Cari a?ık 6 ayda yüzde 42 arttı

Merkez Bankası, Haziran ayına ilişkin ?demeler Dengesi Gelişmelerini a?ıkladı. Buna göre Haziran ayında cari a?ık, ge?en yılın aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 78,2 oranında artarak 3 milyar 137 milyon dolardan 5 milyar 591 milyon dolara yükseldi.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, bu yılın Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına oranla ödemeler dengesindeki dış ticaret a?ığı yüzde 63 artarak 6 milyar 325 milyon dolara, hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirler yüzde 34,3 oranında artarak 1 milyar 578 milyon dolara ve gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderler yüzde 64,1 artarak 988 milyon dolara yükseldi. ?te yandan, aynı dönemde cari transferlerden kaynaklanan girişlerin yüzde 15,3 oranında azalarak 144 milyon dolara düştüğü gözlemlendi.

Bu gelişmeler sonucunda 2008 yılının ilk yarısında cari a?ık, bir önceki yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 41,9 oranında artarak 19 milyar 273 milyon dolardan 27 milyar 347 milyon dolara yükseldi.

6 AYLIK DIŞ TİCARET AÇIĞI 29 MİLYAR DOLAR

Ocak-Haziran dönemi verilerine göre ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 41,3 artarak 28 milyar 795 milyon dolar tutarında a?ık verdi. 2008 yılının ilk yarısı alt kalemler itibariyle incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 36,9 oranında artarak 105 milyar 832 milyon dolara ulaştığı; ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 38,7 oranında artarak 68 milyar 816 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin ise yüzde 5,8 oranında azalarak 2 milyar 854 milyon dolara ulaştığı görüldü.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun turizmle ilgili olarak ger?ekleştirdiği anket ?alışmalarının sonu?larına göre, 2008 yılının ilk yarısında turizm gelirleri bir önceki yılın ilk yarısına oranla yüzde 26,8 artarak 7 milyar 469 milyon dolara, turizm giderleri de yüzde 15 artarak 1 milyar 812 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 31,1 oranında artarak 5 milyar 657 milyon dolar olarak ger?ekleşti.

2007 yılının ilk yarısında toplam 3 milyar 893 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, 2008 yılının ilk yarısında yüzde 26,6 artışla 4 milyar 928 milyon dolar fazla verdi.

?cret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemindeki net ?ıkış, 2007 yılının Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 21,2 oranında artarak 4 milyar 384 milyon dolar olarak ger?ekleşti. Yatırım geliri kaleminin altında büyük öl?üde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda ger?ekleşen net ?ıkış, sırasıyla yüzde 71,7 artışla 1 milyar 770 milyon ve yüzde 24,9 artışla 2 milyar 915 milyon dolar olurken; portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş 354 milyon dolara ulaştı.

2008 yılı Ocak-Haziran döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 18,6 artarak 4 milyar 29 milyon dolar olarak ger?ekleşti.

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR Y?ZDE 46 D?ŞT?

2008 yılının ilk yarısında finans hesaplarında ger?ekleşen net sermaye girişi, bir önceki yılın ilk yarısına göre yüzde 101,7 artarak 31 milyar 200 milyon dolar oldu.

Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de ger?ekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da i?eren yurtdışında yerleşik kişilerin yurti?inde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın Ocak-Haziran döneminde 12 milyar 520 milyon dolar olarak ger?ekleşmişken 2008 yılının aynı döneminde yüzde 39,4 azalarak 7 milyar 587 milyon dolar oldu.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de ger?ekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 10,4 artarak 1 milyar 473 milyon dolara yükseldiği gözlendi.

Yurti?inde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2007 yılının ilk yarısında net 1 milyar 567 milyon dolar tutarında yatırım yapılmışken 2008 yılının aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 1 milyar 735 milyon dolara yükseldi. Sonu? itibariyle, doğrudan yatırımlar kaleminde 2008 yılının ilk yarısında ger?ekleşen net sermaye girişi, bir önceki yılın ilk yarısına oranla yüzde 46,6 azalarak 5 milyar 852 milyon dolar net giriş ger?ekleşti.

PORTF?Y YATIRIMLARI DA AZALDI

2007 yılının Ocak-Haziran döneminde 5 milyar 993 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında 2008 yılının aynı döneminde 1 milyar 647 milyon dolar tutarında net giriş ger?ekleşti.

2007 yılının Ocak-Haziran döneminde 12 milyar 816 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde 2008 yılının aynı döneminde 31 milyar 309 milyon dolar artış oldu.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde bu yılın ilk yarısında 4,6 milyar dolar net kullanım kaydedildi. Aynı kalemde bir önceki yılın aynı döneminde 2 milyar 98 milyon dolar net kullanım ger?ekleşti.

Krediler kalemi incelendiğinde ise IMF kredileriyle ilgili olarak Genel Hükümet, Haziran ayında ger?ekleşen 224 milyon dolar geri ödeme ile birlikte 2008 yılı Ocak-Haziran döneminde 2 milyar 658 milyon dolar net kullanım ger?ekleştirdi. Hükümet, bu yılın ilk yarısında yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak net 889 milyon dolar geri ödemede bulundu.

BANKACILIK SEKT?R?N?N YURT DIŞI KREDİLERİ GERİLEDİ

2007 yılının ilk yarısıyla karşılaştırıldığında, bankacılık sektörünün yurtdışından sağladığı net kredi miktarı yüzde 10,5 azalarak 3 milyar 767 milyon dolar olmuşken, diğer sektörlerin sağlamış olduğu net kredi miktarı yüzde 36,5 artarak 17 milyar 565 milyon ABD dolar oldu.

Resmi rezervler, 2007 yılının ilk yarısında 6 milyar 890 milyon dolar artmışken, bu yılın ilk yarısında 362 milyon dolar artış gösterdi.