Hariri krizi
Güncelleme Tarihi:
Lübnan Başbakanı Hariri’nin 4 Kasım’da Suudi Arabistan ziyareti sırasında görevinden istifası ve ülkesine hâlâ geri dönmemiş olması kafaları karıştırdı. Lübnanlı yetkililer Hariri’nin Suudi Arabistan’da rehin tutulduğunu iddia ederken, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn ise ülkesine geri dönene kadar Hariri’nin istifasını kabul etmeyeceğini açıkladı. Suudi Arabistan, Lübnan’daki vatandaşlarını ülkeyi terk etmeye çağırdı.
LÜBNAN Başbakanı Saad Hariri’nin Suudi Arabistan’da bulunduğu sırada istifa ettiğini açıklamasının yankıları sürüyor. “Hayatım tehlikede” diyerek istifasını duyuran Hariri’nin, hâlâ Lübnan’a dönmemiş olması ise akıllarda soru işareti yarattı. Reuters ajansına konuşan üst düzey bir Lübnan hükümet yetkilisi, Hariri’nin Suudi Arabistan’da ‘ev hapsinde’ tutulduğunu ve Başbakan’ın ülkesine dönmesini sağlamak için yabancı devletlerle işbirliği yapma yolunda olduklarını bildirdi. Dün Başbakanlık ofisinden yapılan açıklamada, Hariri’nin Riyad’da Fransa büyükelçisiyle bir araya geldiği, son iki gün içindeyse İngiliz, AB’li ve ABD’li diplomatlarla görüşmeler gerçekleştirdiği aktarıldı. Suudi Arabistan ve Hariri’nin yardımcıları ‘ev hapsi’ iddialarını reddetse de Hariri’den S. Arabistan’da zorla tutulduğunu yalanlayan bir açıklama gelmedi.
HARİRİ ARADA KALDI
Hariri’nin beklenmedik istifa gerekçesiyle ilgili en çok kabul gören görüş, Lübnan Başbakanı’nın S. Arabistan ve İran arasındaki bölgesel mücadelenin arasında kaldığı... Suudi televizyonunda yayınlanan istifası sırasında Hariri, “Hayatımı hedef alacak bir planın gizlice hazırlandığını hissediyorum” diyerek İran’ı işaret etmişti. İran’ı Lübnan da dahil bir dizi ülkede “korku ve yıkımın tohumlarını ekmekle” suçlayan Hariri, İran destekli Hizbullah’ın Lübnan’daki siyasi sistemi “esir aldığını” söylemişti. İstifasından bir gün önce, Hariri’nin İran lideri Ali Hamaney’in başdanışmanı ile Beyrut’ta bir araya gelmesi, ardından sürpriz bir şekilde Riyad’a geçerek burada katıldığı bir televizyon programında istifa etmesi şüpheleri arttırmıştı.
LÜBNAN’I TERK EDİN
Ülkenin Maruni Cumhurbaşkanı Michel Avn, Sünni Başbakan Saad Hariri’nin istifasındaki gizemi çözmek için diplomatik yollara başvuracaklarını kaydetti. Cumhurbaşkanı Avn, Hariri’nin istifasını ülkeye gelmeden kabul etmeyeceğini açıkladı. Lübnan Meclis Başkanı Nabih Berri ise istifaya rağmen Hariri liderliğindeki koalisyon hükümetinin görevine devam ettiğini duyurdu. Hizbullah bloğu, Cumhurbaşkanı’nın istifa konusundaki tavrını desteklerken, Suudi Arabistan’a Lübnan’ın içişlerine karışmayı bırakması çağrısında bulundu. Suudi SPA ajansına göre Suudi Arabistan vatandaşlarını derhal Lübnan’ı terk etmeye çağırdı. Kuveyt’ten de benzer bir çağrı geldi.
WP: HEDEF 'ORTAK DÜŞMAN' İRAN
CUMHURBAŞKANI Michel Avn’ın İran yanlısı Şii Hizbullah hareketiyle yakın ve ülke yönetiminde etkin olduğu, Hariri’nin ise bu ittifakı kıramadığı belirtiliyor. Saad Hariri’nin (47) istifa açıklaması, Lübnan eski başbakanlarından olan ve 2005 yılında suikaste kurban giden babası Refik Hariri ile aynı kaderi yaşamaktan korktuğu şeklinde de yorumlanıyor. ABD’li Washington Post gazetesi ise bölgenin önde gelen güçlerinden Suudi Arabistan ve İsrail’in, ortak düşmanları İran’ın gücüne kırmak için Hizbullah ile yakınlaşan Hariri’yi istifaya zorladığını yazdı. W.P.’a göre Lübnan’daki siyasi kriz İsrail ile yeni savaş riskini arttırdı. İsrail’in eski ABD Büyükelçisi ve İsrail’deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü ortaklarından Dan Shapiro, Veliaht Prens için ‘MBS’ kısaltmasını kullanarak, “MBS sabırsız bir adam. Hariri’nin gönderilmesi, İsrail’in yanıt vermesini sağlamak ve Hizbullah’ın burnunu kanatmak için oynanan bir Suudi oyunu olabilir” dedi.
BİLGİ NOTU: Lübnan’da 1975-1990 arasındaki içsavaşta 120 binden fazla kişi hayatını kaybetmişti. Son dönemde mezhebe dayalı özgün bir yönetim biçiminin hüküm sürdüğü Lübnan’da, cumhurbaşkanının Maruni (Hıristiyan), meclis başkanının Şii, başbakanın da Sünni olması gerekiyor.