsin Aygün ve matematikte dünya çapında bir otorite olan Cahit Arf... Dinleyicilerin sorularını yanıtlayan ve konuya katkılarını not eden Dr. Öngüner’e konferansın ardından TMMB Başkanı Demir Ceylan tarafından birliğin teşekkür belgesi takdim edildi. TMMB’nin Cumhuriyet’in 100’üncü yılı etkinlikleri kapsamındaki konferansı gazetemiz Hürriyet de ‘Cumhuriyetimiz 100 Yaşında’ sergisiyle katıldı. Sergi, Hürriyet’in Avrupa baskılarından Cumhuriyet Bayramı kutlamalarıyla ilgili sayfalar ve haberlerden örnekleri içeriyor.
