1 hayat kurtarmak için 10 dakika yeter

Ares Çınar Dönmez 10 yaşında. 5 yıldır kemik iliği hastası. Uygun kök hücre bağışçısını arıyor. Türkiye’de Ares gibi birçok çocuk ve yetişkin var. Ares’in ailesi kısa süre önce bir kampanya başlattı. Hem kendi oğulları hem de onun gibi hayata tutunmaya çalışan hastalara umut olmak için herkesi farklı şehirlerdeki Kızılay çadırları aracılığıyla kök hücre bağışçısı olmaya davet ediyorlar. Geçen hafta İstanbul Sarıyer’de kurulan bağış çadırına Ares’e Umut Ol kampanyası adına yüksek oranda katılım sağlandı ama ne yazık ki daha fazlasına ihtiyaç var. Küçük bir umuda sarılıp bekleyen bu hastalara yardım etmek için sadece 10 dakika ayırmak yeterli. Vereceğiniz üç tüp kanla kök hücre bağışçısı olup Sağlık Bakanlığı’nın datasına giriyorsunuz. Üstelik bu datalar çok sayıda başka ülkeyle de paylaşılıyor. Kim bilir, belki de sizin kök hücreniz dünyanın diğer ucunda bekleyen bir hastayla uyuşuyordur.

Eksilen hücre yerine geliyor

Kimler kök hücre bağışı yapabilir?

18-50 yaşlarında sağlıklı her birey kök hücre bağışı yapabiliyor.

Nerelerde kök hücre bağışı kabul ediliyor?

Gönüllü verici merkezi ve sabit kan alma merkezlerinde kök hücre bağışı için numune verilebilir.

Bağış için ilk adım nedir?

Kök hücre bağışı için başvurulduğunda, bilgilendirme ve onam formundaki kişisel bilgilerin eksiksiz cevaplandırılması ve formun imzalanması isteniyor. Daha sonra bulaşıcı hastalıklar açısından serolojik testlerin çalışılması, kan grubunun belirlenmesi ve doku tiplemesi yapılabilmesi için 3 tüp kan numunesi alınıyor.

Bağış için numune verildikten sonra başka ne yapmak gerekiyor?

Kök hücre bağışçısı adayı olmak için verilen numuneyle bekleme süreci başlıyor. Bir hastayla uyum gerçekleştiğinde bağışçıyla iletişime geçiliyor.

Kök hücreler bağışçıdan nasıl alınıyor?

Hastayla uyum gerçekleştiğinde bağış için damarlarda dolaşan kan kullanılabiliyor. Kemik iliğini uyaran ilaçlar verildikten sonra hücre sayısının artması sağlanıyor. Hücre sayısı istenen düzeye ulaştıktan sonra özel cihazlarla hücreler kandan toplanıyor. İşlem yaklaşık 4-6 saat sürüyor.

Bağışla donörün ilik hücreleri eksiliyor mu?

Kök hücreler devamlı yenilenebildiği için eksilen hücre sayısı belirli bir süre içerisinde yeniden eski sayısına ulaşıyor.

Bağış süreci ne kadar sürüyor?

Kana ilaç verilmesiyle başlayan bağış süreci 4 ile 6 haftalık bir zaman aralığında gerçekleştiriliyor. Bu sürede bilgilendirme görüşmeleri, doku uyumu doğrulama testleri, sağlık muayenesi ve tetkikler yapılıyor.

Hastanın kimliği bağışçıyla paylaşılıyor mu?

Tüm dünyada geçerli kurallar gereği 2 yıl boyunca nakil yapılan hastaların kimlik bilgileri gizli tutuluyor. Bu süre sonunda hasta ve bağışçının rıza göstermesi durumunda iletişime geçilmesine izin veriliyor.

Kök hücre tedavisi uygulanan hastalıklar neler?

Kemik iliği kanserleri, lenfomalar, çeşitli organ kanserleri, kemik iliğinin yetersiz çalıştığı veya çalışmadığı durumlar, kalıtsal anemiler, immün yetersizlikler ve kalıtsal metabolik hastalıklar.

Doku eşleşmesi durumunda ikinci bağış için ne kadar süre geçmeli?

İlk bağıştan sonra hücre sayısının yeterli düzeye ulaşması 3 ay sürüyor. Bu süreden sonra yeniden bağış yapılabiliyor.