Kalp krizi nedir? Kalp krizi belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır?
Güncelleme Tarihi:
Kalp krizi, dünyada ölüm nedenleri arasında hala ilk sırada yer almaktadır. Stresli yaşam, büyük şehirlerdeki ağır yaşam koşullarının yanı sıra, kalıtım, kötü alışkanlıklar (beslenme, sigara), şeker hastalığı, yüksek tansiyon, aşırı kilo, yüksek kolesterol ve hareketsiz yaşam da kalp krizine zemin hazırlamaktadır. Peki, kalp krizi belirtileri nelerdir, kalp krizi nasıl anlaşılır? Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, kalp krizinin nedenleri, belirtileri ve kalp hastalıklarından korunma önerileri hakkında bilgi verdi.
Kalp krizi nedir, nasıl gelişir?
Kalp krizi, damar sertliğinin koroner kalp damarlarını tutması sonucu ortaya çıkar. Vücuda kan pompalayan kalbin kan beslenmesi, koroner kalp damarlarının taşıdığı kanla gerçekleşir. Koroner kalp damarlarında zaman içinde biriken yağlar, damar duvarında plaklar oluşturur. Bu plaklar damar boşluğunda yer tutarak kan akımını yavaşlatır ve bir süre sonra damarın tıkanmasına neden olur. Koroner damarların tıkanması ile de kalbe kan akışı engellenir. Kanın ulaşmadığı kalp kasları, 1 dakika ile 6 saat arasında ölür. Bu durum, kalp krizi olarak adlandırılır.
Kalp krizinin belirtileri nelerdir?
- Sırtta, göğüs kemiği arkasında ağrı, sıkışma şeklinde baskı (hasta filler geldi göğsüme oturdu şeklinde tarif eder) ve huzursuzluk,
- Kravat bölgesine, boyuna ve kollara yayılan ve tekrarlayan, beş dakikadan uzun süren ağrı atakları,
- Hareketle birlikte artan, dinlenmeyle azalan fakat geçmeyen, ısrarlı ağrı ve yanmalar,
- Ağrıyla birlikte gelen terleme, mide bulantısı, kusma,
- Bazılarında mideden gelen hazımsızlık ağrısı,
- Nefes darlığı
Kalp krizi, öncelikle kendini ağrı ile belli eder çünkü ağrı, vücudun bir tepkisidir. Bu, kişi için büyük bir şanstır. Ağrı ile ortaya çıkacak muhtemel kriz önceden anlaşılarak hastaya zamanında müdahale edildiğinde hayata dönme şansı artar. Ancak bazen kalp krizi bile sessiz olabilir. Birçok hastada ilk belirti enfarktüs, ilk enfarktüs ölüm nedeni olabilir. Şeker hastaları hemen hemen hiç ağrı duymaz. Bu hastalarda kalp krizi belirtileri, sadece nefes darlığı ve terleme şeklinde ortaya çıkar. Şanslı olan hasta ağrısı olan hastadır.
Kalp krizinde öncelikle ne yapılmalıdır?
Kalp krizi geçiren kişi hareket edebiliyorsa bulunduğu yerin kapısını açık bırakarak bir yatağa ya da koltuğa uzanmalıdır. Telefon ile ambulansa çağırmalıdır. Çünkü kalp krizinin ilk bir saatinde yapılacak müdahale, hasarı en aza indirir. Kişi, ambulans dışında hiçbir araca binmemeli, ambulans gelene kadar hareket etmeden beklemelidir. Eğer yakınınızda bir kişi kalp krizi geçiriyor ve siz de buna şahit oluyorsanız; hemen kalp krizi geçiren kişi yatar pozisyona getirin. Bilinen bir kalp hastalığı varsa cebinde olması muhtemel dil altı ilacı ve aspirin (mümkünse 2 çocuk aspirini) verin, yakasını gevşetin, ayaklarını yukarı kaldırın ve bulunduğu odayı havalandırın. Bunların akabinde ambulans çağırın. Hasta mutlaka yoğun bakım ünitesi olan tam donanımlı bir hastaneye kaldırılmalıdır.
Kalp krizi, EKG, kan testleri ve kalp kası hasarının araştırılmasını gösteren kan testleri ile anlaşılabilir. Her zaman altın standart koroner anjiyodur. Bu tetkik bazen aynı seansta balon-stent yaparak anında tedavi şansı verir. Kalp krizi geçirdiği tespit edilen hastalara anjiyo yapılamadığı durumlarda, hastane şartlarında pıhtı eritici ve damar açıcı ilaçlar verilir. 1 saat içinde etkili olan bu ilaçlar, damarların tıkanıklığını gidermeye yarar. Bu ilaçlar ayrıca ağrıyı giderir, kalp ritmini düzenler ve nefes almayı kolaylaştırır. 4-6 saat içinde yapılan müdahaleler kalbi hasar görmekten kurtarabilir.
Spor Rutinim | Beliz Şen
